Việt Nam thuộc nhóm hút thuốc lá nhiều nhất
TPO - Theo nhiều chuyên gia y tế, cũng như đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam hiện là một trong 15 quốc gia có số người sử dụng thuốc lá cao nhất thế giới.
31- 5 được chọn là Ngày Thế giới không khói thuốc lá. Tác hại của thuốc lá thì gần như ai cũng hiểu, nhưng chỉ nhìn trên thực tế ở Việt Nam, số người hút thuốc lá vẫn rất cao, số người mắc bệnh và tử vong do thuốc lá ngày càng tăng.
Thuốc lá vẫn bán rẻ và nhiều như rau. Thực thi quy định về cấm hút thuốc lá nơi công cộng vẫn chỉ là hình thức… Chính những điều này khiến công tác phòng chống tác hại thuốc lá ở Việt Nam nhiều năm qua vẫn chỉ như “muối bỏ biển”.
Gia tăng phụ nữ trẻ hút thuốc
Theo đánh giá của Bộ Y tế, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết về phòng chống tác hại thuốc lá, số người hút thuốc tại nước ta có chiều hướng giảm, nhưng vẫn rất khiêm tốn. Theo đó, nam giới sử dụng thuốc lá giảm từ 56% vào năm 2001, xuống 47% năm 2010.
Đối với nữ giới, tỷ lệ người hút thuốc giảm còn 1,4%, đạt mục tiêu giảm tỷ lệ nữ giới hút thuốc dưới 2%.
Mặc dù số người người hút thuốc ở nước ta bắt đầu giảm nhưng theo nhiều chuyên gia y tế, cũng như đánh giá của WHO, Việt Nam hiện vẫn là một trong 15 quốc gia có số người sử dụng thuốc lá cao nhất thế giới.
Ước tính, hiện cả nước có 21 triệu nam giới trưởng thành, hàng ngày, vẫn đang phì phèo thuốc lá, thuốc lào. Hơn nữa, mặc dù số phụ nữ hút thuốc giảm nhưng phụ nữ trẻ hút thuốc lại đang có chiều hướng tăng mạnh.
Giá bán thuốc lá rẻ hơn rau
Cùng với số người hút thuốc ở nước ta vẫn ở mức rất cao, việc thực thi những quy định về phòng chống tác hại thuốc lá vẫn rất hạn chế. Từ năm 2010, Việt Nam có quy định cấm hút thuốc lá tại nơi công cộng, nhưng thực tế tại các bến tàu, xe, công viên, thậm chí là trường học, bệnh viện, công sở, khói thuốc vẫn mịt mù.
Trong vòng hơn một năm qua, số người bị xử phạt vì hút thuốc nơi công cộng vẫn chỉ… “đếm trên đầu ngón tay”. Việc hỗ trợ cai nghiện thuốc mới dừng lại ở việc xây dựng mô hình thí điểm chứ chưa được nhân rộng. Quy định cấm bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi chưa được thực hiện.
Không chỉ vậy, việc thực hiện quy định về in cảnh bảo bằng hình ảnh trên vỏ bao thuốc và việc tăng thuế và giá bán thuốc lá cũng chưa được thực hiện nghiêm túc.
Đánh giá của cơ quan chức năng cho thấy, năng xuất sản xuất thuốc lá tại nước ta tăng đều đặn trong 10 năm qua, nhưng mức thuế hiện hành khi một bao thuốc lá được bán cho người tiêu dùng chiếm ít hơn 45% giá bán lẻ, trái ngược với tỷ lệ 80% theo khuyến cáo của Ngân hàng Thế giới.
Hiện nay, giá trung bình của một bao thuốc lá chỉ 5.500 đồng (khoảng 0,29 cent), khiến Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có giá bán thuốc lá rẻ nhất thế giới và hầu như không có thay đổi trong suốt một thập kỷ qua.
Trước thực trạng số người hút thuốc lá ở nước ta vẫn ở mức rất cao, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu cho biết, hiện tại, cả nước mỗi năm có tới có 40.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Cùng với đó, thuốc lá liên quan đến 12% gánh nặng bệnh tật/tổng gánh nặng bệnh tật ở nước ta.
Số người tử vong do thuốc lá ở nước ta sẽ còn tăng lên tới 70.000 người/ năm vào năm 2030, nếu chúng ta không thực hiện nghiêm những biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả.
Trong khi đó, WHO ước tính, một nửa số người hút thuốc lá thường xuyên ở Việt Nam sẽ chết do những bệnh liên quan đến thuốc lá.
Đáng lo ngại hơn, điều tra mới đây của Viện Chiến lược chính sách y tế cho thấy, 33 triệu người ở nước ta đang phải chịu hút thuốc lá thụ động do sống và làm việc trong môi trường có thuốc lá.
Trong số những người trưởng thành không hút thuốc lá, 67% bị tiếp xúc với khói thuốc lá ở nhà và 49% tại nơi làm việc. Thực tế này sẽ khiến số người mắc bệnh do liên quan tới thuốc lá gia tăng mạnh trong thời gian tới, dù họ không phải là đối tượng hút thuốc.
Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, qua 10 năm thực hiện Nghị Quyết của Chính phủ về Chính sách Quốc gia phòng chống tác hại thuốc lá, chúng ta vẫn chưa đạt được mục tiêu đề ra. Do đó, để công tác phòng chống tác hại thuốc lá đạt hiệu quả cao, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, coi đó là nhiệm vụ của các cấp, đoàn thể và của mỗi người để mọi người dân đều nhận thấy tác hại to lớn của việc hút thuốc lá.
Khánh An