Mỡ máu cao thực chất là tình trạng rối loạn mỡ máu, trong đó có bất thường về nồng độ cũng như tính chất của các thành phần lipid máu như: Tăng cholesterol hoặc tăng triglycerid, tăng LDL-C (Cholesterol xấu), giảm HDL-C (Cholesterol tốt),...
Cholesterol lâu ngày có thể dẫn đến vôi hóa, xơ vữa động mạch, gây tắc mạch. Nguy hiểm hơn, người bệnh có thể bị nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não,...Triglyceride có liên quan với bệnh viêm tụy. Ngoài ra, rối loạn lipid máu hay đi kèm với nhiều bệnh lý mạn tính khác như tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì và bệnh gout... Bệnh nặng gây nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể gây tử vong.
Điều trị rối loạn lipid máu phải kết hợp giữa thay đổi lối sống và dùng thuốc. Trong đó thay đổi lối sống là chỉ định đầu tiên, bao gồm tăng cường vận động thể lực, kết hợp điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý.
Yến mạch
Yến mạch có chứa chất xơ hòa tan gọi là beta-glucan. Nếu bạn hiện đang có mức cholesterol cao, yến mạch có thể làm giảm cholesterol tới 20%. Yến mạch và bột yến mạch cũng là một nguồn tuyệt vời của khoáng chất và protein.
Bơ là một nguồn tuyệt vời của các axit béo không bão hòa đơn và sterol thực vật có thể giúp giảm cholesterol. Ảnh minh họa: Internet
Quả óc chó
Quả óc chó rất giàu axit béo không bão hòa đơn và omega-3. Ăn các loại hạt này có thể làm giảm mức cholesterol khoảng 15%, và cũng có thể cải thiện chức năng mạch máu và giảm viêm. Quả óc chó cũng là một nguồn cung cấp vitamin E, khoáng chất và các vitamin nhóm B.
Đậu
Đậu khô, chẳng hạn như đậu thận (hay còn gọi là đậu tây có hình dáng giống quả thận) và đậu đen, rất giàu chất xơ và protein thực vật. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, việc thêm đậu vào chế độ ăn uống có thể làm giảm mức cholesterol, miễn là tổng số lượng calo không tăng lên. Đậu cũng có nhiều vitamin B và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
Nên sử dụng các loại thịt trắng như gà, vịt, ngan - thực phẩm có chứa hàm lượng cholesterol thấp thay cho các loại thịt đỏ chứa nhiều cholesteron. Ảnh minh họa: Internet
Dầu ôliu
Dầu ôliu là nguồn axit béo đơn không bão hòa và có thể làm giảm cholesterol và giảm tình trạng viêm của cơ thể. Dầu ôliu nên có trong chế độ ăn uống lành mạnh tốt tim mạch thay cho chất béo bão hòa hoặc chất béo chuyển hóa. Sử dụng dầu ôliu để nấu ăn hoặc cho vào rau trộn để ăn, tuy nhiên không dùng dầu ôliu để chiên, rán.
Hạnh nhân
Hạnh nhân có nhiều chất béo không bão hòa đơn, chất béo không bão hòa đa, khoáng chất, vitamin nhóm B và vitamin E. Nghiên cứu cho thấy, việc tiêu thụ hạnh nhân thường xuyên có thể làm giảm cholesterol gần 20%. Hạnh nhân có thể dùng cho một bữa ăn nhẹ tuyệt vời hoặc thêm vào cho một món salad hoặc món ăn phụ.
Cá biển béo như cá hồi và cá ngừ có nhiều axit béo omega-3 và có thể giúp giảm mức cholesterol, đặc biệt là khi bạn ăn cá thay vì dung nạp chất béo bão hòa từ thịt đỏ. Ảnh minh họa: Internet
Đậu nành
Protein trong đậu nành có lợi đối với cholesterol máu cao. Ăn 2 phần đậu phụ hoặc đậu nành có thể làm giảm mức cholesterol đến 5%. Đậu nành cũng là một nguồn tuyệt vời của axit béo omega-3, vitamin và khoáng chất.
