Bắt đầu từ năm 2020, 11 tàu tuần dương lớp Ticonderoga của Mỹ sẽ chạm mốc 35 năm vận hành và dự kiến bị loại biên. Giới chuyên gia cho rằng việc này sẽ để lại khoảng trống lớn trong hải quân Mỹ, khi lực lượng này vẫn loay hoay tìm kiếm lựa chọn thay thế những chiếc Ticonderoga, theo Popular Mechanics.
Tàu tuần dương lớp Ticonderoga. Ảnh: Wikipedia.
Tàu tuần dương lớp Ticonderoga ra đời trong thập niên 1980. Mỗi tàu có lượng giãn nước gần 10.000 tấn, dài 172 m và được thiết kế tối ưu cho nhiệm vụ phòng không. Nhờ trang bị hệ thống chiến đấu Aegis, lớp Ticonderoga có thể bảo vệ biên đội tàu sân bay và thiết giáp hạm lớp Iowa trước các cuộc tập kích đường không quy mô lớn. Mỗi chiếc Ticonderoga có thể mang theo lượng lớn tên lửa dẫn đường, trong đó 22 chiếc đặt tên lửa trong ống phóng thẳng đứng, thay thế cho bệ phóng kiểu cũ trên 5 chiếc đầu tiên.
Tuần dương hạm thường được thiết kế nhằm lấp khoảng trống giữa thiết giáp hạm và tàu khu trục. Sở hữu khả năng cơ động nhanh và hỏa lực mạnh, chúng được giao những nhiệm vụ không cần tới thiết giáp hạm nhưng lại quá sức với khu trục hạm. Hiện nay, hải quân Mỹ chỉ nâng cấp một nửa trong số 22 tuần dương hạm lớp Ticonderoga để bảo vệ các tàu sân bay đến thập niên 2030, trong khi phần còn lại sẽ hết niên hạn sử dụng vào năm 2020.
Lớp Ticonderoga được thiết kế để phục vụ trong biên chế 30 năm, trước khi bị loại biên và thay thế bởi loại chiến hạm mới hiện đại hơn. Hải quân Mỹ từng tìm cách chế tạo chiến hạm thay thế Ticonderoga với chương trình Tàu chiến mặt nước cho thế kỷ 21 (SC-21) và CG(X). Tuy nhiên, cả hai chương trình đều thất bại vì nhiều lý do như thiếu kinh phí và quân đội Mỹ chỉ chú trọng chiến tranh trên bộ sau vụ khủng bố 11/9.
Điều này sẽ đẩy hải quân Mỹ vào tình thế phải loại biên 11 chiếc Ticonderoga mà chưa có giải pháp thay thế, bắt đầu với hai tàu USS Mobile Bay và USS Bunker Hill vào năm 2020.
Tàu tuần dương lớp Ticonderoga hộ tống tàu sân bay. Ảnh: Defense One.
Khoảng trống mà 11 tuần dương hạm này để lại sẽ rất lớn. Mỗi tàu lớp Ticonderoga hiện nay được trang bị 122 ống phóng thẳng đứng Mk.41, loại bệ đa năng có thể phóng tên lửa phòng không, tên lửa hành trình và rocket chống ngầm, cùng hai pháo hạm cỡ nòng 127 mm.
Việc loại biên 11 tàu khiến hải quân Mỹ thiếu hụt 1.342 ống phóng, tương đương với 5.368 tên lửa đi kèm. Ngoài ra, Washington cũng mất 11 tàu có thể thực hiện nhiệm vụ tuần tra độc lập hoặc hộ tống chiến hạm ngoài tàu sân bay.
Hiện chưa rõ việc loại biên các tàu Ticonderoga sẽ ảnh hưởng thế nào đến tham vọng sở hữu 355 tàu của hải quân Mỹ. Tuy nhiên, việc loại biên tuần dương hạm lạc hậu là vấn đề nhức nhối với Lầu Năm Góc trong nhiều năm.
Hải quân Mỹ đang thực hiện kế hoạch 2-4-6 theo thỏa thuận với Quốc hội Mỹ để duy trì ít nhất 11 tàu tuần dương trong biên chế. Theo kế hoạch này, hai tàu tuần dương sẽ ngừng hoạt động cùng lúc trong vòng 4 năm và không quá 6 tàu bị loại biên cùng lúc. Trên lý thuyết, hải quân Mỹ có thể nâng cấp 11 tàu này để duy trì lực lượng đến thập niên 2030, nhưng việc này rất khó khăn do không có ngân sách.