Về với Tràng An, du khách được ngồi trên những chiếc thuyền lá tre du ngoạn ngắm cảnh thiên nhiên hùng vĩ và được những người chèo thuyền kể về câu chuyện vua Đinh Bộ Lĩnh đầy huyền bí.
Vị vua có một không hai, sinh ngày 22 tháng 3 năm 924 ở thôn Kim Lư, làng Đại Hữu, châu Đại Hoàng nay thuộc xã Gia Phương, Gia Viễn, Ninh Bình. Cha của ông là Đinh Công Trứ, nha tướng của Dương Đình Nghệ, giữ chức thứ sử Hoan Châu. Đinh Công Trứ mất sớm, Bộ Lĩnh theo mẹ về quê ở, nương nhờ người chú ruột là Đinh Thúc Dự. Từ bé Đinh Bộ Lĩnh đã tỏ ra là người có khả năng chỉ huy, ông cùng các bạn chăn trâu lấy bông lau làm cờ bày trận.
Và trong đám bạn đó, có Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Lưu Cơ và Trịnh Tú, những người sau này cùng Đinh Bộ Lĩnh tạo nên sự nghiệp. Vua mồ côi cha từ bé, mẹ họ Đàm đưa gia thuộc vào ở cạnh đền sơn thần trong động. Vào tuổi nhi đồng, vua thường cùng bọn trẻ chăn trâu ngoài đồng. Bọn trẻ tự biết kiến thức không bằng vua, cùng nhau suy tôn làm trưởng.
Phàm khi chơi đùa, thường bắt bọn chúng chéo tay làm kiệu khiêng và cầm hoa lau đi hai bên để rước như nghi trượng thiên tử. Ngày rỗi, thường kéo nhau đi đánh trẻ con thôn khác, đến đâu bọn trẻ đều sợ phục, hàng ngày rủ nhau đến phục dịch kiếm củi thổi cơm.
Bà mẹ thấy vậy mừng lắm, mổ lợn nhà cho chúng ăn. Phụ lão các sách bảo nhau: "Đứa bé này khí lượng như thế ắt làm nên sự nghiệp, bọn ta nếu không theo về, ngày sau hối thì đã muộn". Bèn dẫn con em đến theo, rồi lập làm trưởng ở sách Đào Áo. Người chú của vua giữ sách Bông chống đánh với vua.
Bấy giờ, vua còn ít tuổi, thế quân chưa mạnh, phải thua chạy. Khi qua cầu ở Đàm Gia Nương Loan, cầu gãy, vua rơi xuống bùn, người chú toan đâm, bỗng thấy hai con rồng vàng hộ vệ vua, nên sợ mà lui. Vua thu nhặt quân còn sót, quay lại đánh, người chú phải hàng. Từ đấy ai cũng sợ phục, phàm đi đánh đến đâu đều dễ như chẻ tre, gọi là Vạn Thắng Vương.”
Một lần Đinh Bộ Lĩnh quyết định cho mổ con trâu của người chú để "khao quân". Ông mang đuôi trâu cắm vào một khe núi. Đến tối Đinh Dự hỏi, Đinh Bộ Lĩnh nói dối trâu vào hang và cửa hang đã bị sập lại. Đinh Bộ Lĩnh đã đưa chú Đinh Dự tới nơi cùng nhau cầm đuôi trâu để kéo ra.
Lúc này Đinh Bộ Lĩnh nắm phần trong hãm lại còn Đinh Dự cầm phần ngoài lôi mãi không ra được. Phải hì hục một hồi Đinh Bộ Lĩnh mới thả chiếc đuôi ra, khiến ông chú ngã chỏng vó, Đinh Bộ Lĩnh nhanh chí liên nói, chú lôi mạnh quá khiến trâu bị đứt đuôi đó, giận người cháu nói dối nên đuổi đánh. Đinh Bộ Lĩnh bỏ đi mất.