Kiểm soát chứ không cấm
Đại biểu Nguyễn Hữu Chính, Chánh án TAND thành phố Hà Nội cho rằng, dự án Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia “còn nhiều vấn đề” và không biết xây dựng trên cơ sở gì. Ông cho rằng, có nội dung trong luật cần phòng, nhưng có nội dung phải cấm sử dụng. Đồng thời cần xây dựng luật phù hợp tình hình thực tế trong nước và quốc tế. Trên cơ sở đó, quy định cụ thể từ khâu cấp giấy phép sản xuất, lưu thông, đến nhập khẩu…
ĐB Chính lưu ý, cần cấm tuyệt đối người chưa thành niên, còn với người đã thành niên phải đưa ra quy định, hạn chế. Nhưng nếu theo quy định của dự thảo thì người thành niên rồi “được uống thoải mái”. Rồi phải quy định thời gian uống tại quán từ mấy giờ đến mấy giờ. Đặc biệt theo ông, phải xử lý thật nghiêm các hành vi vi phạm, tránh dĩ hòa vi quý.
Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm (Hà Nội) đồng tình với sự cần thiết ban hành một luật liên quan, vì rượu, bia trước nay gây ra nhiều hệ lụy cho gia đình và xã hội. Tuy nhiên theo đại biểu, rượu bia có tính truyền thống lâu đời, từ sinh hoạt hàng ngày, đến nghi lễ giao tiếp cũng đều sử dụng. Chính vì vậy, phòng là đúng, nhưng phải quy định như thế nào cho phù hợp. Ông đề nghị nghiên cứu lại dự án, vì một số nội dung còn nan giải, “cấm chưa ra cấm, phòng chưa ra phòng”.
Là người từng tham gia tới 5 cuộc hội thảo về dự án luật này, ĐB Nguyễn Anh Trí, nguyên Viện trưởng Viện huyết học truyền máu Trung ương đánh giá cao sự nỗ lực của ban soạn thảo, và đồng ý có một luật liên quan đến rượu, bia, vì trên thực tế cái hại đã rất rõ.
Tuy nhiên, ông Trí cho rằng, ngay tên gọi ban soạn thảo trình đã “rất kinh khủng, độc địa”, 2 năm trời nâng lên đặt xuống, nếu gọi như vậy, chẳng khác nào khẳng định rượu, bia toàn có hại. Giữa hai phương án, đại biểu ngành y tế đồng tình với tên gọi Luật Kiểm soát các chất có cồn.
Về nội dung cụ thể, ông đề nghị luật phải quản lý tất cả những gì có thể gây hại cả trực tiếp và gián tiếp, từ sản xuất đến lưu thông, phân phối, tiêu thụ, nhưng “đừng khai tử” việc sản xuất rượu, bia đúng quy định. “Tôi còn mơ ước Việt Nam sẽ xuất hiện một vài loại rượu nổi tiếng thế giới mà đi qua đây kiểu gì người ta cũng phải mua mang về. Vì vậy, luật này không phải cấm, mà là kiểm soát và làm cho cái tốt nhân rộng lên”, ông Trí cho hay.
“Cấm ép” rượu, bia trong mọi trường hợp
Đại diện cho giới nữ, đại biểu Trần Thị Phương Hoa, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ Hà Nội cho rằng, việc xây dựng luật về rượu, bia rất cần thiết, lẽ ra phải được ban hành sớm hơn, để góp phần nâng cao sức khỏe của nhân dân, kiểm soát tình hình sử dụng rượu, bia và những hệ lụy gây ra.
Ngược lại, bà Hoa tán thành với tên gọi Chính phủ trình vì rất có lý. Rượu, bia có mặt lợi và có mặt hại, và ở đây cần phải hiểu là phòng chống tác hại, chứ không ai hạn chế cái lợi, cũng không phải cấm uống rượu, bia. “Những người lạm dụng không bao giờ thừa nhận mình lạm dụng. Cũng như người say không bao giờ nhận mình say, người nghiện không bao giờ nhận mình nghiện. Chính vì thế, tên gọi như Chính phủ trình là phù hợp”, bà Hoa nêu quan điểm.
Bà cũng cho rằng, dự thảo cần quy định rõ hơn thế nào là phòng, thế nào là chống. Đặc biệt, phải quy định “cấm ép” rượu, bia dưới mọi hình thức, mọi độ tuổi chứ không phải chỉ dưới 18 tuổi.
“Buồn có rượu, vui cũng có rượu. Từ gia đình, làng, xã, đến cấp quốc gia đều sử dụng rượu, bia… Tôi còn mơ ước Việt Nam sẽ xuất hiện một vài loại rượu nổi tiếng thế giới mà đi qua đây kiểu gì người ta cũng phải mua mang về”.
GS. Nguyễn Anh Trí