Muỗi thường hoạt động mạnh vào lúc bình minh và hoàng hôn, chúng bị thu hút bởi mùi mồ hôi, hơi thở và màu sắc tối. Muỗi cái đốt người để hút máu và truyền bệnh, trong khi muỗi đực chỉ hút nhựa cây.
Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết là muỗi vằn Aedes là có hình dạng nhỏ, có những vằn trắng đen hoặc nâu đen, có khả năng mang vi rút sốt xuất huyết Dengue và truyền từ người này sang người khác thông qua việc đốt và hút máu người.
Muỗi thường phát triển mạnh nhất vào mùa mưa, thời tiết nóng ẩm, khi nhiệt độ trung bình hàng tháng vượt trên 20ºC. Mỗi con muỗi cái sống khoảng 2 tháng và đẻ trung bình khoảng 6 đến 8 lần. Mỗi lần đẻ khoảng 100 - 400 trứng. Mũi cái hút máu để nuôi dưỡng trứng, thường trú ẩn ở những nơi kín gió, ấm áp, ẩm thấp và tối tăm để tiêu máu, sau đó tìm nơi có nước sạch để đẻ trứng. Thời gian vừa đẻ vừa đi tìm mồi hút máu cho lần đẻ sau được tính là một ngày đêm. Trứng tồn tại khá lâu, chịu đựng được nhiều tháng trong mùa khô. Khi trứng ở bất kỳ dụng cụ nào có thể tích trữ nước đến 7 ngày đều có thể là nơi sinh sản, phát triển thành muỗi trưởng thành đi hút máu người và truyền bệnh. Muỗi trưởng thành có thể tìm thấy 50 mét xung quanh ổ với khoảng cách bay tối đa là khoảng 200 mét từ ổ loăng quăng. Nhưng chúng có thể phát tán xa nhờ vào các phương tiện vận tải đường biển và đường bộ, như vậy chỉ cần 1/100 số muỗi trong vùng bị nhiễm vi rút là có thể gây dịch.
Một số người thực sự dễ bị muỗi đốt hơn những người khác. Một trong những yếu tố được biết đến cho đến nay là nhiệt độ cơ thể cao. Những người uống rượu, phụ nữ mang thai và trẻ em có nhiều khả năng thu hút muỗi hơn do nhiệt độ cơ thể cao hơn. Các yếu tố khác bao gồm mồ hôi, yếu tố di truyền, hệ vi sinh vật trên da và mùi cơ thể.
Một số yếu tố không thể thay đổi và rất khó để khắc phục, nhưng điều quan trọng là phải biết tập tính của muỗi và thực hiện các biện pháp thông minh để tránh bị muỗi đốt.
1. Rửa chân mỗi khi bị ra mồ hôi
Muỗi có các thụ thể cảm nhận mùi rất nhạy bén. Chúng bị thu hút bởi một số chất hóa học nhất định có trong mồ hôi của con người, như axit lactic và carbon dioxide. Theo một số nghiên cứu, những người dễ bị muỗi đốt thường có mùi hôi ở chân. Mùi hôi này là do sự phân hủy mồ hôi và bã nhờn của hệ vi khuẩn da của người đó.
Rửa chân sạch bằng xà phòng mỗi ngày và thỉnh thoảng khử trùng chân bằng cồn. Thay tất thường xuyên để giữ chân khô ráo. Làm khô giày cũng rất quan trọng, vì vi khuẩn có thể sinh sôi nếu bên trong giày không khô.
2. Giữ cho đồ đạc của bạn khô ráo
Muỗi là loài côn trùng ưa ẩm ướt. Chúng thường đẻ trứng trong các vũng nước đọng, các vật chứa nước như lốp xe cũ, bình hoa, hoặc bất kỳ nơi nào có nước tích tụ. Khi đồ đạc của chúng ta bị ẩm ướt, đặc biệt là quần áo, khăn mặt, hoặc các vật dụng bằng vải, chúng sẽ tạo ra môi trường lý tưởng để muỗi sinh sôi nảy nở.
Ngoài ra, các vật dụng ẩm ướt sẽ trở thành những "ổ" nhỏ chứa nước, cung cấp điều kiện hoàn hảo để trứng muỗi nở thành ấu trùng và phát triển thành muỗi trưởng thành. Mùi ẩm mốc từ đồ đạc ẩm ướt có thể thu hút muỗi đến gần hơn, tăng khả năng chúng đốt chúng ta.
Do vậy, hãy đổ hết, lật úp, đậy nắp hoặc vứt bỏ bất kỳ vật dụng nào chứa nước như xô, chậu trồng cây, đồ chơi hoặc thùng rác để loại bỏ trứng và ấu trùng muỗi. Loại bỏ càng nhiều nơi tối tăm và ẩm ướt càng tốt vì đó là những nơi muỗi thích.
3. Lau mồ hôi thường xuyên
Muỗi bị thu hút bởi mùi mồ hôi. Khi bạn đổ mồ hôi, hãy lau sạch thường xuyên bằng khăn hoặc tắm và luôn giữ mình sạch sẽ và khô ráo.
4. Sử dụng thuốc chống côn trùng có chứa DEET hoặc picaridin
Thuốc chống côn trùng có chứa DEET và picaridin là an toàn và hiệu quả nhất. DEET thường có thể được sử dụng từ sáu tháng tuổi trở lên và nồng độ càng cao thì tác dụng càng lâu. Picaridin có thể được sử dụng ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, hãy luôn làm theo hướng dẫn trên nhãn.
Nếu bạn cũng thoa kem chống nắng, hãy thoa kem chống nắng trước, sau đó là thuốc chống côn trùng. Xịt thuốc chống côn trùng vào quần áo cũng có tác dụng vì chúng có thể che mùi mồ hôi của chúng ta.
5.Lắp đặt đèn bắt muỗi: Khác với các loại thuốc xịt muỗi có chứa hóa chất, đèn bắt muỗi hoạt động hoàn toàn bằng vật lý, không gây hại cho sức khỏe con người và vật nuôi. Ánh sáng tím của đèn chỉ thu hút muỗi mà không ảnh hưởng đến các loài côn trùng có lợi khác. Đây là một lựa chọn an toàn và thân thiện với môi trường.
6. Che da bằng quần áo rộng rãi, sáng màu
Muỗi có thể cắn xuyên qua quần áo bó như quần tập yoga. Màu sắc cũng quan trọng. Chọn quần áo sáng màu vì muỗi có xu hướng thích màu tối hơn, đen hơn có thể nhận dạng rõ bằng mắt.
7. Hãy hết sức cẩn thận khi muỗi hoạt động
Vào ban ngày, muỗi ẩn núp trong cỏ và dưới tán cây và hoạt động khi mặt trời bắt đầu lặn. Chúng hoạt động mạnh nhất từ lúc chạng vạng đến bình minh. Hãy cẩn thận hơn khi ra ngoài vào thời gian này và tránh xa những khu vực có nhiều cỏ.