Nghệ sĩ Xuân Thu tên thật là Nguyễn Thị Thu Nguyệt, sinh năm 1957 tại Sài Gòn. Bà là con gái của nghệ nhân Minh Tơ và là em ruột của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như nghệ sĩ Xuân Yến, cố NSND Thanh Tòng, nghệ sĩ Thanh Loan, Minh Tâm, Công Minh…
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, Xuân Thu bước lên sân khấu từ lúc còn rất nhỏ. Bà tham gia đoàn đồng ấu Minh Tơ cho tới sau này là sân khấu tuồng cổ Minh Tơ.
Theo giới chuyên môn, Nghệ sĩ Xuân Thu là diễn viên đa tài, có thể hóa thân nhiều loại vai diễn trên sân khấu tuồng cổ và luôn tạo ấn tượng với người xem. Trong đời làm nghệ thuật của mình, Xuân Thu đã để lại nhiều dấu ấn trong các vở diễn như Câu thơ yên ngựa, Bức ngôn đồ Đại Việt, Lưu Bị cầu hôn giang tả, Phàn Lê Huê …
Nghệ sĩ Xuân Thu.
Đặc biệt, với các vở cải lương tuồng cổ lịch sử dành cho thiếu nhi, Xuân Thu đã cùng với các nghệ sĩ như Bạch Lê, Bạch Lựu gầy dựng được nhiều vở diễn có ý nghĩa, giáo dục tinh thần yêu nước, tinh thần bất khuất của cha ông trong thời kỳ dựng nước và đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Tiêu biểu nhất là các vở diễn Trần Quốc Toản ra quân, Thanh gươm nữ tướng, Ngọn lửa Thăng Long….
Nghệ sĩ Xuân Thu trong một vai diễn.
Theo thông tin từ gia đình, nghệ sĩ Xuân Thu bị bệnh tiểu đường đã từ lâu. Do bị biến chứng cách đây hơn một tháng, gia đình đã đưa nữ nghệ sĩ vào Bệnh viện Chợ Rẫy chữa trị. Tuy nhiên, do bệnh quá nặng nên nghệ sĩ Xuân Thu đã được đưa về nhà sống những ngày cuối đời bên người thân. Bà trút hơi thở cuối cùng vào lúc 15h45 ngày 18/12 tại nhà riêng, hưởng thọ 67 tuổi.
Nghệ sĩ Xuân Thu rời cõi tạm là nỗi đau đối với đại gia đình Minh Tơ và giới nghệ sĩ cải lương tuồng cổ bởi cách đây không lâu, chồng bà là nghệ sĩ Thanh Linh (cũng là thành viên gia đình tuồng cổ Huỳnh Long) qua đời do COVID- 19.