Đánh giá cao những nỗ lực trong điều hành tỷ giá, ông Vũ Tiến Lộc cho rằng, đồng tiền Việt Nam trong 2 năm gần đây đã nằm trong nhóm các đồng tiền ổn định nhất châu Á, góp phần nâng cao xếp hạng tín nhiệm quốc gia, bất chấp những sức ép rất lớn từ cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đang diễn ra ngày càng căng thẳng. Bên cạnh đó, nợ công đã được đưa xuống mức 58,4% trong năm 2018, tình hình tài chính quốc gia hiện nay đã cho chúng ta cảm giác an tâm hơn nhiều so với vài năm về trước…
Mặc dù vậy, về tăng trưởng kinh tế năm 2019, ông đề nghị Chính phủ nên giữ quan điểm thận trọng. Hiện nay, nhiều đánh giá, dự báo của các tổ chức quốc tế có uy tín cho thấy, tăng trưởng kinh tế thế giới vẫn đang tiếp tục yếu đi và tác động tiêu cực tới khu vực kinh tế đối ngoại của chúng ta. Xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm 2019 đã chậm lại so với cùng kỳ năm trước. Vốn đầu tư đăng ký có tăng lên, đặc biệt là luồng vốn đầu tư từ Trung Quốc, nhưng thực chất việc giải ngân vốn đầu tư theo kiểu “tiền tươi thóc thật” của cả khu vực kinh tế trong nước lẫn khu vực FDI đều đang chậm lại. Xu hướng này sẽ khiến cho mục tiêu tăng trưởng 6,8% trong năm nay vẫn là một thách thức không nhỏ.
Theo Chủ tịch VCCI, điều khiến chúng ta lo lắng nhất là tốc độ cải cách thể chế vẫn còn chậm và chưa đạt được như kỳ vọng, chắc chắn sẽ ảnh hưởng lớn đến triển vọng phát triển dài hạn của nền kinh tế. Công cuộc cải cách thể chế, cắt giảm thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh trong năm 2018 và những tháng đầu năm 2019 dù đã đạt được một số kết quả tích cực, nhưng chưa để lại nhiều dấu ấn đậm nét, mang ý nghĩa bứt phá như yêu cầu của Thủ tướng và Chính phủ.
“Chúng ta có tiến bộ so với chính mình nhưng vẫn chưa khép lại được khoảng cách với bạn bè và đối tác trong cuộc đua toàn cầu về môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh”, ông đánh giá.
Cũng theo ông Lộc, tình trạng “trên nóng dưới lạnh” vẫn chưa được khắc phục triệt để. “Lạnh” ở đây không chỉ ở một số địa phương, mà còn ở ngay cấp Bộ ngành. Các Bộ, ngành vẫn chưa dành đủ thời gian và tâm lực cho cải cách thể chế, do vẫn còn đa mang quá nhiều dịch vụ công và thủ tục hành chính, ít chịu chuyển giao cho thị trường và phân cấp cho địa phương và cơ sở.
Cùng với đó, cơ chế xin-cho vẫn tồn tại, luật pháp vẫn chồng chéo, không nhất quán, tiềm ẩn nhiều rủi ro và bó tay, bó chân các địa phương và doanh nghiệp, tranh chấp quyền anh, quyền tôi vẫn nặng nề… Theo đại biểu, cách làm thể chế hiện nay vẫn là Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành tự rà xét, tự đề xuất các biện pháp cắt giảm thủ tục, nhưng không dễ gì để mọi người có thể tự “lấy đá ghè chân mình”. Cách làm này vì vậy ít mang lại hiệu quả và khó có thể tạo ra đột phá.
Từ phân tích trên, ông đề nghị Chính phủ cần tiếp tục tạo áp lực cải cách mạnh mẽ hơn từ trên xuống; giao cho các tổ chức độc lập, các hiệp hội doanh nghiệp, địa phương, cơ sở tiến hành rà xét tổng thể môi trường kinh doanh để kiến nghị với Quốc hội và Chính phủ. Ông cũng đề nghị, Quốc hội có chương trình giám sát chuyên đề về công tác xã hội hoá dịch vụ công và công tác phân cấp, phân quyền trong quản lý hành chính của các Bộ ngành để thúc đẩy mạnh mẽ công tác này.
