Không còn tình trạng ‘cá lớn nuốt cá bé’ mà là ‘cá nhanh nuốt cá chậm’

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới ban hành chương trình hay chiến lược về Chuyển đổi số quốc gia, đưa Việt Nam trở thành quốc gia có nhận thức về chuyển đổi số song hành cùng các quốc gia tiên tiến trên thế giới. Đây là điều kiện thuận lợi để Việt Nam chủ động khai thác triệt để các cơ hội mà cuộc cách mạng công nghệ mang lại và bứt phá vươn lên, thay đổi thứ hạng...

Chuyển đổi số không phải là cuộc cách mạng của công nghệ mà là cuộc cách mạng về thể chế. Thể chế cần đi trước một bước và được điều chỉnh linh hoạt để chấp nhận những cái mới: Công nghệ mới, sản phẩm mới, dịch vụ mới, mô hình mới. Chỉ có đổi mới sáng tạo, Việt Nam mới thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

Chuyển đổi số tác động sâu rộng, bao trùm lên tất cả các ngành, các lĩnh vực kinh tế - xã hội, góp phần tăng năng suất lao động, chuyển đổi mô hình hoạt động, kinh doanh theo hướng đổi mới sáng tạo, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia. Chuyển đổi số giáo dục sẽ đổi mới cách thức giảng – dạy truyền thống hướng tới phổ cập hoá và cá nhân hoá dịch vụ học tập suốt đời tới từng người học. Chuyển đổi số y tế sẽ cho phép người dân, thông qua các nền tảng số tiếp cận với dịch vụ y tế tốt nhất 24/7 từ những bác sĩ giỏi nhất, giải quyết vấn đề giảm tải cho các cơ sở y tế. Còn có rất nhiều ví dụ khác về các ngành, lĩnh vực có tiềm năng chuyển đổi số.

Các tỉnh trung du, miền núi phía Bắc thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số trên cả ba trụ cột: Chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Nhiều tỉnh đạt được thứ hạng cao trong bảng xếp hạng chuyển đổi số cấp tỉnh năm 2021 (năm 2022 chưa công bố): Lạng Sơn (thứ 5), Thái Nguyên (thứ 8), Bắc Giang (thứ 10), Phú Thọ (18).

Hội thảo diễn ra thành hai phiên tham luận và tọa đàm.

Tại phiên tham luận, nhiều mô hình hay, kinh nghiệm tốt trong chuyển đổi số sẽ được các địa phương chia sẻ, như: Câu chuyện triển khai các mô hình thí điểm chuyển đổi số ở tỉnh Yên Bái; câu chuyện thúc đẩy phát triển du lịch địa phương nhờ chuyển đổi số của tỉnh Lào Cai, hay kinh nghiệm thực tiễn triển khai chuyển đổi số của tỉnh Phú Thọ.

Cũng trong phiên tham luận, các nhà cung cấp giải pháp sẽ chia sẻ nhiều giải pháp chuyển đổi số hiệu quả thời gian qua, như: Giải pháp đưa đặc sản, di sản thúc đẩy phát triển kinh tế số; giải pháp phát triển nông nghiệp thông minh, hay giải pháp quản trị hiệu quả doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Đặc biệt, Cục Chuyển đổi số Quốc gia sẽ chia sẻ một số khuyến nghị để thúc đẩy chuyển đổi số khu vực trung du và miền núi phía Bắc từ góc nhìn của cơ quan quản lý Nhà nước.

Phiên tọa đàm sẽ là diễn đàn để các đại biểu tham dự hội thảo chia sẻ, giải đáp những băn khoăn, thắc mắc, những vấn đề còn trăn trở trong quá trình chuyển đổi số của địa phương, cơ quan, doanh nghiệp.

Phát biểu khai mạc, ông Trần Huy Tuấn - Phó Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái, cho biết: Yên Bái là tỉnh miền núi, nằm ở cửa ngõ Tây Bắc, có dân số trên 84 vạn người; với hơn 30 dân tộc anh em cùng sinh sống.

Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái khẳng định, chuyển đổi số là xu thế tất yếu, song cũng là một việc mới và khó không chỉ đối với riêng Yên Bái mà còn với nhiều địa phương khác, nhất là các tỉnh miền núi, điều kiện kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn.

“Chúng tôi cho rằng, Hội thảo ‘Thúc đẩy chuyển đổi số khu vực trung du và miền núi phía Bắc’ hôm nay có ý nghĩa rất thiết thực, để các tỉnh trong vùng có cơ hội được chia sẻ những thông tin, kinh nghiệm, những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số”, ông Tuấn bày tỏ.

Theo lãnh đạo tỉnh, đối với Yên Bái, chuyển đổi số - trước hết, đó là việc làm thể hiện quyết tâm chính trị cao độ, sự tích cực, chủ động, mạnh dạn, tìm hướng đi cho những việc làm mới, khó với những quyết sách mạnh mẽ của lãnh đạo, cấp ủy, chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở.

“Nếu như năm 2022, tỉnh Yên Bái xác định là năm ‘tổng tiến công’ thì năm 2023 là năm ‘bứt phá’ về chuyển đổi số với những nhiệm vụ, giải pháp rất cụ thể, vừa mang tính trước mắt, vừa mang tính lâu dài cho công cuộc chuyển đổi số”, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái khẳng định.

Ông Trần Huy Tuấn cũng chia sẻ, chuyển đổi số ở Yên Bái đã và đang trở thành “phong trào” thi đua sâu rộng, vừa có tính toàn dân và vừa toàn diện trên các lĩnh vực; là một “làn sóng” lan tỏa mạnh mẽ ở khắp các địa phương trong tỉnh, với những kết quả bước đầu khá tích cực và đáng khích lệ trên cả các mặt chính quyền số, kinh tế số, xã hội số và công dân số.

