Thành phố Hồ Chí Minh là địa bàn lớn đông dân cư, mỗi ngày tiêu thụ cả ngàn tấn thịt gia súc, gia cầm các loại. Dù đã có các quy định về kiểm dịch nhưng trên thực tế bằng nhiều chiêu thức mỗi ngày vẫn có hàng trăm tấn thịt không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm tra, có nguồn gốc thịt bệnh, thậm chí thịt ôi thối, trong quá trình phân hủy được tuồn ra thị trường tiêu thụ để sau đó nó “ngự” vào bữa cơm của nhiều gia đình, hay bếp ăn tập thể của công nhân, sinh viên.
Bất kể ngày đêm, 200 lò mổ heo lậu ở tỉnh Đồng Nai vẫn vô tư hoạt động để tuồn ra thị trường hàng trăm tấn thịt mỗi ngày. Không ít trong số đó, có cả heo bị bệnh và heo chết.
Chiếc xe ba gác máy xé tan màn đêm, lao đi vun vút trên quốc lộ 1A đoạn qua phường Long Bình, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Bất ngờ, tài xế giảm ga rồi quặt vào hẻm C337 thuộc tổ 4, nơi có lò mổ heo của bà Hồng Thúy hoạt động từ 5 năm nay.
4 con heo được đổ xuống. 3 con heo trong số đó, mỗi con có trọng lượng từ 70-90 kg kêu ré lên sau cú chích điện.
Một con nằm bẹp dưới nền nhà. Sau 20 phút xuống tay, cả 4 con heo được làm sạch, cơ thể bị xẻ đôi. Nội tạng được phân ra riêng, bỏ ngổn ngang trên nền nhà cáu bẩn.
11 giờ đêm, thời điểm chợ heo Tam Hòa ở TP Biên Hòa mở cửa, hai thanh niên mình trần trùng trục vứt hai con heo đã làm sạch lên chiếc xe máy không biển số, rồi rồ ga lao đi.
Sau hơn 15 phút chạy xe với tốc độ chóng mặt, 4 chân của con heo vắt trên yên sau của chiếc xe quệt xuống đất dính bùn biến dạng. Vừa trờ tới chợ, con heo này được các chủ sạp dùng cây đinh ba chấu đưa lên bàn, sau đó hai phụ nữ dùng dao ra thịt.
Hơn 12 giờ khuya, lần lượt 4 con heo được người thanh niên tập kết đưa ra chợ. Tất cả đều không được đóng dấu kiểm dịch giết mổ của thú y.
Heo bệnh vào lò
Cách lò mổ của bà Thúy không xa, lò mổ của bà Nguyệt ở hẻm 699A, khu phố 4, phường Long Bình cũng hoạt động vô tư cả ngày đêm, bất chấp cách đây một tháng cơ sở này bị lực lượng chức năng bắt quả tang giết mổ chui và 4 con heo bị giết đều không được kiểm dịch, trong đó 3 con là heo bệnh.
Lò mổ heo lậu của ông Nguyễn Hợi ở C96 tổ 2, khu phố 3, phường Long Bình luôn kín cổng cao tường với người lạ. Người dân nơi đây cho biết, khó ai vào được lò mổ này vì “ông Hợi rất cảnh giác, nhà luôn có chó dữ”.
Ngày 5-9, trong vai những người ở TPHCM đi đặt mua thịt heo cho bếp ăn của công ty với 1.000 công nhân, chúng tôi mới được một người ở lò heo tiếp. Phía sau ngôi nhà cấp bốn, nơi giết mổ, 3 con heo bị hóa kiếp lăn lóc thịt và phụ phẩm dưới nền nhà dơ bẩn, cạnh nhà vệ sinh.
Khi chúng tôi xin được ra xem nguồn heo và nơi giết mổ, nhân viên của cơ sở này liền ngăn lại. “Anh yên tâm, heo nơi đây đều có nguồn gốc rõ ràng, heo lấy từ Trảng Bom về đều được thú y kiểm dịch sau giết mổ” - người này trấn an.
“Nếu lấy heo không kiểm dịch, heo bệnh nơi đây cũng có. Thịt loại này giá rẻ hơn, thường dành cho công nhân, các quán cơm bụi. Giá từ 20-45 nghìn/kg” - cô gái tiếp.
Lò mổ của của ông Hợi tưởng là “đệ nhất mất vệ sinh” nhưng chẳng thấm vào đâu so với lò của ông Bốn, nằm trong một con hẻm nhỏ thuộc khu phố 4, phường Long Bình, TP Biên Hòa.
Theo chân đoàn kiểm tra khi ập vào lò mổ này, chúng tôi chứng kiến 4 con heo có tổng trọng lượng gần 400kg đã bị giết mổ trong môi trường cực kỳ dơ bẩn.
Trong khi đó, 10 con heo khác đang ngắc ngoải trong chuồng, có 2 con mắc bệnh không thể đứng nổi. Chủ cơ sở cho biết chuẩn bị mổ để đưa ra chợ tiêu thụ.
Do tất cả số heo này đều không có nguồn gốc nên chúng nhanh chóng bị lực lượng thú y chặn lại. Chủ lò mổ thừa nhận số heo này được gom từ một trại nuôi heo ở xã Gia Kiệm, huyện Thống Nhất.
Một ngày sau khi lò mổ của ông Bổn bị phát hiện mổ heo chui, ngành chức năng còn phát hiện ra một lò mổ “chui” khác cách đó không xa, của bà Đỗ Thị Lê.
Cơ sở này cũng hoạt động công khai từ nhiều năm qua. Người này cho biết mỗi ngày giết từ 2-5 con và số thịt heo lậu này được tiêu thụ chủ yếu ở chợ Biên Hòa và bỏ mối cho các quán ăn.
Chợ heo “trộn”
12 giờ đêm 4-9, chúng tôi có mặt ở khu giết mổ tập trung Rạng Đông trên xa lộ Hà Nội, phường Tân Biên, TP Biên Hòa, nơi mỗi ngày giết mổ khoảng 200 con heo, bò.
Trời mưa tầm tã, hai chiếc xe ba gác máy vẫn chất đầy thịt heo nối đuôi chạy ra chợ Tam Hòa. Theo sau hai xe ba gác là một xe ôm, có vẻ như làm “công tác cảnh giới”. Thịt được chất lăn lóc trên xe, không cần che đậy.
Lần theo những chiếc xe máy chở heo từ các lò mổ chui, chúng tôi phát hiện mỗi đêm có hàng trăm con heo không kiểm dịch, heo bệnh, heo chết được tập kết về chợ Tam Hòa, chợ Tân Biên ở TP Biên Hòa.
Tuy nhiên, trên các chốt chặn vào chợ, thậm chí ở trong khu chợ được cho là lớn nhất khu vực miền Đông Nam Bộ về kinh doanh heo vẫn không có bóng dáng của cán bộ thú y.
Từ 11 giờ đêm, chợ đầu mối heo Tam Hòa bắt đầu nhộn nhịp xe cộ vào ra. Ngoài xe ba gác, xe máy chở heo còn nhiều xe tải đông lạnh, xe tải 1,5 đến 3 tấn tập kết kéo dài trên con đường vào chợ “ăn hàng”.
Một thương lái là người quen, chuyên lấy hàng ở chợ này, cho biết một tháng ban quản lý chợ Tam Hòa mới đi kiểm tra một lần. “Có khi chả có lần nào. Heo lậu cứ thế trà trộn vào chợ và được đưa đi các tỉnh tiêu thụ” - người này nói thẳng.
Heo sau khi xuống sạp được các tiểu thương xử lý bằng cách cắt lọc xương ra riêng, thịt đùi ra riêng, thịt vai và mỡ ra riêng…rồi đóng thùng cho các thương lái chuyển đi bằng xe máy.
Các đầu nậu buôn thịt thường trộn thịt heo lậu, heo bệnh vào thịt heo có kiểm dịch để che mắt cơ quan chức năng. Bà Nga, một “trùm” cung cấp thịt ở chợ Tam Hòa, cho biết mỗi đêm nơi đây tiếp nhận hơn 100 tấn heo từ các lò mổ ở phường Long Bình, Hố Nai, Trảng Dài và huyện Trảng Bom đổ về.
Sau đó, số thịt heo này lần lượt được cho vào các thùng nhựa, trong các giỏ xách hoặc bằng thùng inox đưa lên xe máy tỏa đi các hướng.
“Chẳng ai quan tâm về dấu kiểm dịch bởi họ biết chợ heo này nhiều heo lậu, họ cũng phải mua heo này về buôn bán, bỏ mối hoặc chế biến để kiếm lời” - bà Nga bật mí.
“Thực ra người ta quan tâm tới giá cả heo hôm nay bao nhiêu hơn là hỏi heo có kiểm dịch hay không” - bà tiếp.
Khi đồng hồ chỉ 3 giờ sáng cũng là lúc lượng heo đã đổ về đầy chợ. Ngoài các con buôn đi xe máy ở các tỉnh từ Bình Dương, TPHCM lên lấy hàng, các loại xe tải với nhiều biển số ở tỉnh Đồng Nai, Vũng Tàu, Bình Dương và TPHCM đều có mặt để chở hàng về các tỉnh.
Trong khi đó, ở khu chợ Tân Biên, chợ Biên Hòa ở phường Tân Biên, TP Biên Hòa mỗi đêm có khoảng 300-400 con heo không qua kiểm dịch được giết mổ.
Rồi cũng như ở chợ Tam Hòa, số thịt này nhanh chóng được các thương lái gom đưa đi bỏ mối cho các chợ nhỏ và quán ăn, các khu công nghiệp Biên Hòa 1, 2 và các nhà cung cấp suất ăn công nghiệp.
(Còn nữa....)