Săn đỉa, bán hơn triệu đồng/kg

> Đỉa rừng sống lâu ngày trong thanh quản 

Ngọc, nông dân ở Thuận Thành, Bắc Ninh cho biết, dụng cụ bắt đỉa là một vợt nhỏ, gói vôi bột hoặc lọ nước vôi pha nồng độ vừa phải và hộp nhựa để đựng. Hằng ngày, Ngọc xuống đồng săn đỉa và mua của người khác để bán lại cho “vài người trên thành phố xuống tận nhà thu mua”.

Bắt đỉa bằng tay không rất khó, vì chúng trơn tuột và có giác bám ở miệng, khi chạm tay vào, chúng sẽ cắn, hút máu, Ngọc nói. Ngọc dùng vợt bắt đỉa lên, rắc vôi bột hoặc đổ nước vôi lên mình đỉa, nó sẽ co tròn lại. Sau đó, anh gắp bỏ vào hộp nhựa.

Ngọc kể rằng, hơn chục năm trước, ngoài đồng rất lắm đỉa, lần nào anh xuống ruộng cũng bị đỉa cắn. “Đỉa hút máu ở chân người đến khi no căng rồi tự buông. Nông dân mải làm đồng nên thường ít khi biết đỉa đang hút máu. Đến khi lên bờ, rửa chân tay mới hay đã bị đỉa cắn vài phát”, Ngọc nói. Vài năm nay, nông dân hiếm khi bị đỉa cắn do thuốc trừ sâu nhiều khiến đỉa không sống nổi.

Chị Lụa ở huyện Kinh Môn, Hải Dương, nói rằng, thương lái về tận nơi mua với giá 10.000 đồng/ con. “Tôi nghe nói họ bán đỉa sang Trung Quốc để làm thuốc. Mỗi ngày lội đồng cũng bắt được hơn chục con, kiếm thêm chút ít cho các cháu ăn học”, chị Lụa nói.

Trên trang web Agriviet.com, nơi rao bán nông sản, người có nickname nhanonghp, nói là ở Hải Phòng, nhận thu gom đỉa khô, “càng nhiều càng ít, giá 1,3 triệu – 1,5 triệu đồng/kg”. Qua điện thoại, nhanonghp cho hay, chị mua rồi bán lại cho người khác mang qua cửa khẩu sang Trung Quốc. “Nghe đâu là làm thuốc, tôi cũng chẳng rõ” - người có nick nhanonghp nói.

Tìm kiếm trên google với từ khóa “đỉa làm thuốc”, được biết, trong Đông y, đỉa hay còn gọi là thanh điệt, có tác dụng thông máu, tan vết bầm, sưng, giải máu ứ đọng. Trong y học hiện đại, thanh điệt được phối chế với nhiều loại thuốc khác để điều trị bệnh tắc nghẽn mạch máu, ứ trệ máu…

Có trang web nói rằng, đỉa và các chế phẩm từ đỉa rất tốt cho bệnh khớp, tim mạch, bởi trong tuyến nước bọt của loài hút máu này chứa chất chống viêm sưng, chống đông máu cùng một số chất có khả năng hạn chế triệu chứng viêm khớp.

Nhưng một số website Đông y cũng cảnh báo không lạm dụng đỉa khi chưa có hướng dẫn của thầy thuốc. “Dùng bừa bãi sẽ gây tác hại khôn lường. Nếu khi đốt, tán đỉa không đúng cách sẽ khiến một số tế bào đỉa còn sống. Khi người bệnh uống, tế bào còn sót lại sẽ sinh trưởng và lớn lên thành con đỉa ở trong người bệnh” - Lương y Trần Văn Quảng, Hiệp hội Đông y Việt Nam cho biết. Vì thế, hiện trong Đông y cũng ít dùng loại thuốc này, trừ những trường hợp hết thuốc mới dùng thay thế.

Chủ tịch Hội động vật học Việt Nam - Giáo sư Đặng Huy Huỳnh cho biết, đỉa có tác dụng nhất định với môi trường, không loài động vật nào tồn tại mà vô dụng. Nhưng nếu có hiện tượng thu mua trên diện rộng thì nên tìm hiểu, phòng cảnh thi nhau nuôi đỉa để bán, rồi khi thương lái không thu mua nữa sẽ gây hậu quả khó lường.

“Đỉa dễ sinh sôi trong mọi điều kiện, nhất là những vùng đồng ruộng chiêm trũng. Nếu đốt đỉa không cháy hết, vài tế bào sót lại gặp điều kiện thuận lợi cũng có thể phát triển thành con đỉa bình thường”, GS Huỳnh nói.