Chiều 21/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày báo cáo về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2019, dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách T.Ư năm 2020.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội (QH) Nguyễn Đức Hải cho biết, mặc dù Chính phủ đã nỗ lực để giảm chi thường xuyên, chú trọng công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí… nhưng về cơ bản, những tồn tại trong chi thường xuyên đã được QH đề cập trong những năm gần đây vẫn chưa được khắc phục triệt để.
Cụ thể, tại một số địa phương, tỷ trọng chi thường xuyên có xu hướng giảm chậm. Vẫn còn nhiều địa phương chưa cân đối được ngân sách, nhất là nơi có số thu ngân sách nhà nước khó khăn, nguồn thu thấp thì chi thường xuyên vẫn còn cao, nguồn lực dành cho chi đầu tư phát triển rất hạn chế. Vẫn có tình trạng mua sắm, sử dụng tài sản công chưa đúng quy định của pháp luật; nhiều lễ hội, hội nghị, kỷ niệm ngày thành lập, tái thành lập, các lễ khởi công, khánh thành có tính chất hình thức, gây lãng phí ngân sách, chưa thực sự tiết kiệm.
Theo ông Hải, trong tiến trình cơ cấu lại chi ngân sách nhà nước theo Nghị quyết số 07-NQ/TW của T.Ư, Chính phủ và các ngành, các cấp đã chú trọng tăng chi đầu tư phát triển, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn này. Tuy nhiên, đối với chi đầu tư phát triển vẫn còn những tồn tại, hạn chế như tình trạng chậm giao vốn, giao nhiều đợt và chậm điều chỉnh vốn đầu tư phát triển, trong đó có vốn ODA vẫn chưa được khắc phục.
“Thủ tục giao vốn vẫn còn phức tạp, chưa xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công, khiến nhiều dự án quan trọng tác động đến phát triển kinh tế - xã hội chậm được triển khai, bị dở dang, chuyển tiếp kéo dài”, ông Hải nói.
Cũng theo ông Hải, vốn đầu tư phát triển tiếp tục giải ngân rất chậm. Tỷ lệ giải ngân đến nay mới chỉ đạt 49,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Khả năng giải ngân hết nguồn vốn trong năm 2019 là khó khăn.
“Ủy ban Tài chính ngân sách cho rằng nguyên nhân của tình trạng giải ngân nêu trên vẫn tập trung vào các yếu tố như: chuẩn bị dự án đầu tư, giao dự toán chậm, giải phóng mặt bằng khó khăn… Các vấn đề này đã kéo dài nhiều năm nhưng biện pháp khắc phục chưa thật sự quyết liệt, khiến hiệu quả đạt thấp. Vì vậy, trong thời gian tới ngoài việc tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện về cơ chế, chính sách, đề nghị Chính phủ chú trọng đến khâu tổ chức thực hiện quy định pháp luật về tài chính ngân sách, trong đó có Luật đầu tư công”, ông Hải nêu.
Tăng lương cơ sở
Liên quan đến chi ngân sách nhà nước 2020, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, Chính phủ dự kiến bố trí ngân sách để tăng lương cơ sở năm 2020 lên mức 1,6 triệu đồng một tháng. So với mức hiện tại 1,49 triệu đồng, lương cơ sở sẽ tăng thêm khoảng 110.000 đồng một tháng, tương đương tăng 7%. Trước đó, từ ngày 1/7 lương cơ sở vừa tăng lên mức 1,49 triệu đồng một tháng, thêm 100.000 đồng so với năm 2018.
Về vấn đề này, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách Nguyễn Đức Hải, cho biết, đa số ý kiến của cơ quan thẩm tra nhất trí với đề xuất tăng lương cơ sở lên 1,6 triệu đồng một tháng. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị cân nhắc việc tăng lương vì "có thể làm chi ngân sách mang tính chi tiêu dùng nhiều hơn chi cho đầu tư phát triển, khi sẽ phải dùng 50% nguồn tăng thu so với dự toán ngân sách địa phương và 40% tăng thu ngân sách trung ương cho cải cách tiền lương".
Uỷ ban Tài chính ngân sách đề nghị, Chính phủ cần tăng cường tiết kiệm, chống lãng phí bằng các hoạt động thực chất, hiệu quả hơn nhằm tăng nguồn lực cho chi đầu tư xây dựng cơ bản, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển.
Cơ quan thẩm tra cũng cho rằng, Chính phủ cần thực hiện các bước đi phù hợp, xác định vị trí việc làm, tính chất phức tạp của nghề nghiệp... để chuẩn bị tiến hành cải cách tiền lương từ năm 2021. Một số ý kiến đề nghị tăng phụ cấp công vụ vì từ năm 2012 đến nay vẫn giữ nguyên là 25% và đề nghị dành nguồn lực tăng lương hưu trước năm 1993 vì mức thu nhập khá thấp so với mặt bằng chung của xã hội.
"Chính phủ cần rà soát, bảo đảm phù hợp đặc thù từng ngành, nghề với các khoản phụ cấp, thu nhập có tính chất lương", ông Hải lưu ý.