Trong đó, việc xây dựng mô hình chính quyền điện tử, tiến tới chính quyền số tiếp tục được tập trung chỉ đạo theo hướng lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, là chủ thể và mục tiêu phục vụ.

Kinh tế số bước đầu được hình thành và ngày càng phát triển. Yên Bái đứng thứ 14/63 tỉnh, thành phố về số lượng tài khoản hoạt động trên các sàn thương mại điện tử Voso và Postmart (đứng thứ 7/63 tỉnh, thành phố về số sản phẩm được đưa lên các sàn thương mại điện tử). Xã hội số đang dần được hình thành…

Yên Bái đã triển khai ứng dụng công dân số YenBai-S trên địa bàn toàn tỉnh. Đến nay sau 3 tháng triển khai, hệ thống đã ghi nhận trên 196.000 tài khoản; có hơn 18 triệu lượt xem ứng dụng; các dịch vụ, tiện ích trên Yenbai-S đều nhận được sự quan tâm, sử dụng của người dân…

“Chuyển đổi số ở Yên Bái còn là câu chuyện về sự mạnh mẽ, kiên trì, từng bước đưa chuyển đổi số từ nhận thức chuyển thành hành động. Yên Bái đã chọn cách làm mới, đặc trưng riêng, lựa chọn việc dễ làm trước, việc khó làm sau; lựa chọn làm chuyển đổi số song song từ trên xuống dưới và từ dưới lên trên”, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái nói.

Tỉnh Yên Bái luôn xác định: “Chuyển đổi số không phải là thêm một việc mới, mà là thêm cách làm mới cho những việc hiện tại bởi vì cuộc sống vẫn tiếp diễn liên tục, không ngừng đặt ra những vấn đề mới trong khi chuyển đổi số là để giúp giải quyết các vấn đề của cuộc sống hằng ngày”.

“Chúng tôi hy vọng và tin tưởng sẽ tiếp thu được nhiều ý kiến quý báu tại hội thảo hôm nay, sẽ là những gợi mở quan trọng để Yên Bái và các tỉnh trong vùng tham khảo, học tập, áp dụng vào thực tiễn địa phương để từ đó điều chỉnh, bổ sung các giải pháp phù hợp nhằm thúc đẩy nhanh hơn nữa tiến trình chuyển đổi số của tỉnh”, ông Trần Huy Tuấn bày tỏ.

Phát biểu đề dẫn tại hội thảo, nhà báo Lê Xuân Sơn - Tổng Biên tập báo Tiền Phong cho biết: Chuyển đổi số là xu thế tất yếu trên toàn thế giới. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, internet vạn vật (IoT), thực tế ảo (VR) mang lại hy vọng về một sự phát triển đột phá trên mọi mặt của đời sống kinh tế xã hội.

Cuộc cách mạng này mở ra những khả năng vô cùng to lớn cho loài người trong tổ chức sản xuất và phát triển xã hội. Việc không để bị tụt lại trong cuộc cách mạng mang tính sống còn đối với tất cả các quốc gia, các nền kinh tế. Nước ta cũng vậy, chuyển đổi số được coi là chiến lược đột phá nhằm thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của nước ta giai đoạn 2021-2030 và xa hơn nữa. Những năm qua, chuyển đổi số đã được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm và đẩy mạnh đầu tư.

Thời gian qua, nhiều tỉnh trung du, miền núi phía Bắc quan tâm và thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số trên cả ba trụ cột là chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Chuyển đổi số đã bước đầu len lỏi và từng bản làng, thôn xóm, không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý của các cấp chính quyền, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội mà còn góp phần nâng cao đời sống của người dân, thu hẹp khoảng cách giữa vùng núi với đồng bằng, khu vực nông thôn và thành thị.

Nhiều tỉnh trong khu vực đã đạt được thứ hạng cao trong bảng xếp hạng chuyển đổi số cấp tỉnh DTI năm 2021 như Lạng Sơn (thứ 5), Thái Nguyên (thứ 8), Bắc Giang (thứ 10), Phú Thọ (18). Từ thực tiễn cho thấy, chuyển đổi số đang thực sự trở thành một lực đẩy quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội, văn hóa của vùng.

Nhà báo Lê Xuân Sơn cho biết, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là một trong những lực lượng đi đầu trong thực hiện chuyển đổi số. Năm 2023, Trung ương Đoàn cũng lựa chọn chủ đề Tháng Thanh niên là “Tuổi trẻ tiên phong chuyển đổi số”. Là cơ quan Trung ương của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, báo Tiền Phong rất nỗ lực truyền thông cho nhiệm vụ rất quan trọng này. Không chỉ vậy, báo còn tích cực tham gia vào hoạt động thực tiễn thúc đẩy quá trình này bằng việc tổ chức các hội thảo chuyển đổi số ở những khu vực có nhiều khó khăn về điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội.

“Với mong muốn tiếp tục góp phần cung cấp thông tin, nâng cao hơn nữa nhận thức cũng như cung cấp thêm những kinh nghiệm, giải pháp chuyển đổi số ở những khu vực còn gặp nhiều khó khăn, báo Tiền Phong phối hợp với UBND tỉnh Yên Bái và Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam tiếp tục tổ chức hội thảo hôm nay. Hội thảo tiếp tục nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của Bộ TT&TT cùng lãnh đạo 14 tỉnh trung du và miền núi phía Bắc cùng nhiều nhà chuyên môn và các đơn vị, doanh nghiệp”, Tổng Biên tập báo Tiền Phong nói.

