“Đẹp dịu dàng Tiên Nữ, An Bang”, thấy phóng viên nghêu ngao câu hát, Thiếu tá Vũ Quang Minh, Chính trị viên đảo An Bang cười: “Có lẽ thấy dữ dội quá nên nhà thơ, nhạc sĩ viết thành “dịu dàng” cho mềm mại đi thôi. An Bang là đảo khó vào nhất ở Trường Sa đấy”.
Dữ dội An Bang
“Tàu không neo được”, một đồng nghiệp từ ngoài boong tàu 561 chạy vào thông báo. Ai cũng nháo nhác, nếu không neo được thì làm sao vào đảo An Bang. Bất ngờ có thông báo hạ xuồng, cán bộ, chiến sĩ, phóng viên làm công tác chuẩn bị vào đảo. Tàu 561 vừa phải thả trôi vừa hạ xuồng. Sóng lừng từng đợt nhấp nhô, nâng xuồng lên cao cả mét rồi lại hạ xuống mặt biển sâu hun hút. Từng người bước xuống xuồng với thái độ khẩn trương. Xuồng nhấp nhô va vào thành tàu liên tục. Trên chiếc xuồng chuyển tải chòng chành lặn ngụp giữa sóng gió, Đại tá Phan Ngọc Quang, Phó Chính ủy Lữ đoàn 146 “dọa” cánh phóng viên: “Bây giờ đã hiểu là “dịu dàng” thế nào chưa?”. Dứt lời, ông bảo, cả đoàn phải ngồi im dưới lòng xuồng, dù sóng đánh thế nào, xuồng lắc ra sao cũng không được mất bình tĩnh. Ông giới thiệu, vào An Bang là “kỷ niệm” khó quên với bất kỳ người nào và là cơ hội hiếm có, vì có những đoàn không vào được, phải trò chuyện qua bộ đàm. “Ở đây, có biệt đội bắt dây và kéo xuồng. Chuyên nghiệp lắm”, ông Quang nói. Chiếc xuồng chuyển tải dần tiến về phía bờ đảo. Một dải cát đẹp bị bao vây bởi những đợt sóng khá lớn. Hơn chục cán bộ, chiến sĩ trong trang phục áo rằn ri, áo phao đã chờ sẵn từ lúc nào. Lựa con sóng đưa xuồng vào gần đảo, một chiến sĩ quăng dây mồi, ngay lập tức, các chiến sĩ biệt đội kéo xuồng lao xuống biển vớt dây nhưng không được. Xuồng phải đi thêm một vòng nữa trước khi quay lại. Ai cũng sợ khi sóng biển ngày một dữ dội. Rồi thêm một lần quăng dây nữa. Hơn 20 cán bộ, chiến sĩ hò dô ta kéo, chiếc xuồng ập vào bờ đảo. Tiếng hô, khẩu lệnh rời xuồng át cả tiếng sóng...
Chỉ huy đội “tác chiến” bên bờ đảo An Bang là Đại úy Đỗ Văn Vui, Phó Chỉ huy trưởng đảo. Mái tóc đã hoa râm, tự nhận mình “mới 29 tuổi”, anh Vui khá vui tính, khác hoàn toàn với lúc chỉ huy kéo xuồng đón đoàn. Châm điếu thuốc hút cho đỡ lạnh, anh Vui bảo, trông đơn giản thế thôi, nhưng chỉ cần chậm một vài giây, sóng to đánh vào lật xuồng thì không biết hậu quả thế nào. Để chuẩn bị cho công tác đón đoàn, lãnh đạo đảo phải họp lên, họp xuống, đưa ra các phương án chuẩn bị, mang cả áo phao, đồ cứu hộ, thùng, xô múc nước nếu cần thiết. “Mọi lần đón đoàn vào thì bãi cát thoai thoải, dễ hơn. Chỉ sau một đêm thực địa bãi cát đã khác rồi. Hôm nay bãi cát gần như dựng 70 – 80 độ, nên rất khó khăn trong việc kéo xuồng. Bên trong thì xuồng mắc vào cát mà bên ngoài thì sóng xô mạnh”, anh Vui nói. Trong cuộc trò chuyện, anh cứ nhắc “bãi cát của tôi”. Cũng phải, vì anh Vui là người chỉ đạo hầu hết công tác đón đoàn ngoài bãi cát, trung bình hàng chục cuộc một năm. Riêng đoàn cuối năm này, anh Vui và các anh em phải mất nửa ngày tung dây, kéo cả 5 – 7 chuyến mới xong việc. Người cứ ướt xong lại khô, rồi lại ướt. Anh khoe, bãi cát ở đảo An Bang là có một không hai. “Năm nay anh ra đây thì bãi cát ở vị trí này, nhưng khoảng tháng 4 tháng 5 anh ra đây thì bãi cát lại ở vị trí khác rồi. Hồi giữa năm bãi cát đẹp lắm, cứ như đường cong của chị em phụ nữ vậy”, anh Vui ví von.
