Để tìm đường vào khu di tích Chăm Phong Lệ (tại phường Hòa Thọ Đông, Cẩm Lệ) mất khá nhiều thời gian vì không có biển chỉ dẫn. Tại hiện trường, những hố khảo cổ lộ thiên, phần lớn diện tích không được bảo vệ. Nhiều hiện vật bằng đá nằm lăn lóc, thậm chí có hiện vật đang phải “trưng bày” tạm trong vườn nhà dân cạnh đó. Có một tấm biển “xin vui lòng không xâm hại di tích” cắm cạnh bên.
Năm 2011, lần đầu tiên, Bảo tàng Điêu khắc Chăm thực hiện khai quật khảo cổ trên diện tích 200 m2 và mở 5 hố, phát lộ 2 di tích lớn đồng thời thu thập được 58 hiện vật. Đợt thứ 2, đơn vị này tiếp tục khai quật trên diện tích 500 m2. Sở VH-TT Đà Nẵng cho biết, kết quả khảo cổ cho thấy di tích có 3 ngôi tháp Chăm có niên đại khoảng 1.000 năm. Theo nhận định của cơ quan chức năng đây là di tích duy nhất cho đến nay trong toàn bộ hệ thống đền tháp Chăm có điều kiện để nghiên cứu và giới thiệu về phần nền móng, kiến trúc. Trong đó có một ngôi tháp còn lại phần cấu trúc lòng tháp dưới mặt đất (gọi là hố thiêng) lần đầu tiên được khám phá, nghiên cứu.
Theo Sở VH – TT Đà Nẵng diện tích nền móng đã phát hiện tại đây là một ngôi tháp lớn nhất so với tất cả tháp Chăm hiện có với chiều dài cạnh 23,15 x 19,3 m. Theo đó, cấu trúc hố thiêng cũng lớn nhất 4,2 x 4,2 m với đầy đủ các đặc điểm kiến trúc, vật thiêng trấn yểm tiêu biểu so với tất cả các lòng tháp Chăm được phát hiện từ trước đến nay.
Chờ quy hoạch
Theo ông Lê Kim Anh, cán bộ văn hóa UBND phường Hòa Thọ Đông việc bảo vệ di tích Chăm Phong Lệ hiện vẫn chưa thỏa đáng. Các hố sau khi khai quật chỉ được bảo vệ sơ sài. Hiện có 2 hộ dân sống trên nền di tích thuộc diện phải giải tỏa. Tuy nhiên đến nay, công tác di dời vẫn chưa triển khai xong khiến người dân rất sốt ruột vì nhiều năm qua muốn làm nhà hay cơi nới đều không được. Địa phương chỉ nhắc nhở, vận động người dân không xâm hại di tích và ghi nhận kiến nghị của người dân để phản ánh lên cấp trên chứ không có giải pháp nào tốt hơn vì kinh phí hạn chế.
Năm 2015, Sở VHTT&DL (cũ) nay là Sở VH-TT Đà Nẵng đề xuất mở rộng ranh giới quy hoạch thêm 1,7 ha ngoài vùng lõi di tích 2.653 m2 đã được phê duyệt trước đó. Đến cuối năm 2016 hồ sơ mới hoàn chỉnh và được Sở VH-TT trình lại UBND thành phố xem xét. Đến ngày 3/3 vừa qua, Sở Xây dựng thành phố tiếp nhận hồ sơ và đang nghiên cứu để báo cáo thành phố. Theo tờ trình Sở VH-TT về quy hoạch tổng thể khai quật và bảo tồn, phát huy giá trị khu di tích, vị trí quy hoạch gồm 3 khu vực với quy mô lên đến 2 ha. Đáng chú ý, khi quy hoạch được phê duyệt, ngành chức năng sẽ tiến hành khai quật khảo cổ tại vùng lõi trên diện tích khoảng 1.500 m2.