> Phạt nhạc sĩ Ngọc Đại 30 triệu đồng vì CD Thằng mõ 1
> Cty Rồng Việt dọa kiện Cục Nghệ thuật biểu diễn
Cấp thiết?
Năm 1999, Bộ VHTT&DL từng cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ hoạt động trong các đơn vị công lập. Đến năm 2002, Chính phủ bãi bỏ vì những bất cập: Thẻ được xem như “giấy phép con”, rồi cơ chế xin-cho gây phiền hà.
“Nghịch lý ở Việt Nam là ai cũng có thể biểu diễn trước công chúng, ai cũng có thể tham gia giáo dục chân, thiện, mỹ cho lớp trẻ kể cả người chưa từng được đào tạo về nghệ thuật”.
Ông Hồ Anh Tuấn
Trước vi phạm trong lĩnh vực biểu diễn ngày càng nhiều, chủ yếu ở đối tượng nghệ sĩ và người mẫu tự do nên từ giữa năm 2012 Bộ giao Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD) chuẩn bị đề án cấp lại chứng chỉ, trước mắt cho ca sĩ, người mẫu. Dự kiến, sau khi hoàn thiện đề án, lấy ý kiến rộng rãi và trình cơ quan chức năng, tháng 10 năm nay sẽ tiến hành cấp chứng chỉ.
“Thật đáng buồn khi chăm sóc sức khỏe cho động vật, đóng chai gia công cũng được coi là ngành nghề có điều kiện, bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề. Thế mà ngành biểu diễn nghệ thuật thì lại không”- Thứ trưởng Hồ Anh Tuấn phát biểu.
Trong 20 ý kiến tại Hội nghị trực tuyến 3 điểm cầu Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM, đa số nói đến sự cần thiết có chứng chỉ hành nghề. Ông Tô Văn Long, Trưởng phòng Quyền tác giả (Cục Bản quyền) cho rằng đây là sự “cần thiết khách quan”.
Ông Nguyễn Đức Tuấn, trưởng đại diện cơ quan Bộ tại Đà Nẵng nói, nếu không cấp phép thì các hoạt động biểu diễn tiếp tục biến tướng.
Tuy nhiên, vài ý kiến cho rằng nên xem xét kỹ đây có phải yêu cầu cấp thiết không. Hay như ông Nguyễn Văn Lý, Phó Cục trưởng Cục A83 (Bộ Công an) cho rằng, muốn khởi động lại việc cấp chứng chỉ hành nghề phải có đánh giá “được-mất” của lần cấp phép trước, tiêu chí, thời hạn.
Nội dung mà Cục trưởng Cục NTBD Nguyễn Đăng Chương trình bày tại hội nghị mới chỉ là phác thảo. Ông Chương cũng nêu cơ sở pháp lý cho đề án này là: quy định về cấp chứng chỉ hành nghề tại Nghị định 185/2008/NĐ-CP; và Kết luận của lãnh đạo bộ triển khai chỉ thị 65 về chấn chỉnh hoạt động biểu diễn.
Không phải thêm “giấy phép con”
Khác biệt so với đợt cấp thẻ hành nghề năm 1999, lần này đề xuất Chứng chỉ hành nghề được cấp cho tất cả nghệ sĩ, dựa trên cơ sở tự nguyện đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước.
Thủ tục cấp phép cũng tinh giản, nghệ sĩ tự kê khai quá trình hoạt động và năng lực nghề nghiệp trong hồ sơ. Các nghệ sĩ có danh hiệu đương nhiên được cấp.
NSƯT Lê Chức, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nghệ sĩ sân khấu cho rằng, việc cấp thẻ lần thứ nhất và hiệu ứng tốt đẹp đã được xác nhận, nhưng lại bị vu là “giấy phép con”.
Ông góp ý về điều kiện cấp thẻ lần này không cần hội đồng thẩm định: “Quản lý thay đổi, thông thoáng hơn rồi nhưng thông thoáng đến độ nào, nếu không sẽ phải trả giá. Nếu dễ quá, dẫn đến cấp thẻ cho đối tượng vẫn y như ngày hôm nay, chưa biết chừng sự phản cảm lại tăng lên. Tôi đề nghị đúng tiêu chí, đúng tiêu chuẩn thì cấp”.
Ông Trần Quốc Chiêm, Phó GĐ Sở VHTT&DL Hà Nội ủng hộ chủ trương cấp chứng chỉ, nhưng than, nếu không có hội đồng thẩm định sẽ khó cho Sở.
Thứ trưởng Hồ Anh Tuấn nhấn mạnh, Chứng chỉ hành nghề không phải là “giấy chứng nhận” về trình độ chuyên môn của người hành nghề, mà là một trong những công cụ để quản lý, giám sát việc thực hiện đạo đức nghề nghiệp của người hành nghề.
Chứng chỉ đảm bảo tư cách hành nghề của ca sĩ, người mẫu trong các buổi biểu diễn nghệ thuật, kể cả quán bar, vũ trường. Nó không phải giấy phép con, không phải là điều kiện cần để đăng ký kinh doanh ngành nghề tổ chức biểu diễn.
NSND Lê Ngọc Cường và một số đại biểu thắc mắc, chưa thấy đề án nhắc đến việc cấp chứng chỉ hành nghề cho các giám đốc sản xuất, những người tổ chức biểu diễn. Tuy nhiên, đề án này chỉ bàn đến cấp chứng chỉ cho cá nhân nghệ sĩ, người mẫu.
Công tác hậu kiểm cũng được quan tâm. Ông Nguyễn Đăng Chương nêu: Các nghệ sĩ, người mẫu vi phạm hành chính trong hoạt động biểu diễn bị phạt dưới 5 triệu đồng bị đánh dấu 1 lỗi, vi phạm lần 2 với mức tương tự bị đánh dấu 2 lỗi, vi phạm lần 3 bị thu hồi chứng chỉ hành nghề.
Cá nhân hành nghề bị xử phạt từ 5-10 triệu đồng bị treo chứng chỉ trong 6 tháng đến 2 năm, vi phạm lần 2 với mức tương tự bị thu hồi chứng chỉ. Các cá nhân vi phạm bị phạt trên 10 triệu đồng bị thu hồi chứng chỉ hành nghề.
Bộ VHTT&DL tổ chức lấy ý kiến trên các diễn đàn: hơn 81% cho rằng cần thiết cấp chứng chỉ hành nghề biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp; hơn 10% cho rằng không cần thiết. 41,18% cho rằng phải làm chặt chẽ thủ tục cấp thẻ hành nghề; 43,3% ý kiến cho rằng thủ tục cấp phải đơn giản mà tập trung hậu kiểm.