Chưa yên tâm dùng dịch vụ
Chính phủ đặt lộ trình hết năm 2018 tất cả trạm thu phí sử dụng đường bộ trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh sẽ thu phí không dừng; hết năm 2019, áp dụng cho tất cả các trạm thu phí còn lại. Tuy nhiên, thực tế triển khai không đạt được một nửa mục tiêu.
Đặc biệt, sau vụ việc cán bộ Cty CP Tập đoàn Yên Khánh bị khởi tố vì dùng phần mềm giấu doanh thu thu phí trên cao tốc TPHCM - Trung Lương, câu chuyện minh bạch thu phí tiếp tục được đặt ra.
Anh Nguyễn Văn Hoàng (quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, ô tô của anh đã dán thẻ thu phí tự động không dừng trong lần đăng kiểm đầu năm 2018. Tuy nhiên, anh chưa nộp tiền để sử dụng thu phí tự động không dừng, vì còn nhiều băn khoăn.
“Muốn sử dụng thẻ thu phí tự động phải chuyển tiền vào tài khoản giao thông chỉ phục vụ trả phí, như vậy vừa lằng nhằng, vừa thiệt thòi cho chủ xe. Tiền đóng vào đó không được tính lãi, có khi vài tháng không dùng tới, liệu có hay không đơn vị thu phí chiếm dụng tiền nhàn rỗi của mình?”, anh Hoàng chia sẻ. Hiện cả nước có khoảng 2,8 triệu ô tô, nếu tất cả đóng tiền vào tài khoản giao thông, số tiền sẽ không hề nhỏ.
Lãnh đạo Tổng Cty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết, hiện mới có vài trạm thu phí của đơn vị quản lý lắp đặt thu phí tự động, nhưng mới ở dạng thử nghiệm. Bên cạnh đó, số lượng ô tô sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng cũng chưa nhiều.
“Giờ chúng tôi đang đợi Bộ GTVT phê duyệt thủ tục, sau đó mới đấu thầu tìm nhà cung cấp dịch vụ, khi đó mới triển khai rộng thu phí tự động không dừng được”, lãnh đạo VEC cho hay.
Việc không có lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ thu phí, cũng khiến thị trường kém cạnh tranh, nhiều nhà đầu tư BOT chưa muốn tham gia.
Nhiều nhà đầu tư BOT ngại minh bạch
Ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Khoa học Công nghệ - Môi trường và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ) cho hay, hiện dự án triển khai thu phí tự động không dừng chậm do gặp một số vướng mắc như năng lực tài chính, nhân sự của nhà cung cấp dịch vụ thu phí chưa đáp ứng yêu cầu. Điều này do phương án phí trả cho đơn vị cung cấp dịch vụ chưa đảm bảo, nên ngân hàng dừng giải ngân. Đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí tự động không có đủ kinh phí để nhập vật tư, thiết bị về lắp cho các trạm thu phí và thuê nhân lực.
“Sự phối hợp của nhà đầu tư BOT đường bộ trong triển khai thu phí không dừng chưa tốt. Có nhiều nhà đầu tư BOT bằng nhiều cách, gián tiếp cản trở triển khai thu phí không dừng. Điều này do một số nhà đầu tư BOT ngại minh bạch, một số lại lo không kiểm soát được nhà cung cấp dịch vụ thu phí tự động, giấu doanh thu”, ông Toàn nói.
Ngoài ra, do mức phí trả cho đơn vị thu phí tự động không đảm bảo, Bộ GTVT phải báo cáo Thủ tướng điều chỉnh lại, mất thêm nhiều thời gian. Dẫn tới chậm tiến độ triển khai cả giai đoạn 1 và đấu thầu tìm nhà cung cấp dịch vụ thu phí tự động cho giai đoạn 2. Ông Toàn bày tỏ kỳ vọng, trong tháng 2 và 3/2019, tiến độ triển khai thu phí tự động không dừng sẽ được đẩy nhanh, khi một số vướng mắc được giải quyết.
Hiện tại, cả nước có 26/44 trạm thu phí đường bộ trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chính Minh vận hành thu phí tự động không dừng, 7 trạm thu phí đang vận hành thử. Tính tới 20/12/2018, mới có 680.000 ô tô dán thẻ thu phí tự động, trong khi cả nước hiện có khoảng 2,8 triệu ô tô đang lưu hành.