Tới dự lễ khánh thành ngày 9/5 có ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn - Thứ trưởng Bộ Tài chính; Bà Rena Bitter- Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại thành phố Hồ Chí Minh cùng sự hiện diện của nhiều cán bộ lãnh đạo và công chức ngành hải quan.
Năm 2010, Thứ trưởng Bộ Tài chính và Đại sứ Hoa Kỳ tại Hà Nội đã ký “Bản ghi nhớ giữa Bộ Tài chính nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Bộ Năng lượng Hợp chủng quốc Hoa Kỳ về hợp tác nhằm ngăn chặn việc vận chuyển bất hợp pháp vật liệu hạt nhân và các vật liệu phóng xạ khác”. Sự kiện này nằm trong khuôn khổ hợp tác Sáng kiến Megaports giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
Sáng kiến được cụ thể hóa tại Việt Nam thông qua dự án “Tiếp nhận hệ thống máy soi chiếu phóng xạ nhằm ngăn chặn việc vận chuyển bất hợp pháp vật liệu hạt nhân và vật liệu phóng xạ tại cụm cảng Cái Mép Thị Vải, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu”.
Tham gia thực hiện Sáng kiến Megaports khẳng định thiện chí hợp tác của Việt Nam trong việc ngăn chặn hoạt động khủng bố, buôn lậu và việc sử dụng các chất hạt nhân nguy hiểm cho việc phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt nhằm đe dọa an ninh và hòa bình thế giới, thông qua đó, tăng cường an ninh cho hoạt động thương mại và giảm thiểu nguy cơ buôn bán, vận chuyển trái phép nguyên liệu phóng xạ và hạt nhân.
Năm 2013, Tổng cục Hải quan và Bộ Năng lượng Hoa Kỳ đã hoàn thành lắp đặt thiết bị phát hiện phóng xạ cụm cảng Cái Mép - Thị Vải tại 3 cảng: Tân cảng - Cái Mép (TCCT), cảng container quốc tế Tân cảng - Cái Mép (TCIT) và cảng SP-PSA (liên doanh giữa cảng Sài Gòn, Vinalines và PSA Singapore). Hệ thống đã đưa vào vận hành thí điểm từ ngày 7/10/2013 đến nay, đã xử lý trên hệ thống 4.521 trường hợp (chưa phát hiện có phóng xạ).
Sáng kiến Megaports nằm trong chiến lược an ninh hàng hải của Hoa Kỳ, do Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) đề xuất và Cơ quan An toàn Hạt nhân Quốc gia Hoa Kỳ (NNSA) triển khai. Nhiệm vụ là làm việc với các nước đối tác để phát hiện và ngăn chặn việc buôn bán và vận chuyển các nguyên liệu phóng xạ, hạt nhân giấu trong hàng hóa được đóng bằng container tại các cảng biển quốc tế.
Phát biểu tại buổi lễ, đại diện lãnh đạo ngành Hải quan cho biết: Sau 03 năm triển khai, các bên tham gia dự án đã hết sức nỗ lực hoàn thiện lắp đặt hệ thống soi chiếu phóng xạ, tiến hành đào tạo và thực hiện các công tác chuẩn bị và đưa vào vận hành thử nghiệm tại cụm cảng Cái Mép Thị Vải, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu từ tháng 10 năm 2013 đến nay.
Việc Tổng cục Hải quan - Bộ Tài chính tổ chức lễ khánh thành Hệ thống này, theo lãnh đạo ngành Hải quan nhằm chính thức công bố kết quả quá trình hợp tác giữa Bộ Tài chính Việt Nam và Bộ Năng lượng Hoa Kỳ. Tổng số cổng soi chiếu phóng xạ phía Mỹ hỗ trợ cho phía Việt Nam là 12 cổng tại 03 cảng thuộc cụm cảng Cái Mép - Thị Vải Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu bao gồm: Tân cảng - Cái Mép (TCCT), cảng công-ten-nơ quốc tế Tân cảng - Cái Mép (TCIT) và cảng SP-PSA.