Nhà báo Lê Xuân Sơn bày tỏ: “Chúng tôi mong muốn hội thảo sẽ góp phần nâng cao nhận thức về vai trò của chuyển đổi số, tạo ra diễn đàn để trao đổi, chia sẻ những mô hình hay, kinh nghiệm tốt trong chuyển đổi số của khu vực, đồng thời làm cầu nối giữa các nhà cung cấp dịch vụ giải pháp chuyển đổi số với chính quyền, doanh nghiệp và người dân địa phương, từ đó thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số trong khu vực”.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Phú Tiến - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Chuyển đổi số Quốc gia, cho biết: Chuyển đổi số tại Việt Nam khởi động từ năm 2020, tập trung 3 trụ cột là: Chính quyền số; Kinh tế số và Xã hội số. Theo định hướng năm 2030, Việt Nam trở thành quốc gia số.

Trong chương trình Chuyển đổi số Quốc gia, có 8 lĩnh vực ưu tiên, đều lấy người dân làm trung tâm. Tuy nhiên, tùy theo điều kiện, đặc thù mà các địa phương có các ưu tiên khác nhau.

Đánh giá mức độ chuyển đối số của Việt Nam thời gian qua, ông Tiến cho biết, kết quả chuyển đổi số của cả nước đang ở bước đầu. Đối với khu vực trung du và miền núi phía Bắc, năm 2020-2021, giá trị trung bình của khu vực này cao hơn trung bình DTI cả nước. Theo đó, chỉ số DTI của khu vực trung du và miền núi phía Bắc năm 2020 cao hơn giá trị trung bình cả nước là 0,016 và năm 2021 là 0,0069.

Trong đó, giá trị 3 trụ cột năm 2021 khu vực trung du và miền núi phía Bắc đều tăng so với năm 2020. Cụ thể: Chính quyền số tăng 0,0586; Kinh tế số tăng 0,1574 và Xã hội số tăng 0,1107. Tuy nhiên, mức độ tăng trưởng không cao như kỳ vọng.

Về hướng phát triển, - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Chuyển đổi số Quốc gia cho rằng, trong chuyển đổi số thì không tỉnh nào giống nhau nên cần tìm những đặc thù, lợi thế của địa phương.

Đối với các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc, danh lam thắng cảnh, nông sản, văn hóa riêng. Ví như, di tích chiến trường Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên); Thác Bản Giốc, Hang Pắc Bó (tỉnh Cao Bằng); Cột cờ Lũng Cú (tỉnh Hà Giang); Khu di tích Đền Hùng (tỉnh Phú Thọ); Cây đa Tân Trào và An toàn khu ATK (tỉnh Tuyên Quang); Khu ATK Định Hoá (tỉnh Thái Nguyên); Sapa (tỉnh Lào Cai); Di tích lịch sử Căng và Đồn Nghĩa Lộ (tỉnh Yên Bái)… Do đó, các tỉnh khu vực này nên bắt đầu chuyển đổi số từ những ưu thế đó. Trong đó, chú trọng du lịch thông minh, nông nghiệp thông minh, du lịch trải nghiệm.

Ngoài ra, hiện nay thương mại điện tử cũng đang phát triển mạnh. Do đó, các tỉnh cần đưa sản phẩm nông nghiệp - âm nghiệp lên sàn thương mại điện tử và số hoá chuỗi cung ứng xuất khẩu.

Đối với định hướng thời gian tới, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Chuyển đổi số Quốc gia cho rằng cần phải tối ưu hóa dữ liệu. Một trong những khó khăn trong dịch vụ công trực tuyến hiện nay là người dân nộp quá nhiều hồ sơ, giấy tờ. Tuy nhiên, do còn nhiều vấn đề nên họ phải trở lại cơ quan Nhà nước. Do đó, vấn đề đặt ra là làm sao để người dân, doanh nghiệp chỉ cung cấp thông tin một lần cho cơ quan Nhà nước khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến và đạt được kết quả.

Ngoài ra, Nhà nước mở dữ liệu cung cấp cho doanh nghiệp, người dân để họ sử dụng, khai thác để phục vụ sản xuất, kinh doanh. Cơ quan Nhà nước cũng cần sử dụng dữ liệu nhằm giảm thiểu hoạt động báo cáo thủ công giữa các cấp.

Tại hội thảo, ông Nguyễn Thúc Mạnh - Phó Giám đốc Sở TT&TT tỉnh Yên Bái chia sẻ một số kinh nghiệm trong triển khai các mô hình thí điểm chuyển đổi số tại tỉnh Yên Bái.

Theo ông Mạnh, tỉnh Yên Bái luôn xác định chuyển đổi số là một trong những giải pháp đột phá để phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong giai đoạn 2021-2025.

Chuyển đổi số là cơ hội để một tỉnh nghèo như Yên Bái dù “đi sau”, nhưng có thể “đuổi kịp, tiến cùng”, rút ngắn khoảng cách phát triển so với các tỉnh, thành phố khác.

Đồng thời tỉnh cũng thể hiện quyết tâm, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo và huy động hệ thống chính trị các cấp và toàn dân làm chuyển đổi số.

Đại diện Sở TT&TT Yên Bái chia sẻ, tỉnh đã triển khai đồng bộ cách làm, phương pháp làm “từ trên xuống”, xác định các thể chế về chuyển đổi số, sau đó triển khai thực hiện, xây dựng củng cố hạ tầng, đặc biệt là nền tảng cơ bản về chuyển đổi số, điển hình như Trung tâm dữ liệu tập trung DC của tỉnh, trung tâm giám sát an toàn an ninh mạng (SOC)…

Còn với phương pháp từ dưới lên, được Yên Bái thực hiện theo nguyên tắc “3 được”: Nhìn được, sờ được và nắm được.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng thực hiện theo phương châm “vết dầu loang”, đánh giá thực tiễn vấn đề, xây dựng mô hình ở phạm vi và quy mô phù hợp…

Trên cơ sở đó, 2 năm qua, chuyển đổi số Yên Bái đã đạt được một số kết quả quan trọng: Đưa nền tảng số đến người dân thông qua “Ngày hội chuyển đổi số”, “Tuần cao điểm chuyển đổi số”, “Tháng cao điểm chuyển đổi số”...

