Đầu gối của bạn đã tiến hóa để phù hợp với một lối sống khác.(Ảnh: NoonBuSin)
Những vấn đề mới với đầu gối
Đầu gối đã trải qua những thay đổi lớn về kích thước và hình dạng, không chỉ giúp con người thời kỳ đầu có thể đi thẳng mà còn phân biệt chúng ta (Homo sapiens) với những họ hàng đã tuyệt chủng của mình như Homo erectus và Homo neanderthalensis (người Neanderthal).
Quá trình chọn lọc tự nhiên, kết hợp với các lực tiến hóa khác, như đột biến ngẫu nhiên hoặc di truyền, có lẽ đã định hình đầu gối giúp chúng ta đi bằng hai chân hiệu quả hơn và lâu hơn so với họ hàng của mình.
Nhiều vấn đề về đầu gối mà chúng ta gặp phải ngày nay là những vấn đề mới mà tổ tiên chúng ta chưa từng gặp phải. Chẳng hạn, vào năm 2017, nghiên cứu cho thấy lối sống ít vận động của thế giới hậu công nghiệp có thể dẫn đến tỷ lệ mắc bệnh thoái hóa khớp gối tăng gấp 2,1 lần, dạng viêm khớp phổ biến nhất ở đầu gối.
Khi các nhà nghiên cứu nghiên cứu hài cốt của những người săn bắt hái lượm sống cách đây tới 6.000 năm, họ phát hiện ra rằng viêm xương khớp đầu gối có lẽ không phải là vấn đề vào thời điểm đó. Ở Anh ngày nay, hơn một phần ba số người trên 45 tuổi đã tìm cách điều trị viêm xương khớp — chủ yếu là đầu gối.
Hậu quả của việc ít di chuyển
Các cơ yếu hơn để ổn định và bảo vệ khớp và sụn tương đối yếu hơn để đệm cho xương bị trầy xước có lẽ là kết quả của việc con người ít di chuyển hơn trước đây — ngồi trong văn phòng hoặc chạy trên máy chạy bộ sẽ phát triển ít cơ hơn so với việc săn hươu trong hầu hết thời gian trong ngày ở địa hình đầy thử thách.
Đầu gối là một bộ máy sinh học phức tạp mà các nhà khoa học vẫn chưa hiểu hết. Điều này đặc biệt đúng với xương vừng — xương nhỏ được nhúng trong gân hoặc dây chằng như xương bánh chè. Những xương này có thể có trong toàn bộ bộ xương động vật có vú. Điều này có nghĩa là một số động vật có vú có thể có xương vừng trong khi các thành viên cùng loài cũng không có. Xương fabella bên , nằm sau đầu gối và có thể được tìm thấy ở trung bình 36,8% đầu gối của con người ngày nay.
Mặc dù đã có hàng trăm năm nghiên cứu, nhưng người ta vẫn chưa hiểu nhiều về quá trình tiến hóa , tăng trưởng, phát triển của xương vừng và lý do tại sao chúng xuất hiện ở một số loài. Xương vừng thường không được tìm thấy trong các bộ xương có khớp mà bạn thấy trong các bảo tàng, bị vứt bỏ cùng với các cơ mà chúng được gắn vào.
Vì sao việc tập thể dục lại quan trọng?
Nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng, hai trong số những loại xương thường bị hiểu lầm này, xương fabellae giữa và xương fabellae bên, nằm sau đầu gối, có thể đã tiến hóa theo nhiều cách ở loài linh trưởng và giúp con người thời kỳ đầu học cách đi thẳng. Nghiên cứu này là một đánh giá có hệ thống về ba xương vừng ở 93 loài linh trưởng khác nhau, bao gồm cả các loài vượn người khác và tổ tiên chung của con người.
Nghiên cứu này cho thấy con người có một dạng tiến hóa riêng biệt đối với những chiếc xương vừng, có thể bắt đầu từ nguồn gốc của loài người, một nhóm linh trưởng bao gồm vượn và người.
Các nhà khoa học cho rằng, việc sử dụng xương fabella hiện có cho một mục đích mới, có thể đã giúp con người thời kỳ đầu đi bộ bằng bốn chi thành hai chi. Điều thú vị là xương này cũng liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh viêm xương khớp cao hơn . Những người mắc bệnh viêm xương khớp có khả năng cao gấp đôi.
Thậm chí còn phức tạp hơn khi chúng ta nhận ra rằng, không giống như răng, đầu gối là "dẻo", nghĩa là chúng dịch chuyển và thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố như dinh dưỡng và cách sử dụng. Ngược lại, răng (một khi đã mọc) không thích nghi và chỉ đơn giản là bị hư hỏng Đây là lý do tại sao việc tập thể dục khi chúng ta già đi lại quan trọng đến vậy — để giữ cho xương của chúng ta chắc khỏe.
Đầu gối thay đổi và thích nghi để phản ứng với việc nó được sử dụng hay không sử dụng. Ví dụ, sự gia tăng dinh dưỡng trên toàn cầu khiến con người cao hơn và nặng hơn là giả thuyết hàng đầu về lý do tại sao fabellae ngày càng phổ biến. Sự hiện diện của fabella đã tăng gấp ba lần trong khoảng 100 năm trở lại đây, với một số biến thể trên toàn thế giới.
Những thay đổi về lối sống có thể là thủ phạm gây ra các vấn đề về đầu gối ngày càng nghiêm trọng hơn theo thời gian. Đầu gối không tiến hóa theo độ tuổi và xương có thể giúp chúng ta đi lại có thể là một phần của những vấn đề đó.