Lũ chia cắt
Ấp Giồng Bàng, xã Thường Phước 1 (Hồng Ngự, Đồng Tháp), giáp Campuchia, được ví như “ốc đảo” biệt lập ngoài đồng giữa bốn bề sông nước, cách trung tâm xã 5 km. Để thuận tiện cho học ở khu vực này đến lớp, trường tiểu học Thường Phước 1A xây dựng điểm lẻ với 3 phòng học ở “ốc đảo” để dạy cho gần 50 em từ lớp 1 đến lớp 5.
Hơn 6 giờ sáng, từ bến đò gần chợ Thường Phước, phóng viên cùng hai thầy giáo ngồi đò hơn 30 phút giữa cánh đồng mênh mông để đến lớp. Trên con đò bằng gỗ chở khoảng 20 người được gắn máy dầu D15 chạy xình xịch lướt phăng phăng trên đồng. Thầy giáo Nguyễn Văn Hợp cầm trên tay hộp cơm chia sẻ: “Sáng sớm ăn rồi nhưng phải mang theo hộp cơm để trưa ăn rồi dạy tới chiều mới về nhà chứ trong đó không có quán xá gì”. Rồi thầy tiếp: “Hôm nay trời yên còn đỡ chứ mấy hôm trước sóng to lắm, ngồi như thế này nước tràn vô ào ào, ướt cả người”.
Ông Nguyễn Văn Nhàn ở “ốc đảo”, hằng ngày đưa đón học sinh và thầy giáo đến lớp. Ông Nhàn cho biết, năm nay lũ lớn nên sóng gió cũng mạnh hơn mọi năm. “Gió lên tạo những con sóng lớn, nhiều khi tràn vào ghe. Chưa kể, những lúc mưa gặp nước chảy mạnh rất vất vả”, ông Nhàn nói.
Vừa chạy ông Nhàn vừa giới thiệu, bên trái cách chưa đầy 200m là ranh giới Campuchia còn bên phải là con đê nhà nước đang xây dựng nhưng còn dang dở vì nhiều đoạn bị lũ làm sạt lở, không đi lại được. “Mùa khô chạy xe gắn máy được nhưng hôm nào mưa là sáng ra phải chạy dài dài gom học sinh, đưa xuống ghe chở đến trường”, ông Nhàn nói.
Thầy Hợp gắn bó với điểm lẻ này hơn 10 năm nên không ít lần đi dạy về gặp mưa xe dính bùn lầy. “Hôm nào trời mưa là bùn lầy lội, xe gắn máy chạy không được, phải đi bộ, có hôm về nhà đến tối mới tới”, thầy Hợp chia sẻ.
Tình thương
Tình nguyện vào “ốc đảo” dạy học đến nay gần 20 năm, mang theo vợ con vô cất nhà ở đến giờ, thầy Nguyễn Cao Cường cho biết: Ở đây đa số con em nghèo, cha mẹ phần lớn đi làm thuê, mùa nước đi giăng câu lưới, để con ở nhà cho ông bà nuôi. “Các em rất tội nghiệp thiếu thốn đủ thứ, càng gắn bó càng thương các em. Tôi vô đây dạy riết nên mến trẻ, có lúc trường muốn rút về điểm chính nhưng tôi không đồng ý. Hơn nữa, ở trong này lâu ngày rồi người dân quý mình nên gắn bó đây luôn”, thầy Cường chia sẻ.
Theo thầy Cường, trước đây cá nhiều lắm, còn giờ nguồn lợi thủy sản cạn kiệt, cha mẹ các em chỉ làm tạm bợ, có nhiêu ăn nhiêu, còn phần lớn là đi Bình Dương làm thuê gửi tiền về cho các em ăn học. “Ở tuổi các em, quan trọng là tình thương, chăm sóc của cha mẹ nhưng họ phải vất vả lo miếng ăn, phải gửi con lại cho ông bà. Vì thế điều kiện các em không bằng so với các bạn bè cùng trang lứa ở nơi khác”, thầy Cường bộc bạch.
Trong căn phòng nhỏ do thầy Nguyễn Văn Hợp chủ nhiệm lớp 1 và lớp 3 dựng 2 cái bảng ở 2 đầu. Học sinh ăn mặc giản dị với những bộ đồ cũ kỹ, miệt mài tập đánh vần a - ê theo thầy giáo. Còn nhóm lớp 3 hơn chục đứa đang chăm chỉ làm toán.
Thầy Hợp cho biết, ở đây không đủ học sinh nên phải dạy ghép. “Khó khăn là dạy 2 trình độ. Bên đây lớp 1 học vần thì bên kia lớp 3 phải dạy toán để các em không ảnh hưởng. Cùng lúc phải truyền đạt 2 kiến thức khác nhau nên vất vả. Chưa kể, lớp ghép nhiều em không theo kịp kiến thức trong buổi sáng phải ở lại thêm buổi chiều để kèm các em yếu kém”.
Điểm lẻ của trường tiểu học Thường Phước 1A có 3 phòng dùng để dạy 5 lớp với 46 học sinh, không có phòng cho giáo viên nghỉ ngơi nên sau khi dạy xong buổi sáng, thầy Hợp mang theo chiếc võng để mắc vào gốc cây nghỉ trưa, chiều dạy tiếp. Thầy kể, mấy năm đầu vô đây, người dân thấy ở một mình, buổi trưa nghỉ rủ đi kéo cá. “Bản thân tôi đâu biết làm gì nên đi theo cầm xô rồi họ cho cá mang về”, thầy Hợp chia sẻ.
Thầy Lê Văn Tuấn, quê ở xã Phú Thuận, cùng huyện Hồng Ngự năm đầu tiên tình nguyện vô dạy lớp 4 và 5. Thầy cho biết, đường sá bản thân không ngại vì nghĩ đến học sinh điều kiện còn khó khăn hơn nhiều lần mà các em chăm ngoan, lễ phép. Đó là niềm động viên để bám lớp. Còn thầy Nguyễn Tấn Thành, Hiệu trưởng trường tiểu học Thường Phước 1A cho biết, mùa lũ đi lại khó khăn, phải đi bằng đò nguy hiểm nhưng giáo viên nhiệt tình, xung phong không ngại xa xôi để mang đến con chữ cho các em ở vùng lũ chia cắt.
Ông Ðặng Văn Bé, Trưởng ấp Giồng Bàng cho biết: Khu vực này nằm biệt lập giữa đồng, sát biên giới Campcuhia nên việc đi lại, sinh hoạt gặp nhiều khó khăn. “Mỗi khi lũ về là bị chia cắt, không có điều kiện, nhiều em phải dừng việc học giữa chừng để phụ cha mẹ làm thuê. Khoảng 3 năm nay chính quyền địa phương vận động thuê đò đưa hơn 20 em học sinh trong này ra xã học cấp 2 - 3.