Sự phát triển của Ukraine trong năm 2015 và những năm sau này phụ thuộc vào nguồn vốn tái thiết của Ngân hàng thế giới IMF. Chính vì vậy, sau khi được Mỹ hứa bảo lãnh cho vay 2 tỷ USD từ IMF thì Ukraine đã vững dạ phát động chiến tranh bất chấp thỏa thuận hòa bình đạt được mong manh tại Minsk.
Nhưng chính điều này khiến họ gặp vạ. Vào lúc này, IMF đang rất thất vọng với chính quyền Ukraine và có thể họ sẽ từ chối tham gia tái thiết quốc gia này, một dự án đã trở nên quá phiêu lưu.
Gần một năm trước, IMF đã đồng ý cho chính quyền Ukraine vay 17 tỷ USD và giải ngân trong hai năm để giúp đất nước xây dựng lại nền tài chính và kinh tế. Nhưng giờ thì con số đó không phù hợp với thực tế.
Theo Lubomir Mitov, một chuyên gia về kinh tế Ukraine tại Viện Tài chính Quốc tế, thì chương trình ban đầu "được xây dựng dựa trên các giả định kinh tế và chính trị không thực tế và chưa tính tới các tác động của các cuộc chiến tranh ở phía đông".
Việc bất ổn tại miền đông Ukraine khiến chính quyền trung ương thất thu thuế và các nguồn lợi từ khoáng sản vùng này. Đặc biệt là việc duy trì cỗ máy chiến tranh tốn kém hàng triệu USD mỗi ngày cũng khiến tài chính của Ukraine gặp khó khăn.
Các nhà hoạch định của IMF tính rằng trong hoàn cảnh miền đông căng thẳng thì họ phải tốn đến 15 tỷ USD riêng trong 2015 để giúp nền kinh tế Ukraine ổn định. Nhưng khi phe ly khai thề trả đũa và chiến tranh lan rộng thì số tiền rất khó tính toán.
Tuần qua, các nhà chức trách Ukraine chính thức yêu cầu một chương trình mới từ IMF. Theo đó, họ muốn chương trình có thể được kéo dài ra hơn ba hay bốn năm, mà không nghi ngờ gì nữa, họ muốn nhiều tiền hơn.
“Một chương trình mới của IMF sẽ cho phép Ukraine tiếp cận với các nguồn lực bổ sung, do đó sẽ cho phép chúng tôi quay trở lại tăng trưởng kinh tế, khôi phục lại đủ dự trữ ngoại hối, và đảm bảo sự ổn định kinh tế và tài chính tiến triển", Bộ trưởng Tài chính Ukraine Natalie Jaresko nói.
Tuy nhiên, Domenico Lombardi, một cựu thành viên của hội đồng quản trị IMF cho biết quyết định Ukraine lúc này vay tiền là cực kỳ nguy hiểm. Từ đầu thế kỷ 21, IMF đã 4 lần xuất quân giúp các quốc gia ổn định kinh tế như Argentina, Sri Lanka sau thời kỳ nội chiến 2001, Iraq hậu chiến 2004 và gần nhất là Hy Lạp.
Ít ra các nước trên có sự ổn định để dòng tiền của IMF phát huy đúng hiệu quả. Còn với lò lửa Ukraine thì tiền ném vào có thể bị đốt cháy hết.
Peter Doyle, một nhà kinh tế làm việc cho IMF trước đây cho rằng IMF đang bị ép để cứu Ukraine và đó là quyết định sai lầm. "Cho đến khi cuộc chiến tranh chưa được giải quyết thành công, IMF không nên bỏ tiền vào Ukraine để chuốc sai lầm" ông Doyle cho biết. Có lẽ nhiều quan chức IMF cũng suy nghĩ như ông Doyle.