Theo báo cáo của Sở TN&MT gửi UBND tỉnh Nghệ An ngày 22/3, hiện tượng cá chết bất thường trên sông Con diễn ra bắt đầu từ trưa ngày 18/3/2021, cao điểm thấy cá chết nhiều là từ chiều ngày 18/3 đến sáng 19/3, loại cá chết chủ yếu là cá da trơn sống ở tầng đáy của sông.
Trước khi xảy ra hiện tượng cá chết, người dân sinh sống gần khu vực khe Cầu Leo, xóm 1, xã Nghĩa Đồng (huyện Tân Kỳ) đã ngửi thấy mùi khó chịu, có cá chết từ khe nước. Ở thời điểm kiểm tra hiện tượng cá chết bất thường cơ bản đã không còn.
Khảo sát nguồn thải từ vị trí có hiện tượng cá chết theo hướng dòng chảy lên phía thượng nguồn sông cho thấy xung quanh 2 bên bờ sông thuộc huyện Tân Kỳ chủ yếu là hoạt động sản xuất nông nghiệp như trồng lúa, ngô… quy mô nhỏ, có 1 cơ sở có hoạt động xả thải, tuy nhiên lượng nước thải ít, cách xa sông, không có đường xả thải trực tiếp ra sông.
Còn tại khu vực huyện Nghĩa Đàn có 4 cơ sở chế biến và sản xuất tinh bột sắn (ở gần sông) gồm: Xưởng sản xuất tinh bột sắn của ông Nguyễn Hồng Phúc tại xã Nghĩa Khánh; Trần Thanh Lam tại xã Nghĩa Lộc; Phan Văn Trạch tại xã Nghĩa Đức và Nhà máy chế biến nông sản đa hợp tại xã Nghĩa Long.
Tại thời điểm làm việc, 4 cơ sở nêu trên đều đã dừng hoạt động sản xuất, chế biến sắn do hết mùa vụ nguyên liệu sắn. Riêng cơ sở của ông Phan Văn Trạch đang tiến hành nạo vét, cải tạo 3 trong 4 hố chứa nước thải sản xuất. Lực lượng chức năng không phát hiện nước thải từ 4 hồ này ra ngoài khu vực.
Ngay sau đó, Sở TN&MT Nghệ An đã chỉ đạo Trung tâm quan trắc tài nguyên và môi trường tiến hành lấy 4 mẫu nước tại các vị trí khác nhau trên sông Con, xung quanh khu vực phát hiện cá chết bất thường để phân tích, kiểm tra, đánh giá chất lượng nguồn nước.
“Do cá chết ở tầng đáy, cũng như tổng hợp từ kết quả xác minh ban đầu cho thấy, nhận định ban đầu về nguyên nhân cá chết bất thường là do biến đổi xấu và đột ngột chất lượng nước sông” văn bản của Sở TN&MT Nghệ An nêu rõ.
Cũng theo Sở TN&MT Nghệ An, hiện tượng cá chết bất thường trên sông con mang tính chất thời điểm, cá chết và trôi dạt chủ yếu tại khu vực đoạn sông đi qua các xã Nghĩa Khánh (huyện Nghĩa Đàn) và các xã Nghĩa Đồng, Nghĩa Hợp, Nghĩa Thái (huyện Tân Kỳ).
Để tiếp tục làm rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng nêu trên, Sở TN&MT đề nghị UBND tỉnh Nghệ An giao Công an tỉnh chủ trì, Phòng Cảnh sát môi trường phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục đấu tranh, làm rõ có hay không các đối tượng đã lợi dụng xả thải trộm (bơm nước thải ô nhiễm ra sông) là một trong những nguyên nhân gây ra cá chết bất thưòng trên sông Con.
Bên cạnh đó, UBND các huyện Nghĩa Đàn, Tân Kỳ (khu vực có sông Con chảy qua và phát hiện cá chết bất thường) kiểm tra, ra soát các cơ sở có sản xuất, kinh doanh có nguồn nước thải chảy ra sông Con, không để các cơ sở sản xuất, kinh doanh hoạt động khi chưa đảm bảo về môi trường, trong đó đặc biệt lưu ý đến các cơ sở sản xuất bột sắn do UBND huyện cấp phép môi trường để không xẩy ra hiện tượng xả thải không đảm bảo quy chuẩn của các cơ sở.