Việt Nam hiện là nước có tỷ lệ bệnh nhân ung thư gan cao nhất thế giới, trung bình mỗi năm có trên 10.000 ca bệnh mới phát hiện. Bệnh có xu hướng gia tăng, là loại ung thư đứng thứ hai về số ca ở nam và thứ ba ở nữ, tỷ lệ tử vong hàng đầu cho cả hai giới.
Bác sĩ Nguyễn Đình Song Huy, Trưởng Khoa U gan Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết từ năm 2010 đến 2014, nơi đây tiếp nhận 15.371 bệnh nhân ung thư gan. Trong đó hơn 80% có nhiễm virus viêm gan B và viêm gan C. Gần 7.000 bệnh nhân ung thư gan mới phát hiện, 43% đã quá chỉ định điều trị.
Theo bác sĩ Song Huy, việc tầm soát bằng siêu âm phối hợp với các dấu ấn sinh học mới rất quan trọng. Ở các nước phát triển, chẩn đoán ung thư gan chủ yếu dựa vào các phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại. Ở các nước đang phát triển như Việt Nam, việc chẩn đoán vẫn còn cần phải phối hợp chẩn đoán hình ảnh với AFP và các dấu ấn virus viêm gan.
Điều trị ung thư gan hiện bao gồm phẫu thuật, phá hủy khối u tại chỗ, nút mạch hóa chất và liệu pháp nhắm trúng đích. Cắt gan là biện pháp điều trị triệt để đối với các trường hợp ung thư gan có thể cắt được, có chức năng gan tốt và thể tích gan còn lại phù hợp. Tỷ lệ sống thêm 5 năm khoảng 60%. Làm tắc tĩnh mạch cửa có thể làm tăng thể tích gan còn lại, do đó làm tăng khả năng cắt gan. Ghép gan cũng là biện pháp điều trị triệt để đối với các trường hợp ung thư gan, với tỷ lệ sống thêm 5 năm vào khoảng 70%.
Ung thư gan thường tiến triển thầm lặng, các triệu chứng bệnh ở giai đoạn sớm thường mơ hồ nên đa số bệnh nhân được phát hiện muộn. Những biểu hiện rõ ràng như mệt mỏi, gầy sút cân, chán ăn, ăn kém, buồn nôn, nôn, đau âm ỉ vùng hạ sườn, thượng vị, cổ trướng, vàng da, vàng mắt... thường là khi bệnh đã muộn. Các bác sĩ khuyến cáo những người thuộc nhóm có yếu tố nguy cơ cao như mắc bệnh viêm gan B, C, xơ gan, uống rượu nhiều hoặc trong gia đình từng có người bị ung thư gan, nên thường xuyên kiểm tra tầm soát để phát hiện bệnh sớm.
Phòng ngừa ung thư gan:
- Tránh các yếu tố nguy cơ quan trọng đối với ung thư gan là nhiễm trùng mãn tính virus HBV và HCV. Các virus này có thể lây lan từ người này sang người khác thông qua quan hệ tình dục không được bảo vệ, mẹ truyền sang con trong lúc sinh nở. Có thể phòng ngừa bằng cách không dùng chung kim tiêm và thực hành tình dục an toàn như sử dụng bao cao su. Không dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu có dính máu của người bệnh.
- Ngăn ngừa HBV bằng cách chủng ngừa. Không có thuốc chủng ngừa HCV. Điều trị bệnh viêm gan mãn tính do virus B và C nếu bị nhiễm 2 loại virus này. Việc điều trị sẽ làm giảm số lượng virus trong máu và làm giảm tổn thương gan, từ đó làm giảm nguy cơ ung thư gan.
- Hạn chế sử dụng rượu bia. Không uống rượu hoặc uống chỉ trong chừng mực có thể giúp ngăn ngừa ung thư gan.
- Tránh béo phì. Thực hiện chế độ ăn uống nghỉ ngơi hợp lý, lối sống lành mạnh.
- Hạn chế tiếp xúc với hóa chất gây ung thư, khám sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần.