Chuyến trở về “bão táp” của Đoàn Việt Nam dự Festival 18

> Chấm phá về thủ lĩnh phong trào cánh tả 27 tuổi
> Khẳng định vai trò của Đoàn trong phong trào Thanh niên Dân chủ thế giới

TPO - Bị gạt lại khi đã có thẻ lên máy bay trước cả một ngày, bị xé lẻ để bay về Việt Nam qua 4 thủ đô châu Á, gần 70 đại biểu thuộc Đoàn Việt Nam đều đã lẫn lượt về đến TP.HCM trong ngày 18/12, sau ngót 3 ngày bay và quăng quật tại các sân bay. Tất cả đều bị thất lạc đồ ký gửi.

Khi lên máy bay ở Quito, Ecuador, thấy thông báo chiếc máy bay của Hãng Hàng không Hoàng gia Hà Lan KLM sẽ hạ cánh xuống một thành phố nội địa nữa của Ecuador để “làm vệ sinh máy bay” và trả, đón thêm khách, một người ở Đoàn đại biểu Thanh niên, Sinh viên Việt Nam than là tuy làm trong lĩnh vực hợp tác quốc tế, đi nước ngoài nhiều, nhưng chưa bao giờ đi “khiếp” như thế này. Tính số sân bay phải qua là 6, còn số lần cất, hạ cánh là chẵn 10! Hơn một ngày đêm trên trời, thêm mười mấy tiếng đồng hồ chờ đợi tại các sân bay.

Nhưng vị đại biểu này còn chưa hình dung hết những gì phía trước. Đoàn bay từ Ecuador về đến Amsterdam suôn sẻ, ngồi đợi chuyển tiếp 6 tiếng đồng hồ ở sân bay Schiphol với tâm trạng thoải mái. Ngay cả khi bảng điện tử hiện lên dòng chữ chuyến bay về Singapore của Đoàn bị chậm một tiếng đồng hồ từ 21 h xuống 22h thì tinh thần vẫn là cứ phấn chấn vì thực tiễn Hàng không chậm một tiếng đồng hồ chẳng là gì.

Nhưng khoảng hơn 20 h, một thành viên của Đoàn đi ngang qua cửa soát vé lên máy bay thấy hành khách đã túm tụm để lên và nghe họ kháo nhau rằng chuyến bay của KLM đi Singapore thường vẫn bay bằng máy bay cỡ lớn nhưng hôm nay do trống nhiều chỗ nên Hãng chuyển sang dùng máy bay nhỏ cho tiết kiệm. Máy bay nhỏ lại không chở hết khách nên Hãng dùng máy tính chọn xác suất: một bộ phận hành khách được bay, còn một bộ phận sẽ bị gạt lại, chờ hãng bố trí.

Thông tin này lập tức được báo cáo lên lãnh đạo đoàn. Đoàn Việt Nam nói chung vẫn yên tâm vì đã đăng ký chỗ trên máy bay (check in) tuyến này từ tận bên Ecuador (tất cả mọi người đều đã có thẻ lên máy bay có số ghế cụ thể). Tuy nhiên, để cẩn thận, một nhóm cán bộ có trách nhiệm vẫn được cử đến cửa đang gọi khách vào để xác định lại chỗ của người trong đoàn.

Mặc dù giải thích với nhân viên của Hãng rằng có 69 người đi cùng đoàn, đã được xếp chỗ trên máy bay từ gần 1 ngày trước, cần thông tin xác định xem có được bay không, người của Hãng vẫn từ chối nói chuyện và yêu cầu đứng vào xếp hàng cùng các hành khách khác để chờ nghe gọi tên. Nhưng chờ mãi mà không có người Việt Nam nào được gọi. Nhân viên của Hãng rồi cũng ra thông báo chính thức là có việc đổi máy bay lớn sang máy bay nhỏ vì máy bay lớn “có vấn đề về mặt kỹ thuật”.

Đoàn Việt Nam được thông báo sẽ chỉ có 5 người trong đoàn, theo lựa chọn của Hãng KLM được bay chuyến đó về Singapore, những người khác thì chờ Hãng sắp xếp, chưa biết khi nào bay, trong khi chưa bay thì Hãng bố trí chỗ ăn, nghỉ. Rồi lại có thông báo, chuyến bay về Seoul còn 10 chỗ hạng thương gia, đoàn Việt Nam có muốn đi thì để họ chọn người.

Trước tình trạng đó, Bí thư Trung ương Đoàn Nguyễn Mạnh Dũng – Phó trưởng đoàn thường trực đang có mặt đã quyết định không đồng ý để 5 hay 10 người của Đoàn bay trong tình trạng không rõ ràng như vậy. Đoàn đại biểu Lào có 4 người cũng không đồng ý để bị xé lẻ trong tình trạng cứ bay rồi lo tiếp và “cùng ở lại với các đồng chí Việt Nam, chung cách xử lý với các đồng chí Việt Nam”.

Quan điểm của Đoàn Việt Nam rất kiên quyết: Trục trặc này do lỗi của Hãng, người trong đoàn không phải là chỉ mới mua vé mà đã đăng ký chỗ cụ thể trên máy bay rồi. Nếu có lý do bất khả kháng phải thay đổi thì yêu cầu Hãng phải giải thích rõ ràng và phải có kế hoạch giải quyết tổng thể cho Đoàn Việt Nam và Đoàn Lào: Đồng ý là có thể xé lẻ để bay nhưng phải biết rõ chia làm mấy nhóm, mỗi nhóm bao nhiêu người, lịch bay cụ thể ra sao, và làm thế nào để tập trung về các điểm cuối theo kế hoạch là TP Hồ Chí Minh và Viêng Chăn được.

Cuộc đấu lý quyết liệt đến mức trong Đoàn truyền đi khẩu lệnh: Mang nước lên phía trên, người của mình nói nhiều quá đến khô cả cổ rồi. Hơn 10 rưỡi đêm ngày 16/12 (rạng sang ngày 17/12 giờ Việt Nam), các hành khách của chuyến bay Singapore đã lên hết từ lâu, sân bay cũng đã vắng lặng, Đoàn Việt Nam và Đoàn Lào vẫn đứng để chốc chốc người của Hãng KLM lại chạy ra đưa ra một đề nghị.

Thái độ của Đoàn trước sau dứt khoát: Phải có kế hoạch bay tổng thể cho hơn 70 người của Đoàn Việt Nam và Đoàn Lào; chấp nhận bay thành nhiều nhóm, nhiều tuyến bay khác nhau nhưng phải có danh sách cụ thể cho tất cả mọi người, và phải rõ phương án xử lý cho đến điểm cuối chứ không vừa bay vừa tìm phương án.

Cuối cùng, người của KLM phải đồng ý, và đến khoảng 11h30 đêm thì có nhân viên của Hãng dẫn hai đoàn đến trạm đăng ký xuất nhập cảnh của sân bay để làm visa tạm nhập cảnh 1 ngày vào Amsterdam để bố trí nơi nghỉ qua đêm.

Hai nhóm nhân viên xuất nhập cảnh và cảnh sát cửa khẩu được điều đến để làm thủ tục giấy tờ, nhưng cũng phải đến gần 2 giờ sáng, hai đoàn mới rời khỏi khu chờ của sân bay Schiphol lúc đó đã từ lâu không còn một bóng hành khách để về khách sạn Ibis cũng nằm trong khu vực sân bay, đi xe buýt mất chừng 10-15 phút.

Khi người cuối cùng nhận phòng thì đã ngót ngét 3 giờ sáng. Lãnh đạo đoàn và một nhóm cán bộ có trách nhiệm chỉ kịp tắm rửa, vệ sinh cá nhân qua loa, 4 giờ sáng ăn một chút (không giải quyết cho đoàn đi tối hôm trước, nhưng KLM cũng không đả động gì đến chuyện cung cấp suất ăn tại sân bay cho khách, khiến hầu hết thành viên của Đoàn yên trí rằng KLM làm nhỡ thì sẽ phải chăm sóc khách - và cũng do căng thẳng chờ đợi quên cả ăn - nên đành nhịn đói tối 16/12 (Đoàn chỉ được cung cấp các bữa ăn tương đối tốt tại Phòng ăn của khách sạn Ibis trong thời gian 1 ngày lưu lại Amsterdam) rồi lại trở lại sân bay để tiếp tục “làm việc” với KLM.

Khoảng 6 rưỡi sáng 17/12 đã có thông báo tất cả nộp lại hộ chiếu, thẻ lên máy bay để làm thẻ mới. Lệnh 8h30 họp đoàn. Rồi lại lùi xuống 10h30. Ai cũng phấn khởi khi danh sách bay được công bố rõ ràng: Hai đoàn Việt Nam và Lào bị xé nhỏ thành 4 nhóm, bay về Singapore, Kuala Lumpur (Malaysia), Băng Cốc (Thái Lan) và Seoul (Hàn Quốc) để chuyển máy bay về TP Hồ Chí Minh và Viêng Chăn.

Tưởng đã suôn sẻ, nhưng nhóm bay Seoul đến sân bay thì hai đại biểu Lào lại bị bẻ ngoặt chuyến sang Bắc Kinh.

Còn tôi, đang đứng viết những dòng này vào lúc 12 giờ đêm 18/12 khi đang làm thủ tục khai báo tại sân bay Tân Sơn Nhất quê nhà cùng 27 đại biểu trong nhóm phải qua Seoul, sau 3 ngày ròng rã bay và đợi ở các sân bay. Các đại biểu vừa nhận cái tin sét đánh cuối cùng: Toàn bộ hành lý gửi của 69 đại biểu Việt Nam bay qua các ngả đều thất lạc.