Mở đầu phiên chất vấn, Ủy viên Thường trực Uỷ ban Pháp luật, Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương, cho biết, không chỉ tiêu cực đến mức “cấp sổ đỏ cho người chết”, việc cấp sổ đỏ thời gian qua ở Hà Nội rất chậm trễ, có biểu hiện tiêu cực, những nhiễu.
Người dân cho rằng, ở nhiều dự án trong đó có dự án Mễ Trì thượng, để được cấp sổ đỏ phải nộp phí bôi trơn.
“Người dân cho biết, họ được gợi ý phải nộp phí bôi trơn 8 triệu đồng, ai nộp thì được cấp sổ ngay, còn ai không nộp thì tiếp tục phải chờ đợi không biết đến bao giờ. Người dân nghi ngờ có đường dây tiêu cực giữa chủ đầu tư với cơ qua chức năng? Trách nhiệm của Bộ là gì?” – Đại biểu Cương chất vấn.
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho rằng, chậm trễ có nhiều nguyên nhân và theo phản ánh của người dân có cả sự nhũng nhiễu trong thủ tục cấp sổ đỏ.
Chúng tôi cho rằng, để xảy ra tình trạng này có trách nhiệm Văn phòng đăng ký đất đai tại các địa phương. Tại Hà Nội, chúng tôi đã cử các đoàn xuống để kiểm tra, đến nay tình hình đã cải thiện khá hơn.
Tuy nhiên, để ngăn chặn tiêu cực, vẫn cần tăng cường thanh tra, kiểm tra thủ tục cấp sổ đỏ cho dân. Vừa qua, Bộ cũng đã ban hành bộ thủ tục chuẩn về cấp sổ đỏ, vấn đề quan trọng là các địa phương thực hiện như thế nào cho hiệu quả.
Chất vấn sự quản lý lỏng lẻo, lãng phí đất đai tại các lâm trường, Đại biểu Danh Út (Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc) cho hay: Hiện các lâm trường đang quản lý rất nhiều đất đai, nhiều diện tích để hoang phí trong khi mấy trăm ngàn hộ đồng bào dân tộc thiếu đất ở, đất sản xuất.
Mặt khác, tới nay cả nước cấp sổ đỏ đạt hơn 80% nhưng tại các lâm trường tỷ lệ này lại rất thấp. “Có phải đất đai do các lâm trường quản lý chỉ còn nằm trên sổ sách, còn thực tế đã bị chiếm dụng, bị tranh chấp?” – Ông Danh Út hỏi.
Bộ trưởng Quang thừa nhận, đúng như cử tri phản ánh, có nhiều ý kiến là sử dụng, quản lý đất đai tại các nông, lâm trường thời gian qua chưa hiệu quả, kết quả xắp xếp các đơn vị này cũng còn hạn chế.
Trên tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, tuy nhiên, cần có sự phối hợp giữa các bộ và địa phương để quản lý đất đai tại các nông, lâm trường. Bộ Tài nguyên & Môi trường đã có thông tư hướng dẫn các nông, lâm trường đo vẽ diện tích còn lại (ngoài diện tích đã giao) để cấp giấy chứng nhận. Năm 2015, chúng tôi sẽ tập trung nội dung này để giải quyết dứt điểm.
“Về nguyên nhân chấm trễ cấp giấy chứng nhận tại các nông, lâm trường, thực tế do các nông, lâm trường hoạt động rất khó khăn. Hầu hết các đơn vị đã chuyển sang mô hình Ban quản lý, hàng năm không có kinh phí đo vẽ. Hướng xử lý khi thu hồi đất vi phạm tại các nông, lâm trường sẽ ưu tiên các hộ đồng bào đang thiếu đất ở, đất sản xuất, giúp đồng bào ổn định đời sống” - Bộ trưởng Quang lý giải.
Để "chảy máu" khoáng sản - phải xử nặng
Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp Đỗ Văn Đương nhấn mạnh, việc xử lý vi phạm khai thác trái phép tài nguyên khoáng sản còn rất nhẹ. Đây là hành vi rút ruột quốc gia, hủy hoại nghiêm trọng môi trường, chiếm đoạt quyền lợi của nhân dân mà chỉ thấy kỷ luật, hoặc xử hành chính rút giấy phép.
“Người dân cho rằng, phải có tiếp tay của cán bộ có thẩm quyền mới có sự cấp phép cho đối tượng khai thác khoáng sản như cát tặc, lâm tặc? Một tàu hút cát trên sông Hồng thu được 50 - 60 triệu đồng/ngày, không dễ gì mà lấy được giấy phép đó! Để ăn gần hết tài sản quốc gia, tham ô khoáng sản như vậy mà kỷ luật, xủ lý hành chính là không ổn. Tới đây phải sửa luật, những hành vi buông lỏng trong quản lý, cấp phép khai thác tài, nguyên khoáng sản phải nâng lên từ chung thân đến tử hình!” – Ông Đương kiến nghị.
Trong khi đó, Đại biểu Ngô Văn Minh cho rằng, vi phạm đất đai rất lớn, tuy nhiên không thấy xử lý được ai. Các vụ việc tồn đọng chưa xử lý được tới đây lại có thêm mấy chục vụ việc phức tạp, nghiêm trọng khác. Hàng năm, tỷ lệ số vụ khiếu nại, tố cáo liên quan đất đai vẫn còn rất cao, đến 70 - 80%.
Sáng nay, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang tiếp tục trả lời chất vấn đại biểu quốc hội nhiều vấn đề nóng, trong lĩnh vực của Bộ mình quản lý.