Theo khảo sát sơ bộ của Sở GD&ĐT tỉnh Hòa Bình về số lượng học sinh đăng ký dự thi Kỳ thi THPT Quốc gia năm 2016 chỉ để lấy kết quả công nhận xét tốt nghiệp đăng ký vào học trường nghề chiếm tỷ lệ gần 70%.
Kỳ thi THPT Quốc gia 2016 toàn tỉnh Nghệ An có 31.698 thí sinh đăng ký dự thi THPT quốc gia chỉ để xét tốt nghiệp để đủ điều kiện học trường cao đẳng nghề chiếm khoảng 40%.
Một số tỉnh như: Thanh Hóa, Nam Định, Bắc Giang số lượng thí sinh đăng ký dự thi THPT để thi vào đại học giảm mạnh cho thấy năm 2016 nhiều học sinh lớp 12 không mong muốn phải vào đại học như những năm trước đây, khi tốt nghiệp cấp 3 thì tìm mọi cách để vào đại học. Không trúng tuyển ĐH chính quy thì học ĐH tại chức, ĐH dân lập, ĐH từ xa miễn là được khoác lên mình cái mác đại học để bằng có tấm bằng Cử nhân.
Thực tế những năm qua cho thấy hàng trăm ngàn sinh viên trước đây cố phải vào đại học bằng mọi giá, giờ đang thất nghiệp đã là hồi chuông cảnh tỉnh cho các bậc phụ huynh và học sinh THPT năm 2016: “Bằng cử nhân ngày càng mất giá do quá nhiều trường Đại học xét học bạ, tiêu chí tuyển vào Đại học quá dễ khiến xã hội sắp phổ cập giáo dục đại học”. Trước đây, nhiều gia đình có quan niệm “nghè cũng phải cho con học đại học” nên đã lo lắng, vay nợ cho con học Đại học nhưng ra trường thất nghiệp lại trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Vì sao cử nhân đại học thất nghiệp?
Câu hỏi này đã tốn không biết bao giấy bút, tiền của của các cơ quan quản lý giáo dục, dạy nghề của nhà nước để khảo sát thực trạng, đánh giá, tìm nguyên nhân để cảnh báo cho các em học sinh chuẩn bị tốt nghiệp THPT không theo vết xe đổ của những người “học đại học nhưng thất nghiệp”.
Trong số những cử nhân thất nghiệp có bao nhiêu người giỏi thực sự, bao nhiêu người học ở những trường uy tín mà không có việc làm hay thất nghiệp theo dạng trá hình, tức là “ảo tưởng bằng cấp cử nhân là ghê gớm lắm, đòi hỏi doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện phúc lợi, chế độ lương thưởng như chuyên gia mặc dù bản thân những cử nhân này chưa hề có tí kinh nghiệm làm việc thực tế nào cả”.
Nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thuốc chia sẻ: “Một số cử nhân dược sĩ của những trường không chuyên về đào tạo nghề dược ra trường, doanh nghiệp muốn tuyển dụng thì phải đào tạo lại các kỹ năng làm việc thực tế mất cả năm mới đáp ứng được yêu cầu công việc”. Trong khi nền kinh tế thị trưởng ở Việt Nam phát triển khá mạnh nhiều người lại cứ thích phải vào “công chức, viên chức ở cơ quan Nhà nước không chịu làm ở khối doanh nghiệp tư nhân học liên doanh nước ngoài nên cũng ngồi vào danh sách thất nghiệp”.
Kinh tế đất nước ngày càng phát triển, công ty, xí nghiệp mọc lên như nấm nhưng doanh nghiệp cần tuyển dụng người có nghề vào làm việc để mang lại hiệu quả công việc cao nhất chứ không phải những cử nhân Đại học “làm thầy không xong, làm thợ không nổi”. Đây chính là lý do nhiều cử nhân xin làm các việc lao động phổ thông cũng bị doanh nghiệp từ chối, thế mới có chuyện “giấu bằng cử nhân đi làm lao động phổ thông”.
Đại học không phải là con đường duy nhất sau tốt nghiệp THPT
Mỗi người vào đời có một cách lựa chọn định hướng nghề nghiệp khác nhau nhưng mục đích cũng đều hướng tới sau khi học xong sẽ dễ dàng tìm kiếm công việc ổn định với mức thu nhập tốt để tự lo cho bản thân và giúp đỡ cha mẹ khi về già.
Ai cũng muốn học đại học để “làm thầy” thiên hạ thì rõ ràng sẽ “dư cung ” và nếu không thực sự giỏi thì học đại học sẽ chắc chắn thất nghiệp vì chẳng ông chủ sử dụng lao động nào muốn tuyển thợ vào doanh nghiệp làm việc lại tuyển cử nhân đại học. Đối tượng này một là chỉ làm việc trong thời gian ngắn rồi nhảy tìm việc khác hai là luôn đòi hỏi nhiều quyền lợi, chế độ tương xứng với bằng Đại học nhưng công việc thực chất cũng chỉ cần tốt nghiệp Cao đẳng nghề số 1 Bộ Quốc Phòng là làm tốt.
Nhiều học sinh năm 2016 không chọn con đường làm thầy mà chỉ đăng ký thi THPT để xét tốt nghiệp cấp 3 lại là một tín hiệu đáng mừng trong nhận thức nghề nghiệp. Bởi các em chỉ cần học nghề tại Trường Cao đẳng số 1 Bộ Quốc Phòng là là có thể trở thành kỹ sư thực hành lành nghề và tự lo cho cuộc sống của bản thân, gia đình được tốt đẹp.