Dạo quanh phố Hà Nội vào những ngày này sẽ bắt gặp những cây hoa gạo đã trổ đầy hoa.
Hoa gạo là loài hoa đặc trưng của mùa xuân tháng 3 ở các tỉnh miền Bắc nói chung và Hà Nội nói riêng. Trên những cành cây khẳng khiu, trơ trọi dưới tác động của mùa đông lạnh giá, hoa gạo bừng tỉnh vươn mình nở rộ trong suốt hai tuần.
Những bông hoa đỏ rực như những đốm lửa đầy nhiệt huyết, đánh tan không khí u ám và những cơn mưa phùn dai dẳng.
Tại Hà Nội, cây gạo không được trồng phổ biến như các loài cây khác. Tuy nhiên, mùa hoa gạo Hà Nội vẫn là một món quà đặc biệt thân thương của người dân Thủ đô.
Vi vu khắp các con phố, ta khó mà “ngó lơ” sắc đỏ nổi bật trên những cây gạo đại thụ nơi cơ quan, trường học và cả những ngôi chùa lâu đời.
Người xưa coi hoa gạo như một phần của đời sống nông thôn, báo hiệu thời điểm để tiến hành một số hoạt động nhà nông. Thành ngữ có câu: "Bao giờ đom đóm bay ra/Hoa gạo rụng xuống thì tra hạt vừng". Loài hoa cũng được dùng để dự báo thời tiết theo kinh nghiệm dân gian khi tiết trời chuẩn bị sang hè: "Bao giờ cho đến tháng ba/Hoa gạo rụng xuống bà già cất chăn"
Bảo tàng Lịch sử nằm trong khuôn viên của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia trên phố Tràng Tiền. Nơi đây nổi tiếng với cây hoa gạo to đẹp nhất giữa lòng thủ đô. Trên tán cây rộng, hoa gạo cứ thế vươn mình khoe sắc, nhuộm đỏ cả một góc phố. Sắc đỏ cùng nét cổ kính của Bảo tàng lâu đời cứ thế hòa quyện vào nhau, tạo nên một bức tranh mang đậm màu sắc hoài cổ, khiến ai đi qua cũng phải ngơ ngác ngoái nhìn.
Hoa gạo mọc chi chít trên cành, màu đỏ của hoa như một điểm nhấn giữa các góc Thủ đô.
Thân cây thẳng, lá rụng vào mùa đông, hoa có 5 cánh nở vào mùa xuân trước khi cây ra lá non. Trên đường phố, từ xa cũng rất dễ quan sát thấy cây gạo.
Khi gạo ra hoa, quan sát thấy chỉ một màu đỏ rực, rất ít màu xanh của cây.
Hoa gạo còn được biết đến các tên gọi mỹ miều khác là hoa mộc miên hay hoa Pơ lang. Thuộc họ thân gỗ, tán tròn, hoa gạo có màu đỏ rực với năm cánh đơn, dày và xòe rộng. Cây gạo có nguồn gốc từ Ấn Độ và được trồng phổ biến ở các quốc gia châu Á. Trong đó bao gồm các nước như Việt Nam, Malaysia, Indonesia, Trung Quốc.
Không chỉ làm say đắm lòng người bởi vẻ đẹp của mình. Hoa gạo còn có rất nhiều công dụng. Mỗi bộ phận như hoa, vỏ, rễ cây đều tác dụng như một vị thuốc chữa bệnh hiệu quả.