Bữa ăn học đường: Rủi ro bủa vây

TP - PV Tiền Phong vào vai một nhân viên giao hàng để chứng kiến quy trình nhập hàng, giao hàng của một đơn vị cung cấp thực phẩm vào bếp ăn của một số trường học trên địa bàn Hà Nội.
Thịt được phân loại, bày trên kệ chờ nhân viên mang đi giao

Quảng cáo thực phẩm có chất lượng tốt nhất

Trên website, Cty TNHH Thực phẩm H.Đ quảng cáo xây dựng một hệ thống chuyên cung cấp thực phẩm tốt nhất có nguồn gốc xuất xứ cho các bếp ăn của nhiều nơi. Trong đó, nhiều đơn vị là trường học trên địa bàn Hà Nội như: Mầm non Sao Mai, Mai Động, Ánh Sao, Tuổi Hoa hay trường Chuyên Nguyễn Huệ. Theo đó, với mặt hàng rau, Cty này quảng bá lấy từ Hợp tác xã dịch vụ V.Đ (huyện Gia Lâm, Hà Nội). Hay như các loại thịt tươi sống; cá, tôm, cua,… đều được đảm bảo, nguồn gốc xuất xứ.

Qua vòng tuyển dụng, PV nhận việc giao hàng từ kho (diện tích khoảng 70m2) của Cty đóng trong một ngõ nhỏ của đường Trần Quý Cáp (Hà Nội) đến các trường. Thông thường, nhân viên giao hàng theo đơn và địa chỉ định sẵn. Thời gian giao hàng từ 6h đến 7h30, với các túi rau, thịt, cá và các sản phẩm đã được đóng gói theo đơn đặt hàng. Nhân viên nhận đơn hàng, lấy thực phẩm chở đến địa chỉ là xong nhiệm vụ. Tuy nhiên, để nắm được quy trình nhập hàng, nguồn gốc của hàng, trong nhiều ngày, phóng viên đã có mặt từ rất sớm.

Hằng ngày các mặt hàng được chở đến bằng nhiều phương tiện khác nhau vào các khung giờ khác nhau. Mỗi nhân viên trong Cty phụ trách từng mặt hàng để nhận hàng và phân loại theo đơn. Khoảng 4h, một chiếc xe tải loại nhỏ chở các loại củ, quả, rau đến đỗ trước cửa kho bốc hàng xuống. Từ 4h đến 5h sáng là khoảng thời gian các loại xe tải biển số 29H-076xx, 29D-029xx, 29D-561xx và cả xe máy lần lượt chở theo các loại rau, hoa quả, thịt cá… đến đây. Người phụ nữ tên T là đầu mối nhận các loại hàng này.

Sau khi ký nhận, hàng được các nhân viên hạ xuống, đưa vào trong sàn nhà để phân loại. Những túi nilon lớn đựng hỗn độn các loại rau, củ các loại xếp chật kín gian nhà phía trước. Nhân viên bóc từ túi lớn, chia nhỏ đưa lên cân rồi đóng túi. Túi này sau đó được dán tem của Cty H.Đ, đề tên sản phẩm, trọng lượng, ngày đóng gói, ngày sử dụng. Nói là kho của Cty thực phẩm nhưng chỉ là tầng 1 của một căn nhà cũ làm nơi tập kết và sơ chế các mặt hàng. Tầng 1 căn nhà này được chia thêm một gian phía sau, có thiết kế cửa kín để chế biến các loại thịt và đặt tủ đông lạnh.

Từ 5h, khu chế biến này nhộn nhịp hơn khi có mặt chị V, người giao thịt lợn kiêm nhân viên sơ chế. Chị V đi xe máy, phía sau chở một thùng nhựa đựng thịt lợn. Những phần thịt lớn sẽ được chị V chia ra theo đơn hàng và được đóng gói dán nhãn tên loại thịt, trọng lượng. Đối với thịt xay, chị V lọc thịt và xay ngay tại đây, thịt xay xong đổ xuống chậu lớn dưới chân rồi được chia vào túi. Thực phẩm đông lạnh, hải sản cũng được phân loại với cách tương tự.

Thông tư 46/2010/TT-BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về vệ sinh phòng bệnh truyền nhiễm trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc gia và Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT quy định về công tác y tế trường học, nêu rõ, ngoài các quy định về vệ sinh trong các bếp ăn nội trú, bán trú thì nguồn cung thực phẩm vào trường học phải bảo đảm an toàn thực phẩm và có nguồn gốc rõ ràng.

Mua gom thực phẩm từ chợ

Mất nhiều ngày làm quen, PV tiếp cận được chị V, người cung cấp thịt cho Cty TNHH Thực phẩm H.Đ. Mỗi ngày, chị V cung cấp hàng trăm kg thịt và thực hiện phân loại để nhân viên giao đến các trường. Qua những lần trao đổi, chị V tiết lộ, nguồn thịt được chị gom từ các sạp hàng tại chợ gần nhà. Sở dĩ phải lấy từ nhiều hàng là phụ thuộc vào đơn hàng hằng ngày. Ví dụ, nếu có đợt đặt 300kg thịt nạc vai, chị phải gom từ nhiều sạp hàng. Gia đình chị không giết mổ, cũng không thể lấy cả con tại các lò mổ vì những phần thịt không có trong đơn hàng sẽ không có thời gian để bán.

Chị V phân loại thịt tại cơ sở sơ chế

Trong vai một đơn vị tìm nhà cung cấp thịt, chúng tôi liên lạc với chị V ngỏ ý muốn nhập hàng. Người này cho biết, có thể cung cấp vài tạ thịt mỗi ngày nếu có nhu cầu. Để tạo sự tin tưởng, chị V cho biết, Cty TNHH Thực phẩm H.Đ là khách hàng chính của mình. Theo chị V, giá cả thịt lợn sẽ được báo một lần trong tháng, nếu có nhu cầu chị V sẽ sơ chế trước khi giao hàng.

Khi yêu cầu về giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, người phụ nữ này cho biết, đã hết hạn hơn 1 năm, chưa được cấp lại nên không thể cung cấp. Nhưng sẽ cung cấp hoá đơn giá trị gia tăng của hộ kinh doanh cá thể và sẽ bố trí được giấy chứng nhận kiểm dịch.

Phóng viên theo chân người phụ nữ này nhiều ngày và chứng kiến sau khi hoàn tất công việc tại Cty TNHH H.Đ, chị ta còn giao hàng tại 1 trường học khu vực huyện Văn Giang. Để có đủ nguyên liệu, chị ta ghé qua