Bên lề hội nghị tổng kết một năm thực hiện Nghị định 79 về biểu diễn nghệ thuật, thời trang và thi người đẹp hôm 21/3, Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn (NTBD) Nguyễn Đăng Chương nói: “Dự kiến 1/4 sẽ ký ban hành Thông tư hướng dẫn, có hiệu lực từ 1/7”. Theo lộ trình đề án, đến hết năm 2016 sẽ hoàn thành cơ bản việc cấp thẻ cho các cá nhân biểu diễn nghệ thuật.
Năm ngoái khi đưa ra đề án cấp thẻ, Cục rất quyết tâm triển khai ngay đầu năm, sau đó lùi đến tháng 4. Cho đến nay, tháng 4 mới chỉ hoàn thành thông tư hướng dẫn. Ông Chương nói rằng, Cục đã đăng nội dung trên website từ lâu để lấy ý kiến rộng rãi, hết sức thận trọng để khi đưa ra sẽ phù hợp với đời sống. Sau khi có thông tư, sẽ cần vài tháng để các đơn vị tập huấn, triển khai.
Được biết, Cục có gửi văn bản tới các sở để lấy ý kiến. Tuy nhiên, ngày 28/3 Cục tổ chức cuộc lấy ý kiến tại TPHCM- địa bàn được coi là sôi động về biểu diễn nghệ thuật.
Thêm nữa, trước khi Bộ trưởng Bộ VHTT&DL ký đề án cấp thẻ hành nghề đầu năm nay, Sở TPHCM từng có quan điểm không đồng tình. Nay việc cấp thẻ là đương nhiên, tuy thế vẫn còn nhiều ý kiến tranh luận, góp ý quanh chiếc thẻ từng bị bãi bỏ hơn chục năm trước.
NSND Mai Tư, Phó GĐ Sở VHTT&DL tỉnh Thanh Hóa cho rằng các tỉnh, thành phố lớn tập trung đông đảo các nghệ sĩ, ngôi sao mới phức tạp và cần thiết có thẻ hành nghề.
Dù công nhận thẻ hành nghề có thể giúp quản lí nghệ sĩ đi vào quỹ đạo, nhưng ông Mai Tư băn khoăn: Đã lên đến NSƯT, NSND rồi, thường bao giờ họ cũng làm đúng trách nhiệm, lương tâm, không đi trệch đường lối để mà phải có thẻ hành nghề.
“Đối với cấp tỉnh, như tỉnh tôi tuy cũng lớn nhưng ngôi sao không có, chỉ có nghệ sĩ là cán bộ nhà nước, Sở quản lí cũng rất đầy đủ rồi. Các nghệ sĩ đó cũng không vào Nam ra Bắc, đi Tây đi Tàu, nên không cần thiết phải va chạm đến vấn đề thẻ hành nghề.
Tôi nghĩ thẻ hành nghề thì cần thiết nhưng cũng cần xem lại có phải cứ đại trà ngần ấy nghệ sĩ từ nhỏ chí lớn toàn quốc phải cấp thẻ hay không, hay chỉ là những cá nhân, tổ chức có nhiệm vụ tổ chức nghệ thuật biểu diễn, đặc biệt là các đoàn ngoài công lập”.
Coi việc cấp thẻ hành nghề và thực hiện chính sách quản lí chất lượng ca sĩ, người mẫu là cần thiết, tuy nhiên, ông Lê Quang Tú, Giám đốc Cty người mẫu New Talent cho rằng, khó áp dụng vào thực tế.
“Tới thời điểm này, người mẫu vẫn chưa được công nhận là một nghề. Ở Việt Nam, trong tất cả các trường đại học, cao đẳng đào tạo nghệ thuật, không hề có khoa đào tạo người mẫu, mà chỉ có khoa thời trang, đào tạo ra các nhà thiết kế, công nhân may.
Gần như 95% các cơ sảo đào tạo người mẫu hiện nay đều thuộc về các công ty, tổ chức tư nhân có chức năng hoạt động biểu diễn, đào tạo tài năng nghệ thuật, người mẫu...
Tất cả người mẫu khi tham gia học tập và kết thúc khóa đào tạo tại đây, chỉ được cấp chứng chỉ đã tốt nghiệp khóa học. Chứng chỉ này liệu có được Bộ VHTT&DL, Cục NTBD chứng nhận hay không là câu chuyện hoàn toàn khác”.
Đại diện của New Talent cũng cho rằng, điều cần thiết nhất chính là sự quản lí đồng bộ, liên kết chặt chẽ giữa Bộ, Cục và các công ty, tổ chức hoạt động nghệ thuật vì họ mới thực sự nắm rõ thông tin, chất lượng ca sĩ, người mẫu: Thực tế, rất nhiều người mẫu, ca sĩ tự do đang hoạt động không quan tâm đến chiếc thẻ hành nghề, coi hoạt động biểu diễn chỉ như cuộc dạo chơi, mang lại lợi ích cho bản thân hơn là đóng góp vì sự phát triển nghệ thuật.
Trong Thông tư quy định các sở VHTT&DL có trách nhiệm thẩm định hồ sơ, đề nghị cấp phép lên Cục NTBD, tuy nhiên chưa nói rõ cơ chế hoạt động của hội đồng này. Chưa kể, trong tiêu chí để được cấp thẻ cũng khiến nhiều địa phương lúng túng “có phẩm chất đạo đức tốt; tư tưởng, lập trường chính trị vững vàng; có khả năng chuyên môn tham gia hoạt động biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang”.
Ông Trần Quốc Chiêm, Phó GĐ Sở VHTT&DL Hà Nội cho biết, riêng Hà Nội có hẳn quyết định thành lập hội đồng chuyên môn từ trước về sân khấu, ca múa nhạc thời trang, triển lãm nên chuyện này không khó khăn gì. Chỉ có điều, về thời hạn thẩm định hồ sơ để đề nghị cấp phép là 5 ngày sẽ gây khó cho Sở.
Với lượng hồ sơ gửi về không tập trung, hội đồng làm không hết việc. Và các cơ quan chức năng cũng phải tính đến kinh phí chi trả cho hội đồng thẩm định ở 63 tỉnh, thành.
Ông Trần Quốc Chiêm góp ý: “Tôi cho rằng phải sửa lại Thông tư 03, và thậm chí như Thứ trưởng Hồ Anh Tuấn nói, nếu cần phải sửa lại cả Nghị định 79. Muốn quản lí được phải đưa việc cấp thẻ vào, chứ nếu không chuyện thẻ hành nghề không là gì cả, chúng tôi không quản lí được. Trước mắt, nếu trong Nghị định chưa có, thì phải đưa vào Thông tư hướng dẫn, để việc quản lí nhà nước được đồng bộ trong việc cấp phép”.