Đồng thời chọn địa phương khó khăn để thực hiện các giải pháp chuyển đổi số, từ đó tạo ra động lực, tạo sức lan tỏa cho các địa phương khác.

Qua thực tiễn triển khai, có 7 mô hình thí điểm của tỉnh đã thành công chuyển đổi số tại xã/phường/thị trấn; tổ chuyển đổi số cộng đồng; trường học, huyện, cơ quan chuyển đổi số, công dân số và sổ tay đảng viên điện tử

Cũng theo ông Mạnh, Yên Bái cũng là tỉnh đầu tiên trên cả nước cử cán bộ tham gia đào tạo bài bản với nhiều loại chứng chỉ quốc tế uy tín về quản trị mạng, an toàn thông tin mạng, trong đó 19 người đạt chứng chỉ (CCNA); 5 người đạt chứng chỉ (CND), (CIH); 1 người đạt chứng chỉ OSCP.

“Chuyển đổi số là cuộc cách mạng toàn dân, chưa có tiền lệ. Vì vậy, thông điệp về cách làm chuyển đổi số ‘cần đặt tầm nhìn trên kinh nghiệm’ là gợi ý tốt để mỗi chúng ta nghiên cứu, vận dụng”, ông Mạnh chia sẻ.

Ông Trịnh Hùng Sơn - Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Phú Thọ, chia sẻ thực tiễn triển khai chuyển đổi số của tỉnh. Hiện nay, hệ thống tiếp nhận và giải quyết trực tuyến của tỉnh là 68,36%. Tất cả cơ quan Nhà nước của tỉnh thực hiện hoàn toàn gửi - nhận văn bản điện tử tích hợp chữ ký số thay thế hoàn toàn văn bản giấy, qua đó tiết kiệm hơn 1 tỷ đồng/tháng cho ngân sách Nhà nước...

Theo ông Sơn, chuyển đổi số đã tạo đột phá về cải cách hành chính, môi trường đầu tư của tỉnh Phú Thọ. Qua đó, Phú Thọ trong top 30 tỉnh có chất lượng điều hành tốt nhất trong PCI; chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính (SIPAS) xếp thứ 8/63 tỉnh thành; chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công (PAPI) xếp thứ 10/63 tỉnh, thành.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi số ở tỉnh Phú Thọ vẫn còn một số hạn chế. Trong đó, có việc liên thông chia sẻ dữ liệu, nhất là cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành với địa phương và một số sở, ngành trong tỉnh. Thủ tục hành chính chưa thực sự được đơn giản hóa; việc số hóa hồ sơ, kết quả thủ tục hành chính mới thực hiện ban đầu. Chữ ký số, xác thực điện tử chưa thực hiện đồng bộ dẫn đến người dân chưa thực hiện được dịch vụ công trực tuyến toàn trình.

Để việc chuyển đổi số được triển khai hiệu quả, ông Sơn cho rằng, cần tiếp tục xây dựng, hoàn thiện chính quyền số, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và thực hiện các dịch vụ công. Khai thác và sử dụng hiệu quả các hạ tầng, ứng dụng dùng chung đồng bộ, thống nhất từ trung ương tới địa phương.

Đồng thời, cần đẩy nhanh xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia tạo nền tảng phát triển chính quyền số (dân cư, đăng ký kinh doanh, đất đai, hộ tịch, tài chính, bảo hiểm); các cơ sở dữ liệu chuyên ngành đảm bảo kết nối liên thông, chia sẻ và thống nhất từ trung ương tới địa phương.

Bên cạnh đó, ban hành cơ chế thực hiện, chủ động hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh chuyển đổi số nhằm đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh...

Theo ông Phạm Tất Thành - Giám đốc Trung tâm Thông tin và Xúc tiến du lịch tỉnh Lào Cai, thời gian gần đây, mô hình du lịch đang có sự thay đổi. Du khách hiện đại luôn có xu hướng tìm kiếm sự tiện lợi để tiết kiệm thời gian. Để thu hút du khách, các tỉnh, thành cần phải tối ưu hóa trải nghiệm của người dùng và các hoạt động của doanh nghiệp để nắm bắt sản phẩm và dịch vụ. Từ đó, giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu khách hàng một cách thuận lợi, tiết kiệm thời gian nhất.

Trong năm 2022, đã có hơn 4,5 triệu lượt khách đến Lào Cai, trong đó 109.000 lượt khách quốc tế. Trong 5 tháng đầu năm nay, lượng khách đến Lào Cai cũng rất khả quan.

Ông Thành cho biết, thời gian qua, Lào Cai đã triển khai chuyển đổi số khai cho ngành du lịch. Đồng thời, áp dụng công nghệ vào các khâu nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho du khách. Cụ thể như sau:

Đối với mobile, Lào Cai mở ứng dụng du lịch thông minh tỉnh Lào Cai trên smartphone; Bản đồ du lịch kỹ thuật số tỉnh Lào Cai trên smartphone; Hướng dẫn viên ảo trên điện thoại thông minh; Thanh toán du lịch điện tử…

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo: Số hóa dữ liệu tư vấn du lịch Lào Cai để tự động trả lời du khách bằng tiếng Việt – Anh thông qua chatbots tự động bằng âm thanh hoặc chữ viết 24/24h. Hiện tại, đã triển khai trên cổng du lịch thông minh và sử dụng các mạng xã hội để tăng tương tác; thực hiện số hóa dữ liệu xây dựng ngân hàng số dịch vụ và sản phẩm du lịch Lào Cai như tài nguyên du lịch, khu điểm du lịch, di tích, văn hóa truyền thống, kiến trúc, ẩm thực…

Kết nối IoT: Ứng dụng kỹ thuật để số hóa thống kê du lịch Lào Cai (nhu cầu, thói quen, số lượng, độ tuổi, giới tính, địa điểm, mức chi tiêu, thời gian lưu trú, thời gian chuyến du lịch…) để ứng dụng trong quản lý Nhà nước và phát triển sản phẩm, dịch vụ du lịch.

