Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Fumio Kishida trong cuộc họp báo chung tại Tokyo ngày 23/5. (Ảnh: Reuters)
Dù có nghĩa vụ theo luật định phải cung cấp cho Đài Bắc các phương tiện phòng vệ, nhưng Washington lâu nay duy trì chính sách “mơ hồ chiến lược” về việc có can thiệp quân sự để bảo vệ Đài Loan (Trung Quốc) hay không nếu Bắc Kinh tấn công.
Sau khi ông Biden đưa ra phát biểu trên trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Nhật Fumio Kishida tại Tokyo, một trợ lý của Tổng thống Mỹ nói rằng phát biểu lần này không nói lên thay đổi nào trong quan điểm lâu nay của Mỹ đối với hòn đảo mà Trung Quốc tuyên bố là một phần của họ.
Khi một phóng viên nêu câu hỏi rằng liệu Mỹ có bảo vệ Đài Loan (Trung Quốc) nếu hòn đảo bị tấn công hay không, ông Biden nói: “Có”.
“Đó là cam kết mà chúng tôi đã đưa ra”, ông nói.
“Chúng tôi đồng ý với chính sách một Trung Quốc. Chúng tôi đã ký thoả thuận đó và nhiều thoả thuận liên quan. Nhưng việc Đài Loan (Trung Quốc) có thể bị giành lấy bằng vũ lực, chỉ bằng vũ lực, là điều không phù hợp”, ông Biden khẳng định.
Tổng thống Mỹ nói rằng ông hy vọng điều đó sẽ không xảy ra.
Sau cuộc họp báo, một quan chức Nhà Trắng khẳng định không có thay đổi nào trong chính sách của Mỹ đối với Đài Loan (Trung Quốc). Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin cũng nhắc lại điều này trong cuộc họp báo tại Lầu Năm Góc.
“Như tổng thống nói, chính sách một Trung Quốc của chúng tôi chưa thay đổi”, ông Austin nói. Ông khẳng định Tổng thống Biden đã nhấn mạnh cam kết của Mỹ theo Đạo luật quan hệ Đài Loan (Trung Quốc) để “cung cấp cho Đài Loan các phương tiện tự bảo vệ”.
Trung Quốc coi Đài Loan là một phần thuộc lãnh thổ của mình, tuyên bố đây là vấn đề quan trọng và nhạy cảm nhất trong quan hệ với Washington.
Phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 23/5, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân tuyên bố rằng “không có dư địa nào để Trung Quốc thoả hiệp hay nhượng bộ trong những vấn đề về chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ”.
Dù Nhà Trắng khẳng định phát biểu của ông Biden không thể hiện sự thay đổi chính sách, nhưng ông Grant Newsham, một đại tá thuỷ quân lục chiến Mỹ đã nghỉ hưu và đang công tác tại Diễn đàn Nghiên cứu chiến lược Nhật Bản, cho rằng ý nghĩa của phát biểu lần này rất rõ ràng.
“Tuyên bố này đáng được đánh giá nghiêm túc. Đó là tuyên bố đủ rõ ràng rằng Mỹ sẽ không ngồi yên nếu Trung Quốc tấn công đảo Đài Loan”, ông Newsham nhận định.