Nước cam
Nước cam được biết đến nhiều nhất là thức uống giàu vitamin C, nhưng cũng chứa nhiều kali, vitamin A và vitamin B. Một nghiên cứu cho thấy, uống nước cam mỗi ngày làm giảm mức cholesterol và nước cam cũng có thể hữu ích cho những người không có cholesterol cao. Nhưng hãy cẩn thận một chút, vì nước cam có nhiều calo.
Rau xanh là thực phẩm vừa cung cấp nhiều vitamin, vừa rất tốt cho người bị mỡ máu cao. Ảnh minh họa: Internet
Trái bơ
Bơ là một nguồn tuyệt vời của các axit béo không bão hòa đơn và sterol thực vật có thể giúp giảm cholesterol. Nghiên cứu cho thấy, việc bổ sung bơ vào chế độ ăn uống có lợi cho tim mạch và có thể làm tăng lợi ích giảm cholesterol. Bơ cũng giàu protein, chất xơ, vitamin B, vitamin K và một số khoáng chất. Tuy nhiên, bơ chỉ tốt khi ăn mức độ vừa phải. Ăn nhiều sẽ không tốt. Lượng vừa phải là ăn khoảng 50-80g bơ/ngày.
Cá hồi hoặc cá ngừ
Cá biển béo như cá hồi và cá ngừ có nhiều axit béo omega-3 và có thể giúp giảm mức cholesterol, đặc biệt là khi bạn ăn cá thay vì dung nạp chất béo bão hòa từ thịt đỏ. Cá trích, cá hồi và cá mòi cũng có nhiều omega-3. Cá cũng giàu đạm và khoáng chất. Tuy nhiên không nên ăn nhiều 2 loại cá này ở dạng đóng hộp. Nó sẽ không tốt cho sức khỏe.
Đồ uống có cồn: Bệnh nhân bị mỡ máu cao cần hạn chế tới mức tối đa việc sử dụng các loại đồ uống có cồn. Ảnh minh họa: Internet
Thực phẩm người bệnh mỡ máu cao nên kiêng
Muối: Nên giảm lượng muối xuống dưới 5g/ngày bằng cách tránh muối bột, hạn chế sử dụng muối trong nấu ăn bằng cách chọn những thực phẩm tươi, tránh thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp.
Đồ uống có cồn: Bệnh nhân bị mỡ máu cao cần hạn chế tới mức tối đa việc sử dụng các loại đồ uống có cồn.
Đường: Hạn chế sử dụng đồ uống, thực phẩm chứa đường, đặc biệt là nước ngọt.
Thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao: Cần chú ý hạn chế các thực phẩm giàu cholesterol trong mỗi bữa ăn, đặc biệt là não, bầu dục, gan, nội tạng động vật. Không nên ăn quá 2 quả trứng/ngày, do lòng đỏ trứng rất giàu cholesterol. Người bệnh cần giảm thiểu hàm lượng thịt đỏ trong bữa ăn vì đây là một trong những loại thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao.
Hạn chế ăn tối muộn: Tối muộn là thời điểm năng lượng tiêu hao ít nhất trong ngày. Việc ăn tối quá muộn có thể khiến cho hàm lượng cholesterol nạp vào không kịp tiêu hóa, đọng lại tại thành động mạch. Tình trạng này lâu ngày có thể gây xơ vữa động mạch. Vì vậy, nên sắp xếp thời gian ăn tối sớm, kết hợp tập thể dục điều độ để hàm lượng chất béo nạp vào cơ thể bị tiêu hao.
Chất béo (lipid) no: Chất béo no không chỉ làm tăng hàm lượng cholesterol mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Do đó, cần hạn chế sử dụng các thực phẩm chứa chất béo no như mỡ, bơ, nước luộc thịt trong khẩu phần ăn của bệnh nhân mỡ máu.