Theo Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) -ông Vũ Tiến Lộc, giữa lúc đại dịch Covid-19 đang lan rộng, thách thức tính bền vững của các chuỗi giá trị toàn cầu, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) được Nghị viện Châu Âu phê chuẩn lại mở ra một cơ hội vàng thúc đẩy sự chuyển dịch các chuỗi giá trị này.
Tác động kép của Covid-19 và EVFTA chắc chắn sẽ thúc đẩy những nỗ lực tái cấu trúc nền kinh tế, tái cấu trúc không gian thị trường của nền kinh tế Việt Nam theo hướng tăng cường tính tự chủ, giảm lệ thuộc vào các thị trường bên cạnh và nâng cấp Việt Nam trong các chuỗi giá trị toàn cầu.
Chủ tịch VCCI cho rằng, EVFTA được ví là “con đường cao tốc hướng Tây”, kết nối Việt Nam tới một không gian thị trường rộng lớn và có tiềm năng hàng đầu trên thế giới cả về tài chính, công nghệ và thị trường...
Theo đó, ngay sau khi EVFTA có hiệu lực, EU sẽ dỡ bỏ 85,6% số dòng thuế, giúp tăng năng lực cạnh tranh cho 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này.
Đồng thời, Việt Nam cung xóa bỏ 48,5% số dòng thuế tương đương với 64,5% kim ngạch nhập khẩu vào Việt Nam, giúp giảm chi phí đầu vào cho các ngành sản xuất, giảm giá hàng hóa, dịch vụ, tạo điều kiện cho cả người dân Việt Nam và EU có thể tiếp cận những hàng hóa và dịch vụ chất lượng cao và giá rẻ.
“Rượu vang Pháp, Ý rồi sẽ quen thuộc hơn trong bữa ăn của người dân Việt và tôm Việt Nam sẽ nhiều hơn trong bữa ăn của các gia đình các nước EU. Ăn theo dòng chảy thương mại là dòng vốn đầu tư, chuyển giao công nghệ, góp phần nâng cấp các mắt khâu “made in Viet Nam” hay “made by Viet Nam” trong các chuỗi giá trị toàn cầu mà Việt Nam đang nỗ lực tham gia”, ông Lộc phân tích.
Tuy nhiên, để tận dụng được EVFTA, Chủ tịch VCCI cho rằng, DN Việt trước hết phải hiểu rõ về các cam kết, thức thức, cơ hội của ngành, lĩnh vực để tự định vị lại mình, tái cấu trúc thị trường, bạn hàng, nguồn cung ứng... để tận dụng các cơ hội mà các cam kết mở ra.
Cùng đó, DN phải gia tốc những nỗ lực, nâng cấp nền tảng năng lực cạnh tranh của chính mình về mô hình kinh doanh, về chiến lược, quản trị, nhân lực, chất lượng hàng hóa và dịch vụ theo tiêu chuẩn châu Âu… Không có nền tảng là năng lực cạnh tranh bền vững thì không thể hội nhập thành công.
Chủ tịch VCCI cũng lưu ý các DN, hướng ra EU, hướng ra thị trường thế giới mênh mông nhưng đừng quên thị trường “trước nhà”, “trong ngõ” của chính dân mình. “Thị trường trong nước với gần 100 triệu dân trong một nền kinh tế đang cất cánh, sẽ là bệ đỡ, là điểm tựa cho các doanh nghiệp Việt vươn ra thị trường thế giới”, ông Lộc nói.
Theo ông Lộc, cơ hội lớn mở ra, nhưng cạnh tranh cũng rất gay gắt, đặc biệt những lĩnh vực Việt Nam yếu hơn như logistic, chăn nuôi… Dẫu vậy, thực tiễn cho thấy, nỗ lực vươn lên đương đầu với cạnh tranh song phẳng phải là tâm thế của doanh nghiệp thời hội nhập, không phải là tiếp tục trông chờ vào bảo hộ.
Về phía cơ quan nhà nước, Chủ tịch VCCI cho rằng cần cải cách thể chế sâu, rộng hơn cam kết sẽ mở không gian phát triển cho nền kinh tế Việt Nam. “Nếu ví EVFTA là con đường cao tốc, thì những thể chế nội địa là những đường nội đô, nội thị, những đường gom… Tất cả những con đường này có thông thoáng, kỷ cương thì cỗ xe kinh tế Việt Nam mới có thể tăng tốc”, ông Lộc nói.
Theo Chủ tịch VCCI, nỗ lực cải cách thể chế phải tiếp tục củng cố những nền tảng cạnh tranh minh bạch và công bằng; phát triển bền vững, bảo đảm hài hòa các mục tiêu kinh tế, xã hội, môi trường; hỗ trợ doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa; thúc đẩy liên kết, phát triển công nghiệp hỗ trợ, tạo ra hệ sinh thái cộng sinh cùng có lợi giữa các FDI với doanh nghiệp trong nước.