TAND huyện Chợ Lách (Bến Tre) vừa xử sơ thẩm vụ đòi vàng cưới của ông bà Tứ với cô “con dâu hụt” là chị Vân. Trước đó, ông bà đã khởi kiện đòi trả 4,5 chỉ vàng 24K đã cho trong lễ hỏi...
Theo ông bà Tứ, tháng 5/2012, trong lễ hỏi, ông bà cho chị Vân các lễ vật gồm 5,5 chỉ vàng 24K, 4,5 chỉ vàng 18K, một con heo quay giá 3,3 triệu đồng, 10 mâm đồ lễ và 3 triệu đồng tiền mua sắm đồ cưới. Hai bên thống nhất sẽ làm lễ cưới vào tháng 11/2012.
Bất ngờ đến tháng 8/2012, chị Vân cùng mẹ đến nói với ông bà rằng tính tình giữa chị với con trai của ông bà không hợp nên hủy đám cưới, đồng thời trả một chỉ vàng 24K và 4,5 chỉ vàng 18K.
Theo ông bà Tứ, nếu chị Vân không muốn làm con dâu thì phải cùng cha mẹ trả lại đầy đủ lễ vật cưới. Sự việc đã đem ra xã hòa giải nhưng chị Vân cùng cha mẹ vẫn không trả nên ông bà khởi kiện yêu cầu TAND huyện Chợ Lách giải quyết.
Sau khi tòa thụ lý, vì chị Vân cam kết đến ngày 30/12/2013 sẽ trả 2 chỉ vàng 24K nên ông bà Tứ đã hứa cho chị 2,5 chỉ vàng 24K còn lại và rút đơn kiện. Nhưng đến ngày hẹn, chị Vân không trả nên ông bà khởi kiện tiếp, lần này yêu cầu chị liên đới cùng cha mẹ trả đủ 4,5 chỉ vàng 24K .
Tại phiên tòa, chị Vân khai trước đây cùng con trai của ông bà Tứ đi buôn gà chung. Do lỗ vốn nên chị phải bán 2,5 chỉ vàng, sau đó đem cầm tiếp 2 chỉ vàng mà ông bà Tứ cho lấy 5 triệu đồng tiếp tục làm ăn.
Vào lúc xin hủy đám cưới, chị có trình bày với ông bà Tứ rằng chị cùng con trai ông bà đã xài hết số vàng, hiện chỉ còn biên nhận cầm vàng. Ông bà Tứ thông cảm đồng ý bỏ qua, chỉ lấy lại biên nhận cầm vàng để ông bà tự giải quyết. Vì thế, chị chỉ đồng ý trả cho 2 chỉ vàng và 2,5 triệu đồng (một nửa số tiền chị cầm 2 chỉ vàng).
Cha mẹ của chị Vân thì nói số vàng trong lễ hỏi là bên nhà trai cho chị Vân chứ không phải cho nhà gái nên không có trách nhiệm liên đới trả lại.
Con trai ông bà Tứ bảo sau đám hỏi, anh và chị Vân có sống chung nhưng anh không biết việc bán vàng cưới vì chị không nói gì với anh. Số vàng đó là của cha mẹ anh, Vân đơn phương hủy đám cưới thì phải trả lại cho cha mẹ anh.
TAND huyện Chợ Lách nhận định việc ông bà Tứ làm lễ hỏi cho con trai và cho con dâu tương lai 5,5 chỉ vàng 24K và 4,5 chỉ vàng 18K là theo phong tục để hai bên làm lễ cưới sau này. Sau khi cho vàng, giữa ông bà và chị Vân đã phát sinh quan hệ “hợp đồng tặng cho có điều kiện” theo Điều 470 Bộ luật dân sự. Cụ thể, ông bà cho chị Vân số vàng trên với điều kiện con trai ông bà và chị phải tiến tới hôn nhân sau này.
Tại các phiên hòa giải và tại tòa, chị Vân đều thừa nhận có quản lý số vàng trên, chị đã bán và cầm số vàng mà không cho con trai của ông bà Tứ biết. Nhưng sau đó chị không muốn tiến tới hôn nhân nên trả lại một chỉ vàng 24K và 4,5 chỉ vàng 18K. Việc trả lại vàng cưới khi hủy đám cưới phù hợp với phong tục tập quán địa phương, phù hợp với việc chị đơn phương chấm dứt “hợp đồng tặng cho có điều kiện”.
Theo tòa, chị Vân khai đã bán 2,5 chỉ vàng 24K để cùng con trai ông bà Tứ buôn gà thua lỗ hết nhưng con trai ông bà không thừa nhận, chị lại không có chứng cứ chứng minh. Do hai người chưa xác lập quan hệ hôn nhân nên trường hợp chị Vân muốn tranh chấp với con trai ông bà Tứ trong việc hùn vốn buôn gà thì khởi kiện bằng một vụ án khác.
Về phần 2 chỉ vàng mà chị Vân khai cầm cố với giá 5 triệu đồng và giao biên nhận cho ông bà Tứ, ông bà Tứ không thừa nhận có việc này. Theo biên bản làm việc của tòa với chủ tiệm vàng nơi chị nói đã cầm 2 chỉ vàng, ông chủ vàng không nhớ có việc cầm vàng hay không. Tiệm vàng cũng không còn lưu giữ các biên nhận cầm vàng, chuộc vàng hay thông tin về khách hàng.
Tại phiên xử, ông bà Tứ chỉ yêu cầu chị Vân trả 2,5 chỉ vàng 24K và 5 triệu đồng (tiền cầm 2 chỉ vàng 24K). Do yêu cầu này thấp hơn yêu cầu khởi kiện ban đầu nên tòa chấp nhận. Tòa cũng chấp nhận việc ông bà Tứ tự nguyện rút yêu cầu buộc cha mẹ chị Vân phải liên đới cùng với con trả vàng. Theo tòa, số vàng trên nằm trong số lễ vật mà ông bà Tứ cho con dâu hụt chứ không phải cho nhà gái nên nếu ông bà Tứ không rút yêu cầu thì tòa cũng bác.
Tặng cho tài sản có điều kiện theo điều 470 Bộ luật Dân sự 2005
1. Bên tặng cho có thể yêu cầu bên được tặng cho thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ dân sự trước hoặc sau khi tặng cho. Điều kiện tặng cho không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.
2. Trong trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ trước khi tặng cho, nếu bên được tặng cho đã hoàn thành nghĩa vụ mà bên tặng cho không giao tài sản thì bên tặng cho phải thanh toán nghĩa vụ mà bên được tặng cho đã thực hiện.
3. Trong trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ sau khi tặng cho mà bên được tặng cho không thực hiện thì bên tặng cho có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
* Tên nhân vật đã thay đổi