Trong một bài báo đăng trên tờ nhật báo El Pais (Tây Ban Nha) hôm 14/12, bà Van Kerkhove bày tỏ quan ngại rằng chỉ dựa vào vắc xin sẽ không đủ để kiểm soát sự lây lan của 2 biến thể có khả năng lây truyền cao là Delta và Omicron.
“Tôi nghĩ rằng chúng ta đang phải đối mặt với một cơn sóng thần COVID-19”, bà Van Kerkhove nói. “Chỉ tiêm phòng thôi là chưa đủ. Tiêm phòng giúp ngăn ca bệnh nặng và tử vong, nhưng không thể hoàn toàn ngăn ngừa nhiễm bệnh.”
Viện dẫn tình hình ở châu Âu - nơi có tỷ lệ tiêm chủng cao nhưng Omicron vẫn đang lây lan nhanh chóng, bà Van Kerkhove cảnh báo “biến thể mới dường như có khả năng thoát phản ứng miễn dịch ở một mức độ nào đó”.
Nữ chuyên gia thúc giục chính quyền các nước lên phương án ứng phó với nguy cơ gây ra từ Omicron, thay vì chờ đến khi số ca nhập viện tăng lên mới bắt đầu hành động. Bà Van Kerkhove thừa nhận WHO hiện có rất ít thông tin về biến thể mới, nhưng “chúng ta vẫn phải thận trọng nếu muốn tiêu diệt virus này trong năm 2022”.
“Chúng ta cần giảm tốc độ lây truyền xuống mức thấp, tránh bệnh nặng nhờ tiêm chủng và đẩy mạnh điều trị sớm. 2022 sẽ là năm chúng ta phải làm điều đó”, bà Van Kerkhove nói.
Biến thể mới lan nhanh chưa từng thấy
Tổng Giám đốc WHO - Tedros Adhanom Ghebreyesus ngày 14/12 cho biết biến thể Omicron hiện đã lan ra 77 quốc gia/vùng lãnh thổ. Ông nhấn mạnh “thực tế là Omicron có thể đã có mặt ở hầu hết các quốc gia nhưng chưa được phát hiện”.
“Biến thể Omicron đang lây lan với tốc độ mà chúng tôi chưa từng thấy ở bất kỳ biến thể nào trước đó”, ông Tedros nói.
Theo chuyên gia của WHO - Abdi Mahamud, Omicron có thể sẽ trở thành biến thể trội ở một số quốc gia trong vòng vài ngày tới.
Bruce Aylward - một chuyên gia khác cảnh báo hiện chưa nên kết luận rằng biến thể Omicron chỉ gây bệnh nhẹ. “Nếu chúng ta bước vào mùa lễ hội với một loại virus dễ lây lan hơn, mà chúng ta chưa biết chắc chắn rằng nó gây bệnh nhẹ hơn, thì chúng ta có thể đẩy chính mình vào tình thế nguy hiểm”, ông Aylward nói.
Ông già Noel dùng xe thang cứu hoả đến thăm các em nhỏ mắc COVID-19 ở Peru. Ảnh: Reuterssws
Đồng quan điểm, Tổng Giám đốc WHO Tedros chỉ ra rằng ngay cả khi Omicron ít gây bệnh nặng hơn, thì sự gia tăng số ca bệnh sẽ một lần nữa làm hệ thống y tế bị áp đảo.
Ông kêu gọi các quốc gia áp dụng tất cả các biện pháp có thể để kiềm chế sự lây lan, bao gồm cả mở rộng quy mô tiêm chủng, khuyến khích đeo khẩu trang và giữ khoảng cách. “Hãy làm mọi cách, một cách nhất quán và hiệu quả”, ông Tedros nói.
Những lời cảnh báo trên được đưa ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy các biến thể mới có thể làm giảm hiệu quả của vắc xin.
Một nghiên cứu của Pfizer được công bố hôm 14/12 cho thấy hai liều vắc xin của hãng này có khả năng ngăn ngừa khoảng 70% nguy cơ mắc bệnh nặng vì Omicron, thay vì 93% như với các biến thể trước đó.