Tăng tốc …sửa sai
Chiều 5/8, một đại diện Văn phòng UBND TPHCM xác nhận, lãnh đạo UBND TPHCM sẽ chủ trì cuộc họp báo công bố kế hoạch thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình và Kết luận của TTCP về sai phạm và xử lý sai phạm tại dự án Khu Công nghệ cao (CNC).
Cuộc họp báo dự kiến sẽ diễn ra vào lúc 17 giờ ngày mai (6/8) tại Trung tâm Báo chí TPHCM, số 255 đường Trần Hưng Đạo (phường Cô Giang, quận 1) do Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan chủ trì.
Trước đó, trong 3 ngày 31/7, 1 và 2/8, tại trụ sở UBND phường Tăng Nhơn Phú A (quận 9), Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong và các Phó Chủ tịch Ngô Minh Châu, Võ Văn Hoan đã tiếp xúc, đối thoại với các hộ dân đang khiếu nại, tố cáo liên quan đến dự án Khu CNC.
Từng hộ dân đã được lãnh đạo UBND TPHCM tiếp riêng. Báo chí không được tham dự và người dân khi đến UBND phường phải xuất trình giấy tờ, thư mời, nếu đúng thành phần mới được vào.
Trong một diễn biến liên quan, tại phiên bế mạc kỳ họp thứ 15 vào ngày 13/7 vừa qua, HĐND TPHCM khóa 9 đã thông qua Nghị quyết chấp thuận bổ sung kế hoạch vốn đầu tư trung hạn cho dự án bồi thường giải phóng mặt bằng và tái định cư dự án khu CNC.
Kinh phí trên lấy từ nguồn dự phòng kế hoạch trung hạn giai đoạn 2016-2020 của TPHCM với tổng số vốn 1.471 tỉ đồng.
Nghị quyết của HĐND TPHCM yêu cầu UBND TPHCM khẩn trương chỉ đạo các cơ quan đơn vị thực hiện việc chi trả kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bổ sung của dự án theo đúng quy định pháp luật, báo cáo tiến độ, kết quả thực hiện cho HĐND TPHCM trong kỳ họp cuối năm 2019.
Theo tờ trình của UBND TPHCM, việc bổ sung kinh phí phát sinh cho dự án bồi thường giải phóng mặt bằng và tái định cư khu CNC là thực hiện thông báo của Văn phòng Chính phủ về ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến dự án Khu CNC.
Cụ thể, diện tích đất gần 41 ha nằm trong dự án đã được thu hồi theo quy hoạch và theo các dự án phục vụ khu CNC nên không xem xét giao lại cho các hộ dân bị thu hồi mà sẽ giải quyết bằng cách bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo quy định của pháp luật.
UBND TPHCM thực hiện bồi thường hỗ trợ tái định cư cho các hộ dân nói trên tính từ thời điểm Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định số 458 điều chỉnh bổ sung quy hoạch khu CNC vào ngày 18/4/2007.
Trước đó vào giữa tháng 8/2017, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản số 370 thông báo ý kiến kết luận của Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về việc giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan dự án Khu CNC.
Nhà đất ngoài ranh cũng bị thu hồi
Các sai phạm của TPHCM tại thời điểm triển khai thực hiện dự án khu CNC đã nhiều lần được TTCP kết luận. Tại kết luận số 256 của TTCP báo cáo Thủ tướng vào ngày 23/2/2008 đã xác định trong quá trình triển khai dự án Khu CNC, UBND TPHCM đã để xảy ra thiếu sót, khuyết điểm dẫn đến khiếu kiện.
Qua thanh tra, xác minh có một số nội dung tố cáo của người dân là có cơ sở như: việc thực hiện không đúng trình tự, thủ tục thu hồi đất, không ban hành các quyết định thu hồi đất, việc công khai bản đồ quy hoạch có sai sót… Đây là những nguyên nhân cơ bản dẫn tới khiếu kiện phức tạp, làm ảnh hưởng đến tiến độ thu hồi, thực hiện dự án.
Đến ngày 30/8/2017, một lần nữa TTCP có văn bản kết luận số 2138 thông báo kết quả kiểm tra, xem xét việc khiếu nại, tố cáo của một số hộ dân liên quan đến thu hồi, sử dụng đất dự án Khu CNC. Thông báo này được TTCP công bố cho người dân liên quan.
Theo kết luận của TTCP, năm 1998, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 989/QĐ-TTg về giao nhiệm vụ chuẩn bị thành lập Khu CNC, trong đó, xác định quy mô tổng diện tích là 800 ha tại quận 9. Đến năm 2002, UBND TPHCM báo cáo và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ thu hồi toàn bộ diện tích là 804 ha, tăng 4ha và đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép.
Việc thu hồi diễn ra tại 5 phường quận 9 gồm Tân Phú, Tăng Nhơn Phú A, Tăng Nhơn Phú B, Long Thạnh Mỹ và Phước Long B. Tuy nhiên, theo TTCP, trên thực tế thành phố lại thu hồi đất tại phường Hiệp Phú mặc dù trong Quyết định 989/QĐ-TTg của Thủ tướng không đề cập đến đồng thời không thu đất tại phường Phước Long B được xác định trong Quyết định nói trên của Thủ tướng Chính phủ.
Tiếp đến năm 2003, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 95/QĐ-TTg về phê duyệt quy hoạch tổng thể và dự án xây dựng Khu CNC giai đoạn 1 với tổng diện tích là 804 ha tại 6 phường ở quận 9 (bổ sung thêm phường Hiệp Phú cùng với 5 phường cũ). Trong lần thứ 2 thu hồi đất, UBND TPHCM đã thu hồi bổ sung 6,9 ha để thực hiện dự án khi chưa được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận.
Đặc biệt, trong lần thu hồi đất thứ 3, TPHCM đã thu hồi bổ sung tới 102 ha khi chưa được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận. Đến năm 2005, UBND TPHCM mới có văn bản số 4525/UBND-ĐT báo cáo và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tổng thể dự án đầu tư xây dựng mới Khu CNC từ 804 ha lên 913ha.
Đến năm 2006, UBND TPHCM ban hành Quyết định số 4877/QĐ-UBND điều chỉnh địa danh thu hồi đất, thay tên phường Phước Long B thành phường Hiệp Phú. Đây chính là động thái hợp thức hóa cho việc thu hồi đất ngoài ranh dự án không có trong Quyết định số 989/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Điều này dẫn tới khiếu nại bức xúc gay gắt của các hộ dân bị thu hồi đất.