> Nhiều 'chiêu' làm giả giấy tờ hưởng bảo hiểm xã hội
Mỗi tháng, sàn giao dịch việc làm tại Đồng Nai đón đại diện hàng chục doanh nghiệp đến đăng ký tuyển hàng ngàn lao động phổ thông. Trước cổng các công ty trong các khu công nghiệp là các băng rôn tuyển dụng với nhu cầu hàng ngàn lao động. Trong khi đó, mỗi ngày tại Trung tâm Lao động việc làm tỉnh luôn tấp nập người đến đăng ký hưởng trợ cấp bảo hiễm thất nghiệp (BHTN).
Lãnh bảo hiểm hơn thưởng Tết
Phòng BHTN của Trung tâm Giới thiệu việc làm Đồng Nai đang quá tải trước lượng người đến đăng ký hưởng BHTN. Phòng làm việc chất đầy hồ sơ. Bên ngoài, hàng trăm người hí hoáy ghi chép điền thông tin chờ gọi tên. Đa số những người đăng ký BHTN là những lao động trẻ.
Vừa rời phòng BHTN, chị Nguyễn Thị Thanh (quê Nghệ An) gọi điện báo tin cho bạn: “Xong rồi, chờ lãnh tiền sẽ về quê nghỉ xả hơi, rồi vào làm việc”. Thanh cho biết, chị làm việc tại Cty Thanh An được 3 năm, vừa hết hợp đồng thì nghỉ việc, số tiền hưởng BHTN không nhỏ.
Thanh dự tính về quê chơi một tháng rồi trở vào tìm việc. Theo nữ công nhân vừa “thất nghiệp” này, nghề may hiện không thiếu việc, chỉ sợ không có sức để “cày”.
Trần Thanh Hòa, công nhân làm việc tại một Cty sản xuất gỗ xuất khẩu ở KCN Tam Phước (Biên Hòa) ghi lý do nghỉ việc trong hồ sơ BHTN là “về quê”. Hòa vừa kết thúc hợp đồng lao động 12 tháng với Cty, nhưng không ký lại hợp đồng mới để được hưởng BHTN.
Hòa nói: “Mình ghi lý do về quê chứ thực ra vợ con ở đây cả, đâu có về làm gì. Từ nay đến cuối năm, các Cty đang cần lao động để rút đơn hàng, nghỉ ở Cty này mình qua Cty khác xin việc”.
Thành làm công nhân may giày da, vừa làm xong thủ tục đăng ký hưởng BHTN lại quay sang bảng thông tin tuyển dụng lao động. Hỏi lý do thất nghiệp, Thành cười “Hết hợp đồng 12 tháng, em nghỉ ngay, hưởng 3 tháng BHTN.
Thực ra nếu ký lại hợp đồng thì Cty vẫn ký”. Trả lời câu hỏi vì sao không làm tiếp để cuối năm hưởng tiền thưởng Tết. Thành nói: “Thưởng tết cũng chỉ được nửa tháng, cao lắm là một tháng lương, còn lãnh BHTN được đến 3 tháng”.
Lợi cho doanh nghiệp
Trong 6 tháng đầu năm nay, Bảo hiểm xã hội Đồng Nai đã giải quyết 11.500 hồ sơ BHTN với số tiền chi trả trên 48 tỷ đồng, riêng trong tháng 6-2012 có hơn 4.800 người được chi trả trên 19 tỷ đồng.
Ông Phạm Minh Thành, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội Đồng Nai cho rằng, đây là sự gia tăng đột biến về tình trạng người đăng ký BHTN so với những năm trước.
Ông Lâm Duy Tín, Phó giám đốc Sở Lao động Thương binh và xã hội Đồng Nai cho biết, từ nay đến cuối năm, các doanh nghiệp cần khoảng 10 ngàn lao động, nhất là các doanh nghiệp gia công giày da đang có hợp đồng ổn định và cần tuyển dụng nhiều công nhân.
Ông Tín khẳng định: “Tìm việc tại Đồng Nai không khó. Việc gia tăng đột biến lao động đăng ký BHTN, chúng tôi đã lường trước, vì đến thời điểm này, nhiều lao động đã làm việc 36 tháng trở lên (kể từ ngày 1-1-2009).
Nếu hưởng BHTN, họ sẽ nhận được 6 tháng lương, trường hợp có việc làm trở lại ngay, họ sẽ được hưởng trợ cấp một lần. Tình trạng thất nghiệp hiện nay không đúng như bản chất. Chúng tôi cũng có góp ý với Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội để có thể sửa đổi quy định cho phù hợp”.
Giải quyết hơn 20 ngàn hồ sơ BHTN mỗi năm, ông Lê Chí Sinh phụ trách phòng BHTN, Trung tâm giới thiệu việc làm Đồng Nai cho biết: “Có nhiều trường hợp đã đăng ký hưởng BHTN lần thứ hai, tình trạng thất nghiệp hiện nay có thể là thất nghiệp ảo khi mà người hưởng trợ cấp thất nghiệp vẫn đang có việc làm”.
Theo ông Phạm Minh Thành, chính sách BHTN đang bộc lộ những kẽ hở, người sử dụng lao động và người lao động có thể dựa vào đây để trục lợi.
Có thể doanh nghiệp chỉ ký hợp đồng 12 tháng rồi chấm dứt hợp đồng, tạo điều kiện cho người lao động hưởng BHTN, sau đó tuyển dụng trở lại. Người lao động chỉ được lợi nhỏ trước mắt mà quên rằng về lâu dài họ mất quyền lợi về chế độ thâm niên, hưu trí.
Còn doanh nghiệp không phải chi trả bậc lương cao cho người lao động, không phải chịu ràng buộc thỏa ước lao động với người lao động.