Thông tin trên được ông Nguyễn Hùng Anh, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu cho biết tại họp báo chuyên đề về hoạt động kiểm tra, điều tra phòng chống gian lận xuất xứ hàng Việt Nam xuất khẩu của ngành Hải quan chiều 6/7.
Theo ông Hùng Anh, từ tác động của cuộc chiến thương mại giữa các nước lớn, nhất là đối đầu thương mại Mỹ- Trung Quốc, dẫn đến sự chênh lệch lớn về mức thuế giữa hàng hóa xuất khẩu từ Trung Quốc với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang các thị trường lớn, đặc biệt thị trường Mỹ.
Để trốn tránh hàng rào thuế quan và hàng rào kỹ thuật ở các thị trường nêu trên, thời gian qua, xuất hiện hiện tượng hàng Trung Quốc “đội lốt” Việt Nam để tìm đường xuất khẩu sang Mỹ.
Theo Cục phó Cục Điều tra chống buôn lậu Nguyễn Mạnh Cường, từ kết quả kiểm tra, xác minh thấy nổi lên một số phương thức gian lận phổ biến như, doanh nghiệp (DN) đầu tư dây chuyền sản xuất sơ sài, thực hiện các công đoạn lắp ráp, chế biến giản đơn thuộc các công đoạn sản xuất giản đơn.
Ngoài ra, các DN giai đoạn đầu chưa hoàn thành giai đoạn đầu tư lắp ráp dây chuyền máy móc nhưng đã có sản phẩm xuất khẩu (DN thực hiện nhập khẩu dưới dạng bán thành phẩm về chỉ thực hiện lắp ráp giản đơn hoặc nhập khẩu dưới dạng sản phẩm hoàn chỉnh về chỉ thay đổi bao bì, nhãn mác).
Một số DN có dây chuyền máy móc nhưng sản phẩm xuất khẩu không đủ điều kiện đáp ứng tiêu chuẩn xuất xứ Việt Nam theo quy định của pháp luật.
“6 tháng đầu năm 2020, toàn ngành Hải quan đã thực hiện kiểm tra, điều tra xác minh 76 vụ việc, phát hiện 24 vụ việc vi phạm về xuất xứ hàng xuất khẩu; phối hợp với Bộ Công an điều tra 1 vụ việc có dấu hiệu làm giả giấy chứng nhận xuất xứ", ông Cường thông tin.
Trên cơ sở đó, theo ông Cường, ngành Hải quan đã tịch thu 3.590 xe đạp nguyên chiếc, hơn 4.000 bộ linh kiện xe đạp và hơn 12 nghìn bộ linh phụ kiện lắp ráp tủ bếp là tang vật vi phạm. Số tiền thu quả xử phạt hơn 33 tỷ đồng (bao gồm số tiền thu lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm; xử phạt vi phạm hành chính và trị giá tang vật vi phạm bị tịch thu).
Đáng chú ý, theo ông Nguyễn Hùng Anh, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu đã phát hiện 1 DN không được Bộ Công thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cấp ủy quyền để thực hiện việc thẩm định, cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) nhưng vẫn tự phát hành C/O cho nhiều DN thuộc nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.
“DN này đã tự thiết kế mẫu C/O, tự cấp chứng nhận xuất xứ cho hơn 30 DN trên cả nước để xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài. Tổng trị giá hàng hóa xuất khẩu dùng C/O này trên 600 tỷ đồng”, Cục trưởng Nguyễn Hùng Anh tiết lộ.
Cũng theo ông Hùng Anh, hiện Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu khẩn trương chủ động tiến hành làm rõ, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) – Bộ Công an thực hiện các hoạt động điều tra, làm rõ sai phạm của đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Cùng với đó, rà soát, mở rộng điều tra để xử lý đối với các trường hợp tương tự.