Vững vàng trong sóng gió
Thiếu tá Vũ Quang Minh, Chính trị viên đảo An Bang cho biết, nếu tinh ý sẽ thấy, ngồi uống nước trên đảo một lúc sẽ thấy hơi muối bám đầy vào quần áo, tóc tai. Ngày bình thường ngồi trên đảo mà sóng gió dội ầm ầm bốn bề, bọt tung trắng xóa, đủ biết đợt bão Tembin vừa rồi dữ dội đến mức nào. Anh Minh kể, bão quét qua đảo, 30 cây xanh bị gãy, đổ, trong đó có 4 cây cổ thụ có độ tuổi vài chục năm. Địa hình đảo đặc biệt, thềm san hô ngập nước và dựng đứng, sóng càng to hơn, làm nước muối bốc hơi, cứ như sương mù quanh năm...Để trồng được vườn rau, anh em trên đảo phải xoay theo chiều sóng. Mùa gió Đông Bắc thì chuyển vườn rau sang phía Tây Nam đảo và ngược lại... Và độ khắc nghiệt của đảo An Bang cũng thể hiện theo ngày. Nhiều đoàn công tác vào đảo buổi sáng, buổi chiều không ra được tàu vì sóng lớn quá. “Sóng ở An Bang xoay vòng xung quanh đảo, cao vài ba mét là chuyện thường. Chỉ có một hướng ra duy nhất là bãi cát mà nếu sóng to quá thì đành chịu”, anh Minh kể.
An Bang là một trong nhiều đảo ơ Trường Sa bị ảnh hưởng nặng nề sau cơn bão Tembin. Trên chiếc xuồng vào đảo Thuyền Chài B, ai cũng chú ý đến một tảng đá lớn nằm ngay thềm san hô của đảo. Tảng đá này, theo những cán bộ của Lữ đoàn 146 thường xuyên ra thăm đảo thì cách đây nửa năm chưa hề lộ diện. Vừa đón đoàn công tác, Chỉ huy đảo Thuyền Chài B đã giới thiệu luôn: Tảng đá đó bị bão Tembin “nhấc” lên đấy. Anh em đã ra kiểm tra, phải to bằng cái xe 24 tấn chứ không ít. Ngồi trò chuyện, nói về cơn bão Tembin, cán bộ, chiến sĩ đảo Thuyền Chài B vẫn lắc đầu, lè lưỡi. Có người bảo, hôm bão vào, chỉ cần thò đầu ra khỏi cửa sổ là bay ra ngoài. Mưa gió đi qua lúc 10h sáng, anh em đã yên tâm ra dọn dẹp thì 16h chiều bão quay lại, lại sóng gió khủng khiếp. Anh Đỗ Ngọc Kình, Phó Chỉ huy trưởng đảo Thuyền Chài B bảo, những gì ở trong nhà thì còn chứ ở bên ngoài thì bị cuốn đi hết luôn. Bằng chứng rõ ràng nhất là sóng đánh vào khu nuôi nhốt chó, lợn, gà, cuốn đi mất 16 con chó, 1 con lợn và 10 con gà, chỉ mấy con to, nhanh chân mới chạy thoát. Điểm đảo Thuyền Chài C cũng bị ảnh hưởng nặng nề do bão, đặc biệt cột thu phát sóng trên đảo cũng bị gió bão đánh sập. Sóng cũng đánh gẫy sập cột sóng đảo Thuyền Chài A, nhưng, anh em lôi cục thu phát sóng từ dưới biển lên, bọc trong bao tải, dựng lên nóc tòa nhà để sử dụng.
Tiên Nữ, điểm đảo cực Đông quân đảo Trường Sa là nơi đầu tiên “đón” bão Tembin. Đại tá Phan Ngọc Quang, Phó Chính ủy Lữ đoàn 146 kể, thông tin từ đảo Tiên Nữ báo về lúc 3h sáng ngày 25/12. Lúc đó, đoàn chỉ huy Lữ đoàn vẫn đang trực để nắm bắt tình hình bão. Đại úy Phạm Viết Sao, Chính trị viên đảo Tiên Nữ kể, dù là đảo đầu tiên bị ảnh hưởng, nhưng do nắm được thông tin qua Đài tiếng nói Việt Nam, lại nhận được chỉ đạo, hướng dẫn từ Lữ đoàn 146 trong đất liền, anh em cán bộ, chiến sĩ đã làm tốt công tác phòng chống, chằng buộc nhà cửa và vườn tăng gia. “Sợ nhất là cơ sở vật chất trên đảo bị hỏng. Xa đất liền, hỏng thì không có gì chữa. Cũng may, không có thiệt hại gì đáng kể”, anh Sao nói. Cạnh nhà văn hóa đa năng đảo Tiên Nữ, vườn rau đã phục hồi, những lá mùng tơi xanh tốt đã trở lại. Dọc những điểm đảo Phan Vinh, Tốc Tan, Núi Le... vệt ảnh hưởng của bão Tembin đã mờ dần. Quanh những gốc cây bị gãy đổ, những mầm xanh đã vươn lên. Hoa lại nở trên đảo sau những ngày sóng gió...
(Còn nữa)
“Năm nay anh ra đây thì bãi cát ở vị trí này, nhưng khoảng tháng 4 tháng 5 anh ra đây thì bãi cát lại ở vị trí khác rồi. Hồi giữa năm bãi cát đẹp lắm, cứ như đường cong của chị em phụ nữ vậy”.
Đại úy Đỗ Văn Vui