Rating và Review: Lào Cai cũng ứng dụng công cụ kỹ thuật để đánh giá chất lượng, mức độ hài lòng của du khách đối với sản phẩm và dịch vụ du lịch Lào Cai nhằm cải thiện chất lượng, trình độ, mức độ phục vụ, tính chuyên nghiệp của ngành.

Marketing du lịch: Ứng dụng và chuyển đổi số để thực hiện E-marketing du lịch Lào Cai và xúc tiến du lịch số; Ứng dụng kỹ thuật và nền tảng công nghệ hiện đại để xúc tiến quảng bá và thu hút đầu tư du lịch đa phương thức (web; mạng xã hội - zalo, facebook, tiwster, what’sapp, tiktok, youtube, blog, 3600, instargram; mobile; google+; truyền hình tương tác…).

Thực tế ảo: Ứng dụng kỹ thuật số để xây dựng ngân hàng tour tham quan ảo, điểm tham quan ảo, chuyến du lịch tương tác tỉnh Lào Cai.

Giám đốc Trung tâm Thông tin và Xúc tiến du lịch tỉnh Lào Cai cho rằng, trong thời đại chuyển đổi số sẽ không còn tình trạng “cá lớn nuốt cá bé” mà là “cá nhanh nuốt cá chậm”. Lợi thế đang được san đều cho tất cả các thành phần tham gia vào ngành du lịch, yếu tố quyết định còn lại phụ thuộc hoàn toàn vào trình độ, tư duy lãnh đạo của người đứng đầu ngành về chuyển đổi số du lịch.

Trình bày tham luận, ông Trần Mạnh Hà - Phó Giám đốc VNPT IT Khu vực I, chia sẻ về sự đóng góp trong di sản và đặc sản trong chuyển đổi số.

Theo Phó Giám đốc VNPT IT Khu vực I, người đi du lịch luôn đặt câu hỏi: Đến đó có đặc sản gì để hưởng thụ, trải nghiệm, khám phá? “Di sản và đặc sản là hai từ khoá mọi du khách quan tâm”, ông Hà nói.

Trên cơ sở đó, VNPT đã triển khai hệ thống nền tảng hệ sinh thái du lịch thông minh, hiện đã có 18 đơn vị triển khai chính thức. Trải nghiệm mô hình này, đến bất kỳ tỉnh nào, du khách cũng có thể truy cập vào tên miền.

Nhân hội thảo này, VNPT mong muốn được tiếp cận thêm nội dung về sự đặc sắc của từng vùng miền, qua đó phối hợp đưa các di sản, đặc sản lên hệ thống; cùng xây dựng kịch bản giúp mọi người hiểu được cách chế biến đặc sản vùng miền, tạo nên sự tin tưởng cho người dùng.

“Chẳng hạn, đi Yên Bái, chúng ta mua chè San Tuyết, rồi về nhà vừa pha uống, vừa bật video xem nó được chế tạo như thế nào, như thế sẽ chạm đến được cảm xúc của mỗi người”, ông Hà nói.

Còn về di sản, theo Phó Giám đốc VNPT IT Khu vực I, đó là những giá trị văn hoá như văn hoá dân gian, các công trình kiến trúc, tác phẩm điêu khắc mà các thế hệ trước để lại. Du khách đến trải nghiệm, thấy “đã” sẽ “xuống tiền”.

VNPT mong muốn được số hoá đa phương tiện, đa ngôn ngữ, đa nền tảng, đa ứng dụng và đa kết nối để thực hiện việc này.

Cùng với đó, đại diện VNPT đề xuất các địa phương thực hiện số hoá di sản và xây dựng kho dữ liệu di sản của tỉnh để kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản.

Đồng thời xây dựng hoàn thiện phần mềm, chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP, tích hợp cơ sở dữ liệu di sản và đặc sản với ứng dụng du lịch thông minh phục vụ du khách; số hoá và quảng bá di sản, đặc sản…

Riêng với Yên Bái, VNPT “đặt hàng” tỉnh số hóa 6 hình thức của nghệ thuật Xòe Thái, để du khách, người nghiên cứu trải nghiệm đầy đủ góc nhìn, thông tin dữ liệu về nghệ thuật Xòe Thái.

Ông Nguyễn Tuấn Huy - Phó ban Chỉ đạo Chuyển đổi số, Tổng công ty Viễn thông MobiFone chia sẻ về giải pháp nông nghiệp thông minh.

Theo ông Huy, Việt Nam là quốc gia nông nghiệp, nông thôn chiếm 63% dân cư. Hiện có hơn 9 triệu hộ nông dân, khoảng 10.500 hợp tác xã hội nghiệp và hơn 33.000 doanh nghiệp đang trực tiếp tổ chức sản xuất nông nghiệp. Nông nghiệp chiếm hơn 13,9% tỷ trọng GDP... Tuy nhiên, ngành nông nghiệp Việt Nam có sản phẩm thô, sản xuất nhỏ lẻ kém hiệu quả; năng suất lao động còn thấp; nhiều khâu trung gian trong một chuỗi giá trị.

Nông dân vẫn còn gặp những khó khăn khi thiếu thông tin, kiến thức, thiếu đào tạo; thiếu liên kết, tư vấn hỏi đáp từ chuyên gia; kênh tiêu thụ còn hạn chế...

Từ những thực tế này, ứng dụng MobiAgri đã được ra đời, dựa trên nền tảng công nghệ AI, Big data, IoT... Ứng dụng này có nhiều chức năng dự báo thời tiết nông vụ, cơ sở dữ liệu về kỹ thuật canh tác các loại cây trồng, vật tư, trang bị nông nghiệp; nhận diện sâu bệnh bằng AI; kết nối chuyên gia; điểm tin thị trường.

