Trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết: Quan điểm xây dựng Nghị quyết nhằm thể chế hóa quan điểm chỉ đạo của Đảng về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện và cấp xã giai đoạn 2023-2030.
Dự thảo Nghị quyết gồm 4 chương, 25 điều với các nội dung cơ bản như đối tượng thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030 (Điều 1 và Điều 3).
Trong đó, dự thảo Nghị quyết quy định rõ: ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025 và giai đoạn 2026-2030; Khuyến khích việc sắp xếp ĐVHC không thuộc diện bắt buộc sắp xếp; Các trường hợp không bắt buộc thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023 - 2030 do có các yếu tố đặc thù.
Ảnh minh hoạ
Về sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công sau sắp xếp ĐVHC (Điều 13), Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết: Để kịp thời sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công sau khi sắp xếp ĐVHC, dự thảo Nghị quyết quy định trong quá trình xây dựng Đề án sắp xếp ĐVHC thì UBND cấp tỉnh và các Bộ, cơ quan trung ương có đơn vị trực thuộc trên địa bàn đồng thời lập danh sách và dự kiến phương án sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công thuộc phạm vi quản lý.
Trong thời hạn 2 năm kể từ ngày Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đối với từng ĐVHC có hiệu lực thi hành phải hoàn thành việc sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công của cơ quan, đơn vị tại ĐVHC thực hiện sắp xếp.
Dự thảo Nghị quyết quy định về việc thực hiện chế độ chính sách đặc thù đối với người dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và việc phân bổ ngân sách theo ĐVHC trong các trường hợp sắp xếp ĐVHC theo hướng không cắt giảm ngay các chế độ, chính sách mà giữ ổn định như trước thời điểm sắp xếp.
Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết nhằm kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, tạo cơ sở pháp lý tiếp tục thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030.
Cơ quan này đề nghị trong các giai đoạn sau này, cần tiếp tục nghiên cứu để có giải pháp xử lý, sắp xếp cả đối với những ĐVHC cấp huyện, cấp xã có diện tích tự nhiên hoặc quy mô dân số quá lớn, gấp rất nhiều lần so với tiêu chuẩn quy định nhằm bảo đảm yêu cầu về quản lý nhà nước, phù hợp với năng lực của bộ máy chính quyền và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Giải trình thêm, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, dự kiến phương án sắp xếp khoảng 33 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.327 đơn vị hành chính cấp xã. Từ việc sắp xếp này sẽ dự kiến phương án một số cán bộ công chức dôi dư ở cấp huyện.
Như vậy, số cán bộ lãnh đạo cấp huyện dôi dư dự kiến khoảng 2.500 người, đối với đơn vị hành chính cấp xã, cán bộ công chức dôi dư là 27.900 người; không chuyên trách ở cấp xã thì khoảng 16.000 người.
Tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị tiếp tục hoàn thiện Nghị quyết để ký ban hành, trong đó chú trọng, cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán; đồng thời quy định cụ thể tiêu chuẩn đơn vị hành chính sau sắp xếp.
Khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã mà giảm được số lượng đơn vị hành chính thì không xem xét tiêu chuẩn về số đơn vị hành chính trực thuộc.
Với 100% tán thành, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua về mặt nguyên tắc đối với dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030.