Ngục trung nhật ký (Nhật ký trong tù) gồm 134 bài thơ viết bằng chữ Hán, theo thể tứ tuyệt được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết từ ngày 29/8/1942 đến 10/9/1943. Thời gian này Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam khi sang Quảng Tây, Trung Quốc để liên lạc với lực lượng cách mạng Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Trong suốt 1 năm 12 ngày ở tù, bị giam giữ và giải qua 18 nhà tù của 13 huyện thuộc tỉnh Quảng Tây, tuy bị đày ải vô cùng cực khổ, Bác vẫn giữ chí khí cách mạng, phong thái hết sức ung dung tự tại và sáng tác nên tác phẩm đặc biệt này.
Ngày 14/9/1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trao tập thơ Nhật ký trong tù cho Ban tổ chức triển lãm tại Hà Nội để trưng bày lần đầu tiên trước công chúng. Tháng 5/1960, nhân kỷ niệm lần thứ 70 ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà xuất bản Văn nghệ thuộc Viện Văn học và Nhà xuất bản Phổ thông lần đầu xuất bản tập thơ Nhật ký trong tù bằng tiếng Việt.
Nhật ký trong tù được hơn 30 nhà xuất bản trong nước và trên thế giới in, phát hành với số lượng hàng chục vạn bản và gần 25 ngôn ngữ khác nhau. Ngày 1/10/2012, Thủ tướng ra quyết định công nhận bảo vật quốc gia cho tác phẩm Ngục trung Nhật ký.
Cuốn sách Hồ Chí Minh và tác phẩm Ngục trung Nhật ký được xuất bản vào thời điểm tròn 80 năm Người viết tác phẩm Nhật ký trong tù (8/1942-8/2022), 35 năm UNESCO tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh: Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa kiệt xuất (11/1987- 11/2022). Cuốn sách do ông Đỗ Hoàng Linh - Phó Giám đốc Phụ trách Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch chủ biên.
Tác phẩm giới thiệu một cách khách quan và chính xác sự ra đời và nội dung của tác phẩm Nhật ký trong tù, đồng thời sưu tầm và giới thiệu đến độc giả những bài viết là nhận xét, cảm nghĩ của các nhà thơ, nhà văn, nhà phê bình trong nước và quốc tế đối với áng văn thơ này.
Một lần nữa, độc giả được chiêm nghiệm, thẩm thấu những giá trị lớn lao của một tác phẩm văn học - bảo vật quốc gia luôn có sức cuốn hút, lan tỏa.
Lời tòa soạn:Từ giữa tháng 4/2023, báo Tiền Phong mở chuyên mục “Sách”. Với tinh thần Đọc sách & Sách đọc, chuyên mục chuyển tải thông tin thời sự của lĩnh vực xuất bản, giới thiệu và bình luận sách hay, chân dung tác giả, xu hướng đọc thời 4.0, người nổi tiếng đọc sách, tương tác với độc giả về sách hay và văn hóa đọc...
Mời độc giả đóng góp bài để chuyên mục thêm sinh sắc thông qua chủ đề Sách hay thay đổi đời tôi. Bài viết không quá 1.000 chữ, gửi kèm ảnh tác giả, tác phẩm và thông tin cá nhân về địa chỉ: banvanhoatp@gmail.com. Bài được chọn đăng sẽ được trả nhuận bút theo chế độ của báo Tiền Phong.