Hiện ứng dụng nông nghiệp số này có hơn 100.000 người dùng phân bố khắp 63 tỉnh thành phố. Ứng dụng này nhận diện hơn 1.000 loài thực vật khác nhau bằng công nghệ AI. Cơ sở dữ liệu về kỹ thuật canh tác và mô hình sâu bệnh hại trên hơn 70 cây, chủ yếu là các cây lương thực, nông nghiệp, rau màu chủ lực của Việt Nam.

Theo bà Đinh Thị Thúy - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần MISA, doanh nghiệp nhỏ thường được lựa chọn trong giai đoạn đầu khởi nghiệp kinh doanh. Bên cạnh những thuận lợi mà quy mô doanh nghiệp này mang đến thì cũng tồn tại không ít khó khăn. Hiện nay, theo dự báo, có khoảng 82,3% doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ gặp khó khăn trong 6 tháng cuối năm và những năm tiếp theo.

Cụ thể:

Khó tiếp cận vốn vay: Doanh nghiệp nhỏ và vừa, thiếu tài sản đảm bảo, khó tiếp cận vốn vay giúp phục hồi sản xuất, phát triển kinh doanh. Chỉ khoảng 3% doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ được duyệt vay vốn ngân hàng.

Ứng dụng rời rạc: Các giải pháp đang ứng dụng rời rạc, không kết nối với nhau và thiếu kết nối với các hệ thống bên ngoài.

Không kế thừa dữ liệu: Một số giải pháp chỉ phù hợp với mỗi giai đoạn phát triển của doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp phát triển hơn cần thay thế thì khó kế thừa dữ liệu lịch sử. Như vậy, dữ liệu của họ không liên thông, không phục vụ cho quá trình phát triển.

Chi phí cao: Doanh nghiệp quy mô nhỏ, vừa khó tiếp cận các giải pháp ERP toàn diện do chi phí rất cao, lên đến cả tỷ đồng cho hệ thống.

Hiện nay, các doanh nghiệp đều có nhu cầu chuyển đổi số. Tuy nhiên, tùy theo quy mô, giai đoạn mà như cầu chuyển đối số của doanh nghiệp khác nhau. Ví như, doanh nghiệp siêu nhỏ thì chỉ cần kế toán, hóa đơn điện tử, quản lý bán hàng đa kênh, quản lý bán lẻ và chữ kỹ số. Nếu doanh nghiệp quy mô nhỏ thì cần kết nối vay vốn, phân tích tài chính, kết nối ngân hàng trực tuyến, kê khai và nộp thuế, Marketing tự động, bán hàng, chăm sóc khách hàng, hỗ trợ khách hàng, công việc, quy trình.

Bà Thúy cho rằng, để đẩy nhanh chuyển đổi số, các doanh nghiệp nên dùng nền tảng số. Nền tảng số là hệ thống thông tin phục vụ các giao dịch điện tử trực tuyến hoạt động theo mô hình sử dụng công nghệ số. Nền tảng số là “hạ tầng mềm” của không gian số, giải quyết các bài toán cụ thể của chuyển đổi số của doanh nghiệp.

Hiện tại, Công ty Cổ phần MISA đang sử dụng, cung cấp một số nền tảng số hỗ trợ chuyển đổi số như: MISA AMIS - nền tảng quản trị doanh nghiệp hợp nhất; MISA ASP- nền tảng kế toán dịch vụ; MISA LENDING –nền tẳng kết nối vốn vay tín chấp doanh nghiệp SME.

Trong chuyển đổi số khó nhất là nhận thức. Trong khi đó, nhận thức gắn với tri thức và chuyển đổi số cũng đa dạng, chưa rõ ràng. Vậy, việc triển khai chuyển đổi số ở các địa phương, nhất là khu vực miền núi, trình độ dân trí còn thấp. Biện pháp nào để nâng cao trình độ dân trí cho người dân phục vụ công tác chuyển đổi số?

Ông Nguyễn Phú Tiến - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Chuyển đổi số Quốc gia: Đúng là chuyển đổi số bắt đầu tù nhận thức và bắt đầu từ lãnh đạo đến người dân. Để nâng cao nhận thức thì phải bắt đầu từ các cấp lãnh đạo. Lãnh đạo phải làm sao tạo ra các phong trào, chiến dịch để người dân thấy có lợi ích, tạo ra giá trị thì họ sẽ làm theo.

Thời gian qua, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có nhiều giải pháp, ví như “Tổ công nghệ số cộng đồng” hiện đã được một số địa phương thành lập. Thực chất, “Tổ công nghệ số cộng đồng” là những người có quyết tâm, hiểu biết hướng dẫn người xung quanh. Tuy nhiên, không phải tỉnh, thành nào cũng thành lập các “Tổ công nghệ số cộng đồng” mà tùy điều kiện, ưu thế các địa phương có sáng kiến, cách làm riêng.

Ông Trần Mạnh Hà - Phó Giám đốc VNPT IT Khu vực 1: Đối với việc thay đổi nhận thức, chúng ta cần có cách làm, phương pháp riêng. Mỗi địa phương, địa bàn cần tìm những người có khả năng dẫn dắt để họ dẫn dắt cộng đồng cũng như chia sẻ kiến thức. Ví như người dân tham gia một câu lạc bộ ca hát, thì ngoài kiến thức, bài hát họ còn học được kỹ năng làm sao quay clip đẹp, chụp ảnh đẹp hoặc kỹ năng trang điểm… Từ đó các hoạt động cộng đồng, người dân sẽ chuyển sang hàng hóa, sản phẩm tạo thành các thói quen, lan tỏa trong cộng đồng và người dân cùng tham gia chuyển đổi số.

Đại diện khách mời đặt câu hỏi: Dịch vụ công trực tuyến khu vực trung du và miền núi phía bắc gặp nhiều khó khăn, khi internet chưa đảm bảo, vậy cơ quan chức năng có giải giáp gì trong thời gian tới để thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến?

Ông Nguyễn Phú Tiến - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Chuyển đổi số Quốc gia cho biết, đây là nội dung quan trọng nhất trong Chính phủ số. Để triển khai dịch vụ công trực tuyến có nhiều vấn đề, nhiều khó khăn.

Theo ông Tiến, vào đầu tuần tới, Bộ TT&TT sẽ tổ chức cuộc họp trực tuyến với 63 địa phương về nội dung này.

Để giải quyết khó khăn, thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến thời gian tới, theo ông Tiến, cần có vai trò, trách nhiệm của địa phương cũng như các cơ quan nhà nước ở trung ương để thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến.

Người dân muốn vào được dịch vụ công trực tuyến phải có thiết bị, rồi vấn đề kết nối đường truyền, vùng phủ sóng… theo Phó Cục trưởng phụ trách Cục Chuyển đổi số Quốc gia, Bộ TT&TT đang thúc đẩy để không còn vùng lõm sóng viễn thông. Hiện đang còn hơn 200 điểm, đa phần vùng đó không có điện, bộ đang rất quyết tâm, kết hợp với các ngành khác như ngành điện để xoá vùng lõm sóng. Đồng thời cũng đề xuất quỹ dịch vụ viễn thông công ích đầu tư vào đó.

“Cơ quan Nhà nước phải phát triển hạ tầng kỹ thuật, hết tháng 6 này, không lý do gì lại không kết nối được với cơ sở dữ liệu”, nhấn mạnh điều này, ông Tiến cũng cho biết, bộ sẽ có văn bản đôn đốc, làm sao cải thiện được thực sự dịch vụ công của địa phương mình và sẽ có đánh giá chính thức trong việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến.

TS. Nguyễn Quân - Chủ tịch Hội Tự động hóa Việt Nam, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, cho biết: Trong Chuyển đổi số Quốc gia có ba trụ cột. Trong đó, kinh tế số gồm ba lĩnh vực là công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ. Tỷ trọng ba lĩnh vực này thể hiện sự hiện đại hóa một tỉnh, thành hay quốc gia.

Tuy kinh tế số là một trong ba trụ cột nhưng liên quan hai lĩnh vực còn lại. Bởi, nếu kinh tế số làm không tốt thì hai lĩnh vực còn lại cũng không phát triển được.

Để kinh tế số phát triển, cần chuyển đổi số thành công trong sản xuất kinh doanh và dịch vụ. Chuyển đổi số trong dịch vụ thì khá thuận lợi, nhưng nông nghiệp và công nghiệp thì khó hơn, nhất là doanh nghiệp sản xuất hàng hóa. Do đó, các doanh nghiệp cần khẳng định quyết tâm người lãnh đạo. Khi có quyết tâm, hiểu biết thì mới thực hiện tốt ở doanh nghiệp mình.

Đối với chuyển đối số trong doanh nghiệp, đầu tiên phải xây dựng cơ sở dữ liệu. Việc này rất công phu, thời gian dài và đòi hỏi nhiều thành phần của doanh nghiệp tham gia. Nếu không có dữ liệu thì chuyển đổi số không thể đến đích.

Tiếp đó, doanh nghiệp phải tổ chức hoặc mời được đội ngũ tư vấn về chuyển đối số cho doanh nghiệp. Các chuyên gia sẽ tư vấn, đưa doanh lên môi trường số.

Ngoài ra, doanh nghiệp phải chuẩn bị nguồn lực cả tài chính và con người. Về con người, nhân lực phải có trình độ, chất lượng. Nếu con người chưa đủ thì mời thêm bên ngoài, tập đoàn công nghệ hỗ trợ. Về tài chính, doanh nghiệp phải chuẩn bị khá lớn. Bởi có tiền doanh nghiệp mới đưa công nghệ số hiện đại vào sản xuất, kinh doanh, quản lý cũng như chăm sóc khách hàng.

Cuối cùng, khi đã chuyển đổi số nội bộ tạm thành công thì cần chia sẻ dữ liệu với các đơn vị, cơ quan rồi tích hợp lên hệ thống dữ liệu quốc gia để làm thương mại điện tử, truyền tải thông tin cho khác hàng... Từ đó, giúp quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp nhanh chóng về đích.

Đồng chí Đồng Mạnh Linh (Tỉnh Đoàn Yên Bái): Việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số là xu thế tất yếu. Để thực hiện, đòi hỏi mỗi cá nhân cập thông tin. Nhưng hiện nay, việc người dân mất thông tin cá nhân khá nhiều, dễ trở thành nạn nhân của việc bán thông tin chạy quảng cáo. Giải pháp hữu hiệu nào đảm bảo an toàn thông tin trên mạng của người dùng?

Ông Nguyễn Phú Tiến - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Chuyển đổi số Quốc gia: Trong chuyển đổi số, an toàn an ninh mạng luôn luôn được đặt ra là vấn đề quan trọng, tiên quyết hàng đầu. Ở góc độ pháp lý, quản lý Nhà nước, chúng ta đã xây dựng nhiều văn bản, giải pháp an toàn thông tin, bảo vệ dữ liệu thông tin cá nhân. Thời gian tới, chúng ta vẫn cần thúc đẩy tiếp các giải pháp an toàn thông tin; mong phối hợp với các ngành, địa phương, người dân thực hiện an toàn thông tin.

Cùng trao đổi về góc độ kỹ thuật, ông Trần Mạnh Hà cho biết, các doanh nghiệp viễn thông cung cấp dịch vụ công nghệ thông tin cho các tổ chức, doanh nghiệp theo mô hình thuê dịch vụ.

“Chúng tôi là xây dựng hệ thống, đảm bảo an toàn các tính năng của hệ thống, còn phần dữ liệu thuộc quyền sở hữu các đơn vị sử dụng dịch vụ. Bên cạnh các giải pháp, kỹ thuật bảo đảm của các đơn vị doanh nghiệp thì người dân cần thay đổi nhận thức, thói quen đảm bảo an toàn thông tin, báo cáo cơ quan chức năng khi có dấu hiệu lộ lọt thông tin”, ông Tiến nói.

Ông Ngô Diên Hy trao đổi thêm: Vừa rồi Chính phủ đã ra Nghị định 13 về bảo vệ dữ liệu cá nhân, trong đó có quy định chủ thể dữ liệu. Hiện nay, nhiều đơn vị và các tập đoàn đang quản lý dữ liệu lớn đều có các biện pháp chặt chẽ, làm việc trực tiếp với các cơ quan như Bộ Công an, Bộ TT&TT. Yêu cầu, các dữ liệu được chia sẻ với bên thứ ba dưới mọi hình thức thì phải có sự đồng ý của người là chủ thể dữ liệu.

Bà Bùi Thị Sửu - Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Yên Bái, đặt câu hỏi: Bộ TT&TT có những mục tiêu, chính sách gì để triển khai chuyển đổi số với doanh nghiệp thời gian tới? Phần mềm MISA rất thiết thực, vậy thời gian tới doanh nghiệp có mục tiêu gì để triển khai sâu rộng tới các doanh nghiệp, địa phương?

Ông Nguyễn Phú Tiến - Phó Cục trưởng phụ trách Cục chuyển đổi số Quốc gia: Trong chương trình chuyển đổi số quốc gia, đã nhấn mạnh trọng tâm là doanh nghiệp truyền thống trong ứng dụng công nghệ chuyển đổi số, tăng năng suất, và sự cạnh tranh; trong đó xác định đối tượng được hỗ trợ đầu tiên là doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Theo ông Tiến, bộ đã có những trình hỗ trợ, làm nhiệm vụ kết nối, mời doanh nghiệp nền tảng công nghệ cung cấp sẵn nền tảng để doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận nền tảng miễn phí giai đoạn đầu, sau đó giảm phí.

Bà Đinh Thị Thúy - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần MISA, cho biết, việc kết nối sử dụng có thể triển khai rất nhanh chóng và thuận tiện. MISA có thể phối hợp với hiệp hội tổ chức đào tạo, tập huấn, hướng dẫn, giúp doanh nghiệp hiểu được và sử dụng được.

Nếu tốt hơn nữa, theo bà Thuỷ, lãnh đạo tỉnh có thể đưa ra định hướng, để phối hợp với các đơn vị, như Cục thuế, Sở Công Thương… có thể triệu tập để tập huấn, giúp các đơn vị hiểu được, sử dụng được, để số tiền mình bỏ ra mang lại kết quả.

Bên cạnh đó, bà Thuỷ cũng gợi ý về sự vào cuộc, chung sức của cả 3 bên, ví dụ có ngân sách từ Nhà nước hỗ trợ 30%, MISA ưu đãi 20%, còn lại 50% doanh nghiệp bỏ ra mua giải pháp đó, như vậy sẽ giúp doanh nghiệp chuyển đổi số hiệu quả hơn.

Trao đổi về câu hỏi đầu tư hạ tầng kỹ thuật ở các vùng “lõm sóng” ở địa bàn miền núi khó khăn, ông Trần Mạnh Hà cho biết: Thực hiện chỉ đạo của Bộ TT&TT, VNPT và các doanh nghiệp viễn thông khác triển khai việc phủ sóng ở vùng nông thôn, vùng khó khăn. Năm 2021 - 2022, Bộ TT&TT đã phủ sóng hơn 200 thôn bản... Bên cạnh đó, trong quá trình kinh doanh dịch vụ viễn thông, VNPT và các doanh nghiệp đã đóng góp vào quỹ viễn thông công ích nhằm triển khai cho những vùng khó.

Qua những hoạt động đã và đang triển khai, các doanh nghiệp viễn thông đang hướng đến các vùng “lõm sóng” xây dựng hạ tầng để tham gia thực hiện chuyển đổi số.

Ông Nguyễn Quốc Toản - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Hiện nay, ngành nông nghiệp gặp ba vấn đề là thị trường, nền tảng dữ liệu và logistics.

Thời gian qua, nhiều người đã đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử. Điều này sẽ giúp người mua được tiếp cận với nhiều sản phẩm đa dạng, giá cả phải chăng hơn. Tuy nhiên, từ khi đặt hàng đến khi sản phẩm đến tay khách hàng cũng phải vài ngày. Nếu không có kho lạnh bảo quản, cũng như logistics hỗ trợ thì rất khó, bởi Việt Nam là nông nghiệp nhiệt đới, rau củ quả rất nhanh hỏng. Do đó, để tiêu thụ nông sản được tốt hơn thì thương mại điện tử phải gắn với logistics.

Để hỗ trợ người dân trong chuyển đổi số, ông Toản cho rằng cơ sở cần cần tập trung huấn giúp người dân có kỹ năng bán hàng trên mạng. Bộ cũng có tổ khuyến nông cộng đồng có thể hỗ trợ người dân các kiến thức về sản xuất, kinh doanh.

hiện nay, Chính phủ đang tập trung về công tác dữ liệu, nhưng muốn có thì người dân phải cùng tham gia. Chính quyền địa phương phải tuyên truyền để làm sao nông dân thấy chuyển đổi số giúp tiện lợi hơn, giảm chi phí… nhất là hiện nay, các sản phẩm đều phải truy xuất nguồn gốc nên việc xây dựng hệ thống dữ liệu càng quan trọng hơn.

Như vậy, trước hết cần nâng cao nhận thức của cả người bán và người mua. Đồng thời, nếu làm tốt công tác tuyên truyền, chia sẻ thông tin ở cơ sở thì chắc chắn sẽ thành công.