Đề xuất mở rộng diện thí điểm
Ngày 9/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết về thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự.
Tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Hữu Chính (đoàn Hà Nội) đề cập đến nhiều vụ án lớn có tính chất phức tạp, thời gian điều tra kéo dài, có những vụ kéo dài từ 1-2 năm, thậm chí dài hơn. Thực tế trên dẫn đến các vật chứng là nhà xưởng, thiết bị, máy móc, phương tiện hầu như bị hỏng, không thể sử dụng được, chỉ còn là đống sắt vụn, gây lãng phí và thiệt hại lớn cho các bên đương sự.
Đại biểu Nguyễn Hữu Chính. Ảnh: Như Ý
Đại biểu ví dụ, các vụ án liên quan đến việc cho vay của ngân hàng thương mại, như vụ án Tân Hoàng Minh, bị cáo đã nộp và khắc phục số tiền hơn 8.000 tỷ đồng cho bị hại ngay sau khi khởi tố vụ án. Khi đó, đáng lẽ có thể trả ngay cho bị hại nhưng theo quy định thì số tiền trên phải gửi vào kho bạc. Trong khi đó, thời hạn điều tra 2 năm tòa án mới giải quyết, điều này gây rất bức xúc và thiệt hại rất lớn khi đồng tiền không được lưu thông.
Từ phân tích trên, ông Chính cho rằng, việc thí điểm nghị quyết là rất cần thiết và thiết thực. Tuy nhiên, ông cho rằng, cần mở rộng phạm vi và rút ngắn thời gian thí điểm, không nhất thiết phải quy định cứng 3 năm. Thí điểm xử lý vật chứng, tài sản không nên gói gọn trong một số vụ án tham nhũng thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo như dự thảo đề cập.
Lãng phí gây thiệt hại lớn hơn tham nhũng
Đề cập đến các biện pháp xử lý vật chứng, đại biểu Nguyễn Thanh Hải (Thừa Thiên Huế) viện dẫn việc thu giữ, tạm giữ, kê biên, phong tỏa lên đến nhiều nghìn tỷ đồng, nhiều dự án bất động sản, tài sản như các vụ Phan Văn Anh Vũ, FLC, AIC, Việt Á, Tân Hoàng Minh, Vạn Thịnh Phát và nhiều vụ án khác.
Trong khi đó, việc xử lý phải chờ thời gian tiến hành tố tụng đối với vụ việc, vụ án hàng năm trời mới có thể xem xét, quyết định dẫn đến vật chứng, tài sản bị thu giữ bị 'đóng băng'.
“Chính điều này có thể dẫn đến lãng phí nguồn lực. Chỉ tính lãi suất ngân hàng gửi 1.000 tỷ đồng thì lãi suất 1 năm phải có 60 tỷ đồng. Chưa kể các dự án không hoạt động gây lãng phí, mất cơ hội kinh doanh và tài sản bị mất giá trị”, đại biểu nói.
Ngoài ra, trong một số vụ việc, vụ án quá trình xác minh, điều tra đã phát hiện có nhiều vụ việc cần thiết phải áp dụng ngăn chặn người nắm giữ tài sản liên quan đến hành vi phạm tội có thể tẩu tán, chuyển dịch tài sản đó nhưng pháp luật không quy định biện pháp tạm ngừng giao dịch.
Do vậy, ông Hải cho rằng, cần thiết ban hành nghị quyết quy định với 5 biện pháp và thẩm quyền, trình tự, thủ tục.
Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến. Ảnh: Như Ý
Tiếp thu ý kiến, Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến cho rằng, những ý kiến đề nghị mở rộng phạm vi điều chỉnh của nghị quyết “rất xác đáng”, Bởi hiện nay, ở cấp tỉnh đã giải quyết những vụ án rất lớn.
Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho rằng, lãng phí nhiều khi rất lớn và thiệt hại lớn hơn cả những hậu quả từ tham nhũng.
“Những dự án, những bất động sản, những tài sản rất lớn để đóng băng kéo dài khi quy định tố tụng chưa cho phép xử lý, đây là điều rất đau xót...”, ông Nguyễn Huy Tiến nói, thời gian tới cơ quan này sẽ nghiên cứu, đánh giá một cách thận trọng các đề xuất này.