Xu hướng nhiều địa phương mong muốn mở cửa, giảm giãn cách để quay về trạng thái bình thường mới. Đây cũng là điều toàn dân mong đợi và mục tiêu của Chính phủ. Chẳng thế mà, tại phiên họp trực tuyến với Kiên Giang, Tiền Giang hôm qua (13/9), nhiều người chứng kiến màn “trả bài” chật vật của lãnh đạo tỉnh Kiên Giang trước Thủ tướng Phạm Minh Chính. Nên nhớ cả nước đang nhìn vào Phú Quốc (thuộc Kiên Giang) sẽ tiên phong làm thí điểm mở cửa du lịch với thế giới, nhưng “tỉnh anh từ chỗ xanh rờn, bây giờ thành đỏ quạch”, Thủ tướng thẳng thắn khi trao đổi trực tuyến với Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang. Kể cũng lạ, vị này trước đó thậm chí còn được người đứng đầu Chính phủ nhiều lần gọi điện yêu cầu kiểm soát hàng ngày các ca nhiễm. Đây cũng là một “căn bệnh” trầm kha hiện nay: Mơ hồ, áng chừng dẫn tới sai số và dự báo sai tình hình. Trong khi dịch bệnh được cả xã hội quan tâm nhất hiện nay.
Đáng ngại nhất, trước đây có thể quá sợ hãi và quản trị yếu nên nhiều địa phương chọn cách đóng sập cửa lưu thông, nay chuyển trạng thái, có thể đua nhau mở cửa bất chấp (chưa đủ) điều kiện cần thiết. Kinh nghiệm từ nhiều quốc gia mở cửa lưu thông như tại Anh với “Ngày Tự do”, tỷ lệ tiêm vắc-xin từ 70% dân số trở lên. Do đó, dễ hiểu khi Úc, New Zealand dù nền kinh tế phát triển nhưng chưa chuẩn bị đầy đủ, đặc biệt đạt tỷ lệ tiêm thấp nên vẫn xa với “Ngày Tự do”. Ngay Singapore, gần 80% dân chúng được tiêm, nhưng vẫn rụt rè “tự do”. Không thể mãi giãn cách, nhưng cần biết rằng, mở cửa tức phải có giải pháp sống chung với vi-rút. Bình thường kiểu mới dù có hộ chiếu xanh vẫn phải đảm bảo 5K; có lực lượng lao động với tư duy và tập quán sản xuất mới; hệ thống phòng dịch đảm bảo đáp ứng trong tình hình mới. Nhiều quốc gia thực hiện điều này thuận lợi bởi vì tư duy quản trị đáp ứng với nền tảng kỹ thuật số 4.0. Theo đó, người ta có thể ngồi một chỗ điều khiển cả chuỗi cung ứng hàng hóa vận chuyển nhịp nhàng khắp toàn cầu.
Ở Việt Nam, “Ngày Tự do” đang là nỗi khát khao, nhưng lãnh đạo tỉnh ngay cả số liệu ca nhiễm trên địa bàn còn chưa thuộc, vậy mở cửa có bền vững? Chưa kể, mỗi địa phương đang có kiểu chống dịch khác nhau, nhìn nhận về dịch Covid chưa đồng nhất, do đó, những chuyện trớ trêu đã xảy ra. Điều đó khiến Thủ tướng phải tổ chức họp trực tuyến xuống tận cấp xã và kiểm tra “bài” thường xuyên, đột xuất với nhiều cấp lãnh đạo.
Mở cửa lưu thông lần này, thực sự cần vai trò nhạc trưởng điều phối nhịp nhàng và dứt khoát, các nhạc công phải thuộc bài, lúc đó mới có một bản phối trọn vẹn.