> Nghe 'đĩ đánh bồng' kể chuyện
> Bình Định rộn ràng chợ lộc ngày mùng một tết
Đây cũng là lần đầu tiên Hội đánh bài chòi cổ dân gian được tổ chức trong dịp Tết ở TP Quy Nhơn, Bình Định. Khá đông người dân đến từ rất sớm, háo hức chờ đợi được tham gia trò chơi dân gian độc đáo tưởng chừng đã thất truyền.
Tham gia đánh bài chòi không có các nghệ nhân mà do chính các cán bộ Trung tâm Văn hóa – Thông tin – Thể thao TP Quy Nhơn đảm nhận, sau khi tham gia lớp tập huấn đánh bài chòi cổ của Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch.
Ban đầu, nhiều người còn hơi lạ lẫm trước các nghi thức bài bản trước khi vào hội, cách hô xướng tên các con bài có cái tên ngộ nghĩnh như Tứ Cẳng, Ông Ầm…, nhưng dần dần, bị cuốn hút vào trò chơi hấp dẫn này, nhất là khi thấy người thắng cuộc được thưởng tiền, cờ thưởng, ly rượu, cùng những lời hát chúc tụng mọi điều tốt đẹp đầu năm mới.
Hội đánh bài chòi gồm chín chòi, được bố trí theo hình chữ nhật. Hai dãy song song, đối diện nhau theo chiều dài, mỗi dãy có bốn chòi (từ chòi số một đến số tám). Chòi này cách chòi kia khoảng 5m; chiều cao từ mặt đất lên sàn 1,2m và từ sàn ngồi lên mái lợp 1,3m. Diện tích mỗi chòi gần 2m2.
Một đầu giữa hai dãy chòi là chòi số 9 (hay còn gọi là chòi Trung ương, hoặc chòi cái). Nó cao và có diện tích rộng hơn các chòi con. Tất cả các chòi đều được trang trí đẹp (mỗi chòi được trang bị một chiếc mỏ tre già). Chòi trung ương được trang trí đẹp nhất và được đặt một trống cán (trống lệnh).
Bộ bài chòi được phỏng theo bộ Tam cúc, gồm ba pho (pho văn, pho vạn, pho sách). Mỗi pho có 10 con bài (hay còn gọi là quân bài). Riêng ở Bình Định chơi 27 con bài thành một bộ và chơi chín chòi.
Nhiều năm qua, hội đánh bài chòi có xu hướng dần mai một. Vì vậy, từng bước phục hồi lại Hội đánh bài chòi cổ tại Bình Định là việc làm hết sức có ý nghĩa. Nó bồi đắp thêm nếp văn hóa dân gian đượm màu sắc dân tộc độc đáo và trở thành món ăn tinh thần, hấp dẫn, lành mạnh không thể thiếu của nhân dân, nhất là các dịp Tết đến Xuân về.
Ông Văn Trọng Hùng - Giám đốc sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Bình Định cho biết, để giới thiệu và quảng bá trò chơi dân gian hấp dẫn này với nhân dân Thủ đô Hà Nội, từ ngày 20 đến 31-1 (tức từ 27 tháng Chạp đến mùng 9 tháng Giêng), tỉnh Bình Định tham gia tổ chức Hội đánh bài chòi cổ tại Hà Nội.