Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT) vừa có văn bản báo cáo Chính phủ kết quả của Đoàn công tác liên ngành hỗ trợ doanh nghiệp (DN) nhập khẩu ôtô thực hiện Nghị định 116/2017/NĐ-CP (NĐ116).
Đây là kết quả của đoàn công tác liên ngành gồm đại diện Bộ GTVT, Bộ Công thương, Bộ Tài chính sau khi làm việc với 17 DN nhập khẩu, sản xuất ô tô và trao đổi với các nội dung liên quan.
Theo báo cáo, một số DN kiến nghị Chính phủ khi ban hành chính sách mới không nên hồi tố đối với các yêu cầu đã đáp ứng các quy định trước ngày có hiệu lực của NĐ116, chính sách khi ban hành cần có lộ trình đủ dài để họ đáp ứng.
Về vấn đề nhập khẩu (NK) ôtô nguyên chiếc (CBU) từ nước ngoài, hầu hết các DN đến từ Nhật Bản như Toyota Việt Nam, Honda Việt Nam, Isuzu Việt Nam chưa xin được giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô NK (VTA) đối với xe NK từ nước này. Lý do vì Chính phủ Nhật Bản không cấp cho xe xuất khẩu (XK). Chẳng hạn, với Toyota, các mẫu xe như Lexus, Prado.
Vì vậy, DN đề xuất cho phép sử dụng báo cáo thử nghiệm của cơ sở sản xuất. Tuy nhiên, đoàn công tác chỉ ra DN có thể lấy giấy VTA của bên thứ 3 được cơ quan có thẩm quyền nước ngoài thừa nhận hoặc thuê bên thứ 3 chứng nhận. Chẳng hạn, Honda Việt Nam đang thực hiện chứng nhận thông qua tổ chức SPW của Bỉ (cơ quan thuộc Bộ Giao thông của Bỉ) cho dòng xe Odessy.
Đối với các DN có xe NK từ châu Âu có giấy VTA như Audi, Mercedes-Benz Việt Nam hay Jaguar Land Rover..., họ cho biết khi về Việt Nam thường có sự điều chỉnh so với VTA do liên quan đến tiêu chuẩn khí thải (châu Âu đang áp dụng Euro 6) và nhiên liệu tại Việt Nam, yêu cầu túi khí bảo vệ người đi bộ, quy định về khí gas điều hòa khác với Việt Nam, hiển thị số trên bảng điều khiển đối với xe số sàn.
Đoàn công tác cho biết sẽ xem xét, chấp thuận cho từng trường hợp cụ thể đối với kiểu loại xe thực tế NK so với VTA nếu sự thay đổi này không ảnh hưởng đến an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy chuẩn hiện hành của Việt Nam.
Hàng loạt hãng xe không đáp ứng yêu cầu về đường thử
Liên quan tới kiểm tra, thử nghiệm cho từng lô hàng NK, theo Cty TNHH General Motors Việt Nam, việc này tốn thời gian, tốn kém chi phí và không công bằng giữa xe NK và xe sản xuất lắp ráp. Do đó, DN kiến nghị xem xét mở rộng khái niệm lô hàng để giảm số lượng mẫu phải kiểm tra thử nghiệm, cho phép sử dụng kết quả thử nghiệm khí thải trong thời gian 36 tháng (tương đương 3 năm) thay vì từng lô như hiện nay...
Ford Việt Nam cũng đề nghị xem xét rút ngắn thời gian thử nghiệm thay vì 2 tháng như hiện nay. Trả lời về đề nghị này, đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam chỉ ra rằng ý kiến này của Ford Việt Nam là chưa chính xác. Việc chứng nhận lô hàng của Công ty Honda mới đây chỉ mất từ 12-14 ngày làm việc. Đoàn công tác còn nhấn mạnh đề nghị DN phải tuân thủ đúng yêu cầu của NĐ116.
Bên cạnh đó, Ford Việt Nam cũng kiến nghị với lô xe 92 chiếc đã đặt hàng trước thời điểm ban hành NĐ116 nhưng chưa NK, đề nghị cho phép sử dụng kết quả thử nghiệm của lô xe nhập thử cho toàn bộ xe. Tuy nhiên, đoàn công tác yêu cầu DN chấp hành nghiêm các quy định trong NĐ116, nếu có yêu cầu khác phải xin ý kiến Chính phủ xem xét quyết định.
Các DN sản xuất và lắp ráp xe cũng kiến nghị tiếp tục thừa nhận giấy chứng nhận linh kiện đã cấp theo quy định của cộng đồng chung châu Âu và kết quả đánh giá điều kiện bảo đảm chất lượng tại cơ sở sản xuất của nước ngoài đối với linh kiện để SX, LR ô tô. Nhưng đại diện Cục ĐKVN giải thích Việt Nam chỉ thừa nhận giấy chứng nhận ECE trên cơ sở các Hiệp định Việt Nam tham gia ký kết, không đơn phương thừa nhận.
Bên cạnh đó, các DN còn cho rằng hiện nay tất cả các nhà sản xuất đã đầu tư đường thử đáp ứng quy định trước NĐ116 nên đề xuất không hồi tố quy định này. Ngoài ra, một số DN như General Motors Việt Nam, Mitsubishi Việt Nam, Suzuki, Mercedes Benz Việt Nam, Isuzu, Đô Thành, Samco,...không đủ quỹ đất để xây dựng đường thử theo quy định mới, đặc biệt là quy định về đường thẳng dài 400 m. Về vấn đề trên, đoàn công tác ghi nhận khó khăn của DN và sẽ sớm báo cáo lên Chính phủ.
Đoàn công tác cho biết, Bộ Công Thương, GTVT và Tài chính đều đã ghi nhận khó khăn, vướng mắc và đề xuất của DN. Do đó, các Bộ đang tích cực chỉ đạo các đơn vị trực thuộc có biện pháp xử lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho DN tuân thủ các quy định tại NĐ116.
Bộ GTVT cũng có kiến nghị với Bộ Công Thương sớm có văn bản hướng dẫn chi tiết hơn việc thực hiện quy định về đường thử gửi các DN để thống nhất cách hiểu, thuận lợi trong việc triển khai. Đồng thời kiến nghị Chính phủ xem xét, tháo gỡ đối với DN đang triển khai đầu tư xây dựng đường thử nhưng không kịp hoàn thành trước 17/4/2019 theo thời hạn của NĐ116.