Theo ĐB Đỗ Thị Hoàng (Quảng Ninh), nhiều ý kiến nhân dân và dư luận cho rằng, việc phát hiện và xử lý các vi phạm pháp luật về kinh tế, chức vụ và tham nhũng chưa tốt. Tỷ lệ các bị cáo được tòa án tuyên cho hưởng án treo nhiều, dẫn đến sự hoài nghi của quần chúng nhân dân và dư luận xã hội về tính nghiêm minh của pháp luật.
“Với chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử, đề nghị Viện trưởng cho biết đã chỉ đạo ngành kiểm sát có biện pháp gì để xử lý nghiêm minh các vụ án tham nhũng?”- ĐB Hoàng hỏi.
Viện trưởng Nguyễn Hòa Bình thừa nhận, đối với các loại án khác, tỷ lệ xử treo là 21%. Trong khi đó, án treo với tội phạm kinh tế và án tham nhũng là 30,8%.
Lý giải việc này, ông Bình cho biết, đối với án kinh tế thì khi đã khắc phục hậu quả, bị phạt, tịch thu tiền, tài sản, hàng hóa thì yêu cầu đặt ra hình phạt tù đối với án kinh tế là không cao. Về án tham nhũng, mặc dù số lượng án treo cao, nhưng đã vận dụng đúng pháp luật. Tuy nhiên, cũng có những vụ VKS đã kháng nghị.
“Chúng tôi đã kháng nghị 39 trường hợp cấp dưới xử treo, được tòa án chấp nhận tăng hình phạt 26 trường hợp. Những vụ còn lại thì đang xem xét”- Ông Bình nói.
Ông Bình khẳng định, tới đây sẽ kiểm soát chặt chẽ quá trình xây dựng các cáo trạng có đề xuất án treo. Những vụ án tham nhũng mà cấp dưới đề xuất án treo thì phải trình lên cấp trên để kiểm tra.
“Trong trường hợp tòa án tuyên cho hưởng án treo không phải là đề nghị của VKS thì cấp dưới phải báo cáo cấp trên để xem xét kháng nghị. Theo quy định pháp luật, đối với án tham nhũng có rất nhiều tình tiết có thể vận dụng để xử dưới khung, nhẹ hơn. Tuy nhiên, chúng tôi chỉ đạo trong ngành 2 tình tiết không được vận dụng là có nhân thân tốt và phạm tội lần đầu”- Ông Bình khẳng định và lý giải thêm: Đối với án tham nhũng do chủ thể chủ yếu là những người có chức, có quyền, cho nên trước thời điểm phạm tội thì hầu hết đều có nhân thân tốt.
Về tình tiết phạm tội lần đầu cũng vậy, không có trường hợp nào tham nhũng rồi phạm tội lại tiếp tục làm lãnh đạo để tham nhũng nữa. Trong thực tế, điều này không xảy ra.
Do vậy, 2 tình tiết này không được phép áp dụng trong đề xuất của VKS đối với tội phạm tham nhũng.
“Giải pháp liên quan đến các ngành thì chúng tôi sẽ tổ chức một hội nghị với cơ quan điều tra, tòa án bàn về những biện pháp để giảm án treo đối với tội phạm tham nhũng. Mặc dù vận dụng luật là đúng, nhưng nếu quá nhiều thì cũng tạo ra phản cảm”- Ông Bình chốt lại nội dung này.