Làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm
Phát biểu khai mạc kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIV, Chủ tịch QH khóa XIII Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, sự cố môi trường ở các tỉnh miền Trung đã ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống của nhân dân. Quốc hội chia sẻ khó khăn với đồng bào cả nước và yêu cầu các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nâng cao tinh thần trách nhiệm để giải quyết có hiệu quả, nhanh chóng những vấn đề liên quan đến sản xuất và đời sống của nhân dân.
Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân cả nước do Chủ tịch Ủy ban Trung ương (T.Ư) Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân trình bày trước QH cũng nhấn mạnh, việc Cty TNHH Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (gọi tắt là Cty Formosa) che giấu việc xả thải gây ô nhiễm môi trường và gây hậu quả nghiêm trọng về nhiều mặt ở 4 tỉnh ven biển miền Trung đã gây nhiều bất bình và bức xúc trong nhân dân và công luận. Cử tri và Nhân dân hoan nghênh Chính phủ đã chỉ đạo xác minh, kết luận và công bố công khai nguyên nhân hải sản chết hàng loạt và chỉ rõ Cty Formosa đã vi phạm pháp luật về đầu tư và bảo vệ môi trường, vì vậy đã gây ra sự cố môi trường biển chưa từng có ở Việt Nam.
Cũng theo ông Nhân, cử tri và nhân dân đề nghị Chính phủ, chính quyền địa phương tiếp tục có các giải pháp tích cực, cụ thể để giải quyết hậu quả trước mắt và lâu dài, bảo vệ môi trường, bảo đảm cuộc sống của người dân và sự phát triển của địa phương; giám sát Cty Formosa thực hiện đầy đủ các cam kết, đồng thời chỉ đạo rà soát việc thực thi các quy định pháp luật về cấp phép đầu tư, đánh giá tác động môi trường, quản lý và giám sát hoạt động của các doanh nghiệp. “Cử tri và nhân dân cũng yêu cầu làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân đã buông lỏng trách nhiệm quản lý nhà nước về đầu tư và bảo vệ môi trường”, ông Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.
Lập Ủy ban lâm thời điều tra các vấn đề nóng
Cũng theo ông Nhân, tình trạng ô nhiễm môi trường và suy kiệt tài nguyên thiên nhiên ngày càng nghiêm trọng do hoạt động sản xuất công nghiệp, khai thác khoáng sản và các làng nghề gây ra, đe dọa trực tiếp sự phát triển bền vững của đất nước, các địa phương và khu dân cư, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nhân dân và cả thế hệ tương lai. Cử tri và nhân dân rất bức xúc, không muốn tiếp tục chấp nhận thực tế là có nhiều nơi nạn “cát tặc” hoành hành, khai thác khoáng sản trái phép diễn ra nhiều năm, “lâm tặc” chặt phá rừng và vận chuyển gỗ công khai, nhưng Chủ tịch xã, Bí thư Đảng ủy xã, Chủ tịch huyện, Bí thư huyện ủy không chỉ đạo để chấn chỉnh tình trạng trên, không chịu trách nhiệm trước pháp luật và nhân dân.
Trong khi đó, ĐB Trương Trọng Nghĩa cho rằng, Luật đã cho phép thành lập những đoàn giám sát lâm thời hoặc Ủy ban lâm thời để kiểm tra về vấn đề nhưng từ trước đến nay việc này chưa được thực hiện. “QH nên có ủy ban lâm thời để xem xét các vấn đề về môi trường và nổi lên trước mắt tập trung và vào Formosa và một số dự án”, ông Nghĩa nói.
Theo ông Nghĩa, vấn đề của Formosa là vấn đề của 70 năm tới. “Doanh nghiệp này đã hoạt động và coi thường luật pháp Việt Nam cũng như coi thường quyền lợi của người dân Việt Nam. Chúng ta thấy hành pháp cũng có sơ hở và thậm chí có cảm giác như là bất lực trước các sai phạm. Do đó, việc giám sát QH lần này là nên đề ra một cách mạnh mẽ hơn và nghiêm túc hơn”, ông Nghĩa kiến nghị.
“Tình trạng bổ nhiệm người thân trong gia đình vào các vị trí lãnh đạo mà không bảo đảm quy trình và các tiêu chuẩn về đạo đức, trình độ năng lực, uy tín đã làm giảm niềm tin của nhân dân”.
(Trích tổng hợp Báo cáo kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ nhất, QH khóa XIV)