Hơn 2 vạn cán bộ, chiến sĩ Trường Sơn nằm lại nơi chiến trường
Ngày 19/5/1959, Thường trực Tổng Quân ủy (nay là Quân ủy trung ương) chính thức giao nhiệm vụ mở tuyến đường vận tải quân sự xuyên qua dãy núi Trường Sơn cho Đoàn 559.
Khởi động vào tháng 6/1959 từ Khe Hó (Vĩnh Linh, Quảng Trị), liên tục phát triển trong kháng chiến chống Mỹ, đường Trường Sơn có tổng chiều dài gần 17.000km (cả đường vận tải bộ và cơ giới), với 5 trục dọc và 21 trục ngang. Đường thuỷ, đường giao liên, đường dây thông tin, đường ống xăng dầu, trạm quân y, kho tàng... cũng được triển khai ở cả đông và tây Trường Sơn. Trong 16 năm liên tục, toàn tuyến vận chuyển hơn một triệu tấn vũ khí và phương tiện vật chất, vận chuyển cơ động 10 lượt sư đoàn, 3 quân đoàn, hộ tống 90 đoàn binh khí kỹ thuật, bảo đảm hành quân cho hơn 2 triệu lượt người qua lại.
Quân đội Mỹ - Ngụy đã huy động nhiều lực lượng, phương tiện đánh phá tuyến đường chiến lược, biến nơi đây thành chiến trường thử nghiệm hàng loạt các chiến lược, chiến thuật và vũ khí mới, trong đó có vũ khí hóa học. Địch tổ chức hơn 150.000 trận đánh phá bằng không quân, trong đó sử dụng hàng vạn lần máy bay B-52, ném xuống tuyến đường hơn 4 triệu tấn bom đạn (trong tổng số hơn 7 triệu tấn sử dụng trên toàn chiến trường Việt Nam), tiến hành trên 120 cuộc hành quân đánh phá, 1.235 vụ biệt kích.
Nhưng quân và dân ta cùng với nhân dân nước bạn Lào vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Bộ đội Trường Sơn với một lực lượng binh chủng hợp thành thiện chiến gồm hơn 10 vạn quân và hơn 1 vạn thanh niên xung phong (TNXP). Chiến sỹ Trường Sơn đã bắn rơi 2.455 máy bay, diệt 1 trung đoàn, 4 tiểu đoàn, đánh thiệt hại nặng 5 trung đoàn bộ binh, diệt 16.900 tên, bắt 1.190 địch, thu và phá huỷ hơn 100 xe quân sự. Theo các số liệu lịch sử được công bố, để có thành công đó, hơn 2 vạn cán bộ, chiến sĩ Trường Sơn vĩnh viễn nằm lại nơi chiến trường, 3 vạn người bị thương; 14.500 xe máy các loại, 400 khẩu pháo, 9 vạn tấn hàng bị phá hỏng.
Lực lượng TNXP, dân công hỏa tuyến đảm bảo giao thông trên đường Trường Sơn
Nhiều hoạt động tri ân của tuổi trẻ
Trong tháng 4, 5/2019, nhiều hoạt động kỷ niệm 60 năm đường Trường Sơn diễn ra khắp cả nước. Trong đó, có các hoạt động lớn như chương trình nghệ thuật “Huyền thoại một con đường” do Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam chủ trì thực hiện tại Tân Kỳ, Nghệ An; Hội thảo khoa học cấp quốc gia “Đường Trường Sơn - Đường HCM: Biểu tượng của ý chí thống nhất Tổ quốc” do Bộ Quốc phòng phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương thực hiện.
Với tinh thần xung kích của tuổi trẻ, T.Ư Đoàn triển khai các hoạt động tuyên truyền sâu rộng như: Sinh hoạt với chủ đề 60 năm mở đường Trường Sơn đến cấp chi đoàn, tuyên truyền trên các kênh truyền thông và mạng xã hội. T.Ư Đoàn còn yêu cầu các cấp đoàn cơ sở tổ chức hành trình về nguồn, sưu tầm và xuất bản, trưng bày các tác phẩm, tư liệu lịch sử, tổ chức các tọa đàm về đường Trường Sơn. T.Ư Đoàn cũng chỉ đạo thực hiện các hoạt động đền ơn đáp nghĩa tri ân các anh hùng liệt sỹ, những người có công với cách mạng, trong đó dành nhiều quan tâm đến lực lượng cựu TNXP.
Ở cấp Trung ương, T.Ư Đoàn tổ chức cho các đại biểu cựu TNXP và các ĐVTN, sinh viên các địa phương 14 tỉnh thành phố thăm chiến trường xưa, các di tích lịch sử đường Trường Sơn tại Quảng Bình. Tại phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội) và đường hoa Nguyễn Huệ (TP HCM) tổ chức trưng bày hình ảnh, tư liệu lịch sử về đường Trường Sơn. Đặc biệt, vào tối 16/5, T.Ư Đoàn tổ chức chương trình Nghệ thuật Tuổi trẻ Việt Nam - Câu chuyện Hòa bình số 7 với chủ đề “Đường Trường Sơn - Đường Hòa Bình” tại khu tượng đài TNXP chống Mỹ, huyện Bố Trạch (Quảng Bình).
Bác Phạm Thị Phòng - Phó Chủ tịch Hội Cựu TNXP Nghệ An cho biết, hơn 35.000 hội viên cựu TNXP đang sinh sống tại Nghệ An những ngày này rất phấn khởi khi được các cơ quan, ban ngành quan tâm. “Chúng tôi như được sống lại thời tuổi trẻ. Từ đầu tháng 5, có 7 đoàn TNXP các huyện được thăm lại chiến trường. Tỉnh cũng tổ chức lễ mít tính nhân 60 năm đường Trường Sơn. T.Ư Đoàn và Hội cựu TNXP cũng đã có công văn mời về Quảng Bình. Sáng 16/5, chúng tôi sẽ có 10 người tham dự các sự kiện tại Quảng Bình, trong đó 5 người sẽ được trao sổ tiết kiệm”, bác Phòng cho biết.
Giáo dục lý tưởng, lòng yêu nước cho thế hệ trẻ
Anh Lê Quốc Phong, Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn cho biết, các hoạt động kỷ niệm 60 năm mở đường Trường Sơn nhằm mục đích tuyên truyền sâu rộng trong cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu nhi và các tầng lớp nhân dân về ý nghĩa của đường Trường Sơn. Qua đó phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn, tri ân các anh hùng liệt sỹ và những người có công với cách mạng, các thương binh, bệnh binh, bộ đội Trường Sơn và cựu TNXP tham gia mở đường Trường Sơn; hướng sự quan tâm của xã hội đến với các địa danh lịch sử, đã trải qua thời kỳ khốc liệt của chiến tranh, làm sống dậy những năm tháng hào hùng của thế hệ thanh niên Việt Nam “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”. Đồng thời giáo dục lý tưởng, lòng yêu nước, truyền thống cách mạng, tinh thần tự hào dân tộc cho đoàn viên, thanh thiếu nhi; nâng cao trách nhiệm, vai trò của tuổi trẻ trong chăm sóc người có công với cách mạng và các gia đình chính sách.