Bình phong hơn bình thường
Ngày 28/1, TAND TP Hà Nội xét xử vụ án lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Tổng cục V (Bộ Công an). Các bị cáo trong vụ gồm Phan Văn Anh Vũ (còn gọi Vũ “nhôm”) - nguyên thượng tá thuộc Tổng cục V; Nguyễn Hữu Bách - nguyên đại tá thuộc Tổng cục V; Phan Hữu Tuấn - nguyên Trung tướng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục V; nguyên Trung tướng Bùi Văn Thành, nguyên Thượng tướng Trần Việt Tân - cùng từng giữ chức Thứ trưởng Bộ Công an.
Theo cáo trạng, Vũ “nhôm” được thành lập 2 doanh nghiệp bình phong gồm Cty xây dựng Bắc Nam 79 và Cty Nova Bắc Nam 79. Bị cáo đã lợi dụng danh nghĩa lực lượng công an và được 4 bị cáo còn lại soạn văn bản đề nghị các bộ ngành và chính quyền cho thuê mua 7 khu “đất vàng” tại Đà Nẵng và TPHCM trái pháp luật, gây thiệt hại hơn 1.159 tỷ đồng.
Cụ thể, tại Đà Nẵng, Vũ “nhôm” được mua 4 bất động sản gồm: Nhà tại số 319 Lê Duẩn; khu đất 3.264 m2 tại Ngô Quyền; nhà đất tại số 16 Bạch Đằng và khu đất 1,5 ha ven biển Sơn Trà - Điện Ngọc. Tại TPHCM, ông Vũ được ưu tiên sử dụng nhà đất tại số 15 Thi Sách, nhà đất số 8 Nguyễn Trung Trực và nhà đất số 129 Pasteur. Riêng ở số 15 Thi Sách, Vũ “nhôm” đã cùng Cty Novaland xây dựng căn hộ, officetel để bán, cho thuê, thu hơn 1.000 tỷ đồng đặt cọc nhưng hiện đang bị phong tỏa nên cơ quan chức năng chưa thể tính hết thiệt hại.
Được xét hỏi, Phan Văn Anh Vũ khai đã bỏ tiền túi thành lập các Cty Bắc Nam 79 và Nova Bắc Nam 79. Bản thân Vũ có trình độ văn hóa 10/12 và được tuyển dụng vào lực lượng năm 2009 với nhiệm vụ duy nhất là phát triển kinh tế, lập Cty bình phong. Ông Vũ lý giải việc mua được đất giá rẻ một cách dễ dàng: “Bị cáo nghĩ Cty bình phong ít ra phải có gì hơn Cty bình thường”.
Cuộc đời “10 phần đúng 8”
Cũng tại tòa, Vũ “nhôm” cho rằng việc bị cáo mua, thuê 7 khu đất đúng quy định theo nhiệm vụ được lực lượng giao. Tuy nhiên, thẩm phán đặt câu hỏi về việc bị cáo lợi dụng Cty bình phong để mua khu đất 129 Pasteur (TPHCM) ngày 25/1/2016 và ngay hôm sau bán lại cho Cty Peak View, thu lời gần 6 tỷ đồng. Đáp lại, ông Vũ khai muốn mua khu đất trên để kinh doanh cùng Cty Novaland nhưng không được phê duyệt nên bán đi.
Được hỏi các khu đất không dùng cho nhiệm vụ của công an, Vũ “nhôm” khẳng định chỉ được giao việc phát triển tiềm lực kinh tế và “cứ có lợi là làm”. Bị cáo Phan Hữu Tuấn - cấp trên của Vũ “nhôm” xác nhận việc này và cho biết, mỗi tình báo viên phải có một Cty bình phong nhưng các Cty này không thể sử dụng cho hoạt động nghiệp vụ khi vừa thành lập; chúng phải phát triển tầm cỡ quốc gia mới đáp ứng được yêu cầu. Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng việc Vũ “nhôm” dùng đất sai mục đích chỉ xảy ra sau khi ông nghỉ hưu.
Phan Văn Anh Vũ cũng lý giải việc từng có đơn xin trả lại 7 bất động sản nhưng sau không nhận tội và không trả. Bị cáo khai cơ quan điều tra đã khuyên phải nộp lại tài sản sẽ được đề nghị không khởi tố. Sau đó, bị cáo vẫn bị khởi tố và bản thân nhận thức mình không vi phạm nên rút lại việc này. Hiện tại, ông Vũ xin trả lại 2 khu đất, giữ lại 5 khu vì đang dùng hợp tác với Cty Novaland, xây trường học… Lập tức, chủ tọa Trương Việt Toàn dẫn hồ sơ thể hiện ông Vũ bị khởi tố tháng 2/2018 trong khi lá đơn xin giao nộp tài sản được bị cáo viết tháng 4/2018.
Tiếp tục khai báo, Vũ “nhôm” khẳng định rất buồn trước bản cáo trạng truy tố mình. Ông Vũ nói: “Đời bị cáo 10 phần thì làm đúng 8 phần, chưa đúng 2 phần nhưng cáo trạng lấy 2 phần này ra truy tố bị cáo... Chỉ nói cái xấu, không nói cái tốt”. Phan Văn Anh Vũ khẳng định đã đóng góp nhiều phương tiện chống cướp giật cho lực lượng công an, góp 50 tỷ đồng lắp hệ thống camera tại Đà Nẵng theo đề nghị của ông Huỳnh Đức Thơ, làm từ thiện...
Không thực hiện được nhiệm vụ
Đến lượt mình, bị cáo Bùi Văn Thành thừa nhận đã ban hành các văn bản thay mặt Bộ Công an trình Thủ tướng để chấp thuận bán chỉ định dự án 129 Pasteur và văn bản gửi Sở Tài chính, Sở TN&MT đề nghị thẩm định giá và có trách nhiệm trong vụ án. Ông Thành cũng cho biết bản thân không nắm được việc Vũ “nhôm” trục lợi từ khu đất được mua. Bị cáo này cũng đánh giá đã không hoàn thành mục tiêu giúp đỡ Vũ “nhôm” và Cty bình phong mua đất để hoạt động nghiệp vụ của lực lượng.
Trong khi đó, bị cáo Trần Việt Tân khẳng định không ký văn bản nào xin cho Vũ “nhôm” thuê, mua đất; chỉ ký các văn bản thúc đẩy thủ tục hành chính liên quan 3 dự án. Ông Tân cho biết mình phụ trách Tổng cục V nhưng không quản lý trực tiếp Vũ “nhôm”. Tuy vậy, bị cáo nhận trách nhiệm về mặt quản lý: “Tôi có trách nhiệm đứng đầu, phụ trách lĩnh vực này nhưng không nắm được vấn đề” - bị cáo Tân trả lời chủ tọa.
Đang xét hỏi, bị cáo Trần Việt Tân xin ý kiến, nói Tổng cục V là đơn vị thuộc Bộ Công an làm nhiệm vụ an ninh quốc gia. Phiên tòa hiện tại xét xử công khai nên nếu lộ bí mật, nhiệm vụ chính giao của Tổng cục V sẽ không hoàn thành. Vì vậy, ông Tân đề nghị chủ tọa chỉ cho hỏi những câu liên quan trực tiếp đến vụ án; các câu hỏi về mạng lưới, tổ chức... phải hạn chế. Chủ tọa Trương Việt Toàn chấp nhận đề nghị này.