Thắt cung tiền, nới rộng biên độ để dập đầu cơ tỷ giá
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Thanh Toại, Phó tổng giám đốc Ngân hàng ACB cho hay: “Nhu cầu ngoại tệ của các doanh nghiệp (DN) trong thời gian vừa qua không có đột biến. DN vẫn mua bán USD một cách bình thường. Tôi cho rằng, quyết định điều chỉnh tỷ giá của NHNN là câu chuyện vĩ mô, chứ không phải do khó khăn ngoại tệ hay do cung - cầu ngoại tệ bất ổn”.
Tuy nhiên, lãnh đạo nhiều ngân hàng khác cho hay, tuần qua, doanh số giao dịch ngoại tệ tại ngân hàng tăng vọt. Nhiều doanh nghiệp chưa đến hạn thanh toán, nhưng cũng đổ xô đi mua ngoại tệ trước hạn do lo ngại USD tăng giá.
Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NHNN Chi nhánh TP.HCM cho biết, thời gian gần đây, nhu cầu ngoại tệ của DN đã tăng lên đáng kể. Cụ thể, DN nhập khẩu có nhu cầu mua ngoại tệ thì muốn chốt giá ngay cho khoản ngoại tệ sẽ về trong tương lai, DN còn dư nợ ngoại tệ với ngân hàng cũng trả nợ trước hạn, còn DN xuất khẩu thì bớt bán ngoại tệ cho ngân hàng.
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho rằng, thị trường đã có dấu hiệu đầu cơ. “Tuần qua, giá USD rẻ khiến nhiều thành phần kinh tế đổ xô mua USD, đẩy giá USD trên thị trường tự do tăng mạnh, cao hơn thị trường chính thức 400 đồng/USD, làm tăng tâm lý đầu cơ. Do thị trường căng thẳng, NHNN đã phải bán ngoại tệ để ổn định thị trường. Việc này dẫn đến nguy cơ hao hụt quỹ dự trữ ngoại hối và rủi ro về thanh khoản”, ông Hiếu nói.
Chính vì thị trường có dấu hiệu xuất hiện tình trạng đầu cơ, nên TS. Hiếu cho rằng, việc NHNN tăng tỷ giá và nới biên độ tỷ giá vào ngày 19/8 là hợp lý, không chỉ giúp bảo toàn quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia, mà còn giúp hạ nhiệt và lập lại cân bằng thị trường.
Có lẽ, cũng chính vì tâm lý đầu cơ xuất hiện trở lại là một trong những nguyên nhân khiến NHNN lựa chọn việc nới rộng biên độ điều chỉnh tỷ giá, thay vì tăng mạnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng. Với động thái này, NHNN đang tạo một biên độ giao dịch đủ rộng để cung - cầu gặp nhau trên thị trường, tránh tạo tâm lý của thị trường về việc điều chỉnh liên tục.
Một biện pháp nữa được NHNN áp dụng để ngăn đầu cơ tỷ giá là siết chặt cung tiền, biểu hiện là lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đang tăng trở lại.
Ông Đặng Bảo Khánh, Tổng giám đốc Ngân hàng SeABank thừa nhận, xu thế tăng giá của USD và việc NHNN phá giá VND khiến một bộ phận nhà đầu tư chuyển sang đầu tư USD. Vì vậy, NHNN đang có xu hướng thắt chặt cung tiền so với trước, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn ngắn 1 tuần đã tăng lên mức trần 5%, tương đương với mức lãi suất tái chiết khấu đối với việc mua lại trái phiếu chính phủ của NHNN.
Tỷ giá tăng, nhưng đầu tư chưa chắc có lợi
Trước tình trạng một bộ phận người dân và DN chạy theo mua USD, Tổng giám đốc Ngân hàng HSBC khuyến cáo, khi thị trường biến động, các DN không nên chạy theo và mua bằng mọi giá, vì sẽ tạo thêm biến động nữa.
Nhiều chuyên gia kinh tế cũng khuyến cáo, DN và ngân hàng nên sử dụng các giải pháp quản trị rủi ro tỷ giá hoặc mua bảo hiểm tỷ giá để tránh rủi ro bị rủi ro về tỷ giá, thay vì phó mặc cho rủi ro biến động tỷ giá.
TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế cho rằng, khả năng thời gian tới, đồng nhân dân tệ sẽ biến động liên tục, thêm vào đó là khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất. Hai yếu tố này sẽ tác động mạnh lên tỷ giá thời gian tới.
Cũng cho rằng tỷ giá cuối năm còn nhiều áp lực, song TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, đầu tư vào USD vẫn có thể “bỏng tay”. “Nếu khuyên người dân không nên đầu tư vào USD thời điểm này là không sát thực tế, vì thị trường đang biến động. Tuy nhiên, nếu mua USD ngoài thị trường tự do để găm giữ, nhà đầu tư sẽ gặp ba bất lợi.
Thứ nhất là rủi ro về pháp lý (sẽ bị xử phạt nếu bị phát hiện). Thứ hai, dù USD đang có xu hướng tăng trên toàn cầu, song với các biện pháp của Chính phủ, của NHNN, USD vẫn có thể giảm sau. Thứ ba, trên thị trường thường được bán với giá cao, trong khi mua lại với giá rất rẻ, nên nhà đầu tư có thể thua lỗ nếu đầu tư vào USD”.
Theo NHNN, huy động tiền đồng vẫn tăng trưởng tốt và với sự kiểm soát chặt chẽ của NHNN, sẽ có luồng vốn lớn chuyển sang đầu cơ ngoại tệ.