Dù các hệ thống phòng không đa tầng hiện đại của Nga hiện nay như S-400 và sắp tới là S-500 có thể đối phó hiệu quả với các chiến đấu cơ thế hệ 4 thông thường như F/A-18E/F Super Hornet hay F-16 Fighting Falcon, nhưng trên thực tế, chúng vẫn tồn tại những điểm yếu và gặp nhiều khó khăn khi phải đối mặt với với các tiêm kích tàng hình thế hệ 5 như F-22 Raptor và đặc biệt tiêm kích đa nhiệm F-35, theo National Interest.
Chuyên gia quốc phòng Dave Majumdar nhận định rằng, các hệ thống phòng không như S-300, S-400 hay hệ thống chuẩn bị ra mắt S-500 vốn đều được thiết kế để phát hiện và tiêu diệt các máy bay tàng hình thế hệ 5. Tuy nhiên, đây chỉ là những tính toán trên lý thuyết của các kỹ sư Nga và chưa được thử nghiệm thực tế.
Thông thường, một tiêm kích tàng hình cấp chiến thuật như F-22 và F-35 phải được thiết kế tối ưu hóa để đánh bại các sóng cao tần như sóng C, X, và Ku, vốn thường được các radar kiểm soát hỏa lực của các hệ thống phòng không sử dụng để tăng khả năng bám bắt mục tiêu.
Để có thể chống lại được radar dải tần thấp có bước sóng dài đến hàng chục mét, thiết kế của máy bay tàng hình phải đảm bảo không có bộ phận nào trên máy bay quá nhỏ để gây ra hiện tượng cộng hưởng sóng radar. Hiện tượng cộng hưởng xảy ra khi một bộ phận trên máy bay, chẳng hạn như phần cánh đuôi, có kích thước nhỏ hơn 8 lần so với bước sóng radar.
Tuy nhiên, các tiêm kích tàng hình cỡ nhỏ không có đủ diện tích hay khối lượng để phủ ít nhất 60,96 cm lớp sơn vật liệu hấp thụ radar trên mọi bề mặt - điều hoàn toàn bất khả thi trong thực tế - hoặc các nhà thiết kế buộc phải tối ưu hóa vào dải tần mà máy bay hoạt động.
Điều này có nghĩa là khi được triển khai tấn công, F-22 và F-35 sẽ lộ diện trên các radar tần thấp, chẳng hạn như các sóng dải tần S và L hay thậm chí các sóng thấp hơn. Hay nói cách khác chúng sẽ bị các hệ thống S-400 và S-500 của Nga phát hiện khi bắt đầu xâm nhập vào phạm vi hoạt động của hệ thống radar cảnh báo.
Hệ thống phòng không tối tân S-400 Nga. Ảnh: Sputnik.
Nhưng dù các radar cảnh báo sớm và các radar khác hoạt động trên dải tần thấp như VHF, UHF, L và S có thể phát hiện hay thậm chí theo dõi được một tiêm kích tàng hình chiến thuật, những hệ thống này không thể điều khiển hỏa lực bám bắt và tiêu diệt mục tiêu nhanh.
Như vậy, khi đối đầu trực diện, S-400 và S-500 của Nga sẽ không kịp khai hỏa tiêu diệt F-35 trước khi các tiêm kích của Mỹ hoàn thành việc tấn công các mục tiêu trong tầm bảo vệ vòng ngoài của của các hệ thống này.
Nga đã đầu tư vào các radar cảnh báo sớm tần thấp và cho ra mắt nhiều biến thể uy lực, tuy nhiên liệu chúng có thể kết nối với nhau và xử lý dữ liệu để theo dõi và tiêu diệt một máy bay tàng hình không?", Mike Kofman, chuyên gia nghiên cứu quân sự Nga tại Trung tâm Phân tích Hải quân Mỹ (CNA) hoài nghi.
Tuy nhiên khả năng tấn công chính các hệ thống S-400 và S-500 hay các mục tiêu cách chúng ở khoảng cách gần vẫn còn là một ẩn số chưa được kiểm chứng với các tiêm kích thế hệ 5 của Mỹ.
Theo Majumdar, Nga đã thử nhiều kĩ thuật khác nhau để đánh bại công nghệ tàng hình trong đó có việc phát triển một mạng lưới phòng không kết hợp chặt chẽ trang bị nhiều radar để theo dõi một máy bay từ nhiều hướng khác nhau. Tuy nhiên, hiệu quả của cá nỗ lực này vẫn còn bỏ ngỏ.
"Dù Nga vẫn chưa khắc phục được vấn đề công nghệ tàng hình, rõ ràng là công nghệ này không còn là lợi thế của Mỹ theo thời gian. Vấn đề chỉ còn là thời gian khi Nga cuối cùng cũng sẽ tìm ra một giải pháp khắc chế công nghệ tàng hình", Majumdar nhấn mạnh.