Phát hiện hàng loạt vi phạm
Với Công ty Cổ phần Liên kết tri thức (K-Link), kết quả kiểm tra cho thấy có nhiều vi phạm Nghị định 42 của Chính phủ về bán hàng đa cấp. Cụ thể, một số hợp đồng bán hàng đa cấp ký với nhà phân phối không điền đầy đủ các thông tin theo quy định; nhiều nhà phân phối có địa chỉ ghi trên CMND tại một địa phương nhưng hoạt động kinh doanh tại một địa phương khác. Đoàn kiểm tra đã yêu cầu công ty áp dụng các biện pháp để quản lý phạm vi hoạt động của nhà phân phối, bảo đảm báo cáo chính xác phạm vi hoạt động của nhà phân phối tới các cơ quan quản lý.
Ngoài ra, công ty không cung cấp được bằng chứng về việc đã gửi Báo cáo định kỳ 6 tháng đầu năm 2015 đến các Sở Công Thương Bạc Liêu và Đà Nẵng; Báo cáo định kỳ năm 2015 đến Sở Công Thương Tây Ninh, nơi công ty có hoạt động bán hàng đa cấp. Hành vi này vi phạm quy định tại Điều 18 Nghị định 42. Đặc biệt, công ty không kê khai đầy đủ thông tin về số lượng hàng bán và số tiền mua hàng thu từ từng nhà phân phối. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật về thuế.
“Thực trạng hoạt động tại Công ty cho thấy các khoản khuyến mại dành cho nhà phân phối được pháp luật về thuế coi là chi phí dành cho hoạt động xúc tiến thương mại và bị khống chế mức trần chi phí 15%. Trong khi đó, theo quy định của Nghị định 42, các khoản khuyến mại này là một phần trong “hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác” dành cho nhà phân phối. Vì vậy, Đoàn kiểm tra kiến nghị cần có sự đồng bộ giữa pháp luật về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp và pháp luật về thuế để tránh việc hiểu và áp dụng khác nhau”, kết luận thanh tra nêu rõ.
Tình trạng vi phạm cũng diễn ra tại Công ty TNHH Nhượng quyền Thương mại Thăng Long, công ty đa cấp nổi tiếng với chiêu trò dụ dỗ mua các gói sản phẩm của công ty, không cần làm gì sau 30 ngày có thể nhận về hàng tỷ đồng tiền thưởng. Kết quả kiểm tra cho thấy, công ty ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp không theo mẫu hợp đồng đã được sửa đổi, bổ sung theo Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp sửa đổi, đã tiến hành ký nhiều hợp đồng với cùng một nhà phân phối và cho phép một nhà phân phối có nhiều mã số... Công ty cũng không xuất trình được bằng chứng chứng minh rằng công ty đã thực hiện thủ tục thông báo tới các Sở Công Thương Bắc Ninh, Vĩnh Phúc đối với lần sửa đổi, bổ sung thứ 4 và tới các Sở Công Thương Thái Bình, Phú Thọ, Đồng Nai, Vĩnh Phúc đối với lần sửa đổi, bổ sung thứ 5 của Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp.
“Nội dung quảng cáo của 2 sản phẩm Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Thymo-Zin và Thực phẩm chức năng Viên nén bao phim Thymo Plus tại cuốn Cẩm nang khởi nghiệp phát cho nhà phân phối và trang thông tin điện tử http://thanglongmlm.com.vn của Công ty chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và có nhiều điểm sai lệch về thành phần, công dụng so với Xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm và nhãn đã được Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cấp. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định tại điểm a khoản 3 Điều 45 Luật cạnh tranh”, Đoàn kiểm tra kết luận.
Kiểm tra cũng cho thấy, nội dung quảng cáo tại cuốn Cẩm nang khởi nghiệp phát cho nhà phân phối và trang thông tin điện tử http://thanglongmlm.com.vn của Công ty đối với 8 sản phẩm thực phẩm chức năng và bảo vệ sức khỏe chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và mẫu nhãn lưu hành không đúng với mẫu nhãn trong Giấy xác nhận phù hợp quy định an toàn thực phẩm. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định về quảng cáo đối với các sản phẩm thực phẩm chức năng và thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Đoàn kiểm tra cũng cho rằng, việc công ty quy định buộc người tham gia chương trình khuyến mại “Thăng Long – Năm pháo hoa” không được khiếu kiện và cho phép nhà phân phối nhận các lợi ích không được quy định trong chương trình trả thưởng là hành vi vi phạm quy định tại điểm m khoản 1 Điều 5 và khoản 1 Điều 10 của Nghị định 42. “Quá trình kiểm tra phát hiện nhà phân phối của Công ty có mua hàng và được nhận hoa hồng nhưng không nằm trong danh sách những nhà phân phối mua hàng và hưởng hoa hồng được Công ty cung cấp cho Đoàn kiểm tra.
Công ty kê khai và ghi nhận doanh thu thấp hơn số liệu do đại lý cung cấp khoảng 34 tỷ đồng. Các hành vi này có dấu hiệu huy động tiền từ nhà phân phối, gian lận, vi phạm quy định của pháp luật về thuế”, kết luận thanh tra nêu rõ và cho biết cũng phát hiện thêm nhiều vi phạm trong các hoạt động của các nhà phân phối thuộc công ty này.
Về kết quả thanh tra Công ty Cổ phần Liên minh tiêu dùng Việt Nam, đoàn kiểm tra cho thấy, công ty này cũng có rất nhiều vi phạm. Điển hình như đã sử dụng một số hợp đồng không đúng với mẫu đã đăng ký; ký hợp đồng với người nước ngoài khi họ chưa có giấy phép lao động tại Việt Nam; cho phép một nhà phân phối có nhiều hơn một mã kinh doanh trên hệ thống. Công ty cũng không thực hiện thủ tục thông báo tới các Sở Công Thương đối với lần sửa đổi, bổ sung thứ 3 của Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp và không thực hiện báo cáo định kỳ 6 tháng cuối năm 2015 và 3 tháng đầu năm 2016 đến 40 Sở Công Thương và Cục Quản lý cạnh tranh đúng thời hạn. Các vi phạm về khấu trừ thuế thu nhập cá nhân của người tham gia bán hàng đa cấp không đúng với thực tế hoa hồng đã chi trả cho người tham gia và có dấu hiệu báo cáo không đầy đủ về tình trạng tồn kho cũng được phát hiện.
“Qua kiểm tra tài liệu lưu hành các sản phẩm: Thực phẩm chức năng viên nang mềm dầu cá biển giọt vàng Alaska, phân bón lá Eco-Hydro, Eco-Nereo và phân bón hữu cơ vi sinh EMZ phát hiện thấy Công ty có dấu hiệu vi phạm quy định về ghi nhãn sản phẩm và lưu thông hàng hóa chưa đủ điều kiện trên thị trường. Kiểm tra trang thông tin điện tử tại địa chỉ http://admin.aviinet.com của Công ty cho thấy một số nội dung chưa phù hợp về quản lý hoạt động thương mại điện tử. Cụ thể website có chức năng đặt hàng trực tuyến nhưng không tuân thủ quy trình giao kết hợp đồng theo quy định. Website thu thập thông tin người dùng nhưng không xây dựng, ban hành hoặc không thực hiện chính sách đảm bảo an toàn, an ninh cho việc thu thập và sử dụng thông tin cá nhân của người tiêu dùng”, đoàn thanh tra cho biết.
Kết quả kiểm tra cho thấy việc coi thường quy định pháp luật cũng xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Liên kết Việt Nam (Công ty Vinalink) như không đăng ký sửa đổi chương trình đào tạo được đăng ký, website của Công ty tại địa chỉ Vina-link.com.vn là website thương mại điện tử bán hàng nhưng chưa được thông báo với cơ quan quản lý nhà nước, một số sản phẩm không có thông tin hoặc thông tin không chính xác như mô tả trong giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, ví dụ: CapheLink New và CapheLink 2. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý hoạt động thương mại điện tử.
Liên quan đến kết luận thanh tra 4 công ty nêu trên, Bộ Công Thương cho biết, tùy theo tính chất của hành vi có dấu hiệu vi phạm, đã chuyển cho các cơ quan liên quan để xử lý, hoặc tiến hành điều tra để xử lý, theo thẩm quyền. Riêng đối với các hành vi có dấu hiệu vi phạm các quy định về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, Bộ Công Thương đã chỉ đạo Cục Quản lý cạnh tranh triển khai ngay quy trình xử lý theo quy định của Luật Cạnh tranh. Kết quả xử lý sẽ sớm được công bố công khai.
Sẽ công bố kết luận thanh tra Thiên Ngọc Minh Uy
Liên quan đến các hoạt động của Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy, Bộ Công Thương cho biết, trong thời gian tiến hành kiểm tra, Bộ đã nhận được nhiều khiếu nại của người tham gia bán hàng đa cấp đối với Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy. Do quá trình kiểm tra Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy đã đi vào giai đoạn cuối (hiện chỉ còn tập trung làm rõ một số khiếu nại mà Bộ Công Thương mới nhận được trong thời gian gần đây), Đoàn kiểm tra sẽ sớm có báo cáo kết quả kiểm tra lên Bộ Công Thương.
Ngay sau khi có kết luận kiểm tra Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy, Bộ Công Thương sẽ cung cấp công khai nội dung kết luận kiểm tra trên các phương tiện thông tin đại chúng. “Việc ban hành kết luận kiểm tra đối với Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy nói riêng và các Công ty khác trong đợt kiểm tra này nói chung không ảnh hưởng tới quyền của người tham gia bán hàng đa cấp trong việc tiếp tục đưa ra các yêu cầu trả lại hàng đối với các Công ty này”, Bộ Công Thương cho biết.
Với trường hợp Công ty TNHH Unicity Marketing Việt Nam, ngày 27/5, Cục Quản lý cạnh tranh đã tiến hành kiểm tra và xử phạt Công ty TNHH Unicity Marketing với số tiền 110 triệu đồng. Tuy nhiên, ngày 16/ 5, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 35 về việc hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020, trong đó quy định việc thanh kiểm tra các doanh nghiệp không được quá một lần/năm vì vậy Bộ Công Thương đã quyết định đưa Công ty TNHH Unicity Marketing ra khỏi diện kiểm tra.