Quần thể danh thắng Tràng An đã được Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt quan trọng và UNESCO công nhận là di sản thế giới kép từ năm 2014. Tuy nhiên, trong nhiều tháng trở lại đây, khu du lịch sinh thái Tràng An nằm trong Quần thể di sản thế giới Tràng An, đã bị xâm phạm bởi một công trình "khủng", xây dựng không phép.
Cụ thể, theo kết quả kiểm tra của Sở Du lịch Ninh Bình, khoảng tháng 8/2017, ông Nguyễn Văn Son – Giám đốc công ty CP Du lịch Tràng An đã tự ý đầu tư mở điểm du lịch và đặt tên là “Tràng An Cổ” tại thôn Trường An xã Trường Yên, Hoa Lư, Ninh Bình.
Sau đó, ông Son đã có hành vi tự khoan núi Cái Hạ dựng cột bê tông, bậc thang lên xuống đỉnh núi khoảng 2.000 bậc với chiều dài chừng 1km khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép.
Khi phát hiện sự việc, Sở Du lịch đã phối hợp cùng các ngành chức năng và chính quyền địa phương nhiều lần kiểm tra, lập biên bản yêu cầu ông Son dừng mọi hoạt động xây dựng và tháo dỡ toàn bộ công trình xây dựng trái phép hoàn trả lại cảnh quan khu di sản.
Được biết, khu vực núi Cái Hạ là vũng lõi di sản Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới cần được bảo vệ một cách nghiêm ngặt. Sở Du lịch cũng đề nghị UBND huyện Hoa Lư xử lý vi phạm theo thẩm quyền.
Tuy nhiên, những ngày trong và sau Tết Nguyên đán vừa qua, có rất nhiều du khách đã đến khu "Tràng An Cổ" này tham quan.
Ngày 3/3, phóng viên Tiền Phong ghi nhận có hàng trăm xe ô tô lớn nhỏ, hàng nghìn du khách vẫn đổ khu vực này để tham quan. Ở đây, du khách sẽ phải trả 45.000 đồng nếu đi thuyền vãn cảnh sông nước. Còn nếu đi đường bộ, du khách được miễn phí.
Công trình đường lên đàn kính thiên trên đỉnh núi Huyền Vũ (núi Cái Hạ) được doanh nghiệp xây dựng với quy mô lớn, hàng trăm cột bê tông được khoan, dựng trên đá tai mèo, hơn 2.000 bậc thang, hệ thống lan can, được lắp đặt với chiều dài con đường lên xuống. Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn xây dựng nhiều công trình phụ trợ, công trình vệ sinh công cộng, xâm hại nghiêm trọng tới quần thể di tích.
Theo quan sát, tại công trình này, giàn giáo và nhiều dụng cụ xây dựng vẫn vất ngổn ngang và chưa được tháo dỡ dưới sàn bê tông. Trong khi đó, du khách chen chân leo lên các bậc bê tông vừa hoàn thiện mà không hề biết công trình này không có giấy phép xây dựng.
Ngày 23/6/2014, tại phiên họp UNESCO ở Doha, thủ đô Qatar đã công bố; Tràng An (Ninh Bình) đã được công nhận là di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới.
Ngày 23/1/2015, tại Trung tâm hội nghị chùa Bái Đính, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức lễ đón bằng ghi danh quần thể danh thắng Tràng An là di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới do UNESCO trao tặng. Sự kiện thu hút hàng nghìn du khách trong nước và bạn bè quốc tế tham dự.
Quần thể danh thắng Tràng An là một địa danh du lịch tổng hợp văn hóa - thiên nhiên ở Ninh Bình. Nơi đây có nhiều di tích danh thắng đã được Chính phủ Việt Nam xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt quan trọng như Khu du lịch sinh thái Tràng An, khu du lịch Tam Cốc - Bích Động, chùa Bái Đính, cố đô Hoa Lư... Liên kết giữa các khu du lịch này là khu rừng đặc dụng Hoa Lư trên núi đá vôi và hệ thống sông, hồ, đầm với diện tích khoảng 12.000 ha.
Quần thể danh thắng Tràng An nằm ở khu vực ranh giới giữa huyện Hoa Lư với các huyện Gia Viễn, Nho Quan, thị xã Tam Điệp và thành phố Ninh Bình. Về mặt hành chính, Tràng An nằm trên 12 xã: Trường Yên, Ninh Hải, Ninh Hòa, Ninh Xuân, Ninh Vân (Hoa Lư); Ninh Nhất, phường Tân Thành (Tp Ninh Bình); Gia Sinh (Gia Viễn); Yên Bình, Yên Sơn (Tam Điệp) và Sơn Hà, Sơn Lai, (Nho Quan) nhưng Tràng An không bao trùm hoàn toàn lên 1 xã nào.
Vùng lõi Tràng An có diện tích hơn 4.000 ha, là vùng bảo vệ đặc biệt của danh thắng. Vùng bảo vệ đặc biệt này nằm trọn trong quy hoạch khu du lịch Tràng An với diện tích 12.000 ha. Quần thể danh thắng Tràng An nằm gần các quốc lộ 1A, QL38B, QL12B và trong tứ giác nước được giới hạn bởi các sông: sông Hoàng Long ở phía Bắc; sông Chanh ở phía Đông; sông Hệ ở phía Nam và sông Bến Đang ở phía Tây.
Khu du lịch sinh thái Tràng An với trung tâm du khách nằm ở xã Trường Yên, cách cố đô Hoa Lư 3 km theo hướng nam, cách thành phố Ninh Bình 7 km theo hướng tây dọc đại lộ Tràng An, cách thị xã Tam Điệp 16 km theo hướng bắc qua Tam Cốc, cách Hà Nội 96 km theo hướng nam. Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động với bến thuyền trung tâm nằm ở xã Ninh Hải, cách thành phố Ninh Bình 7 km. Khu di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư nằm ở xã Trường Yên, cách thành phố Ninh Bình 11 km. Khu du lịch văn hóa chùa Bái Đính nằm ở xã Gia Sinh, cách thành phố Ninh Bình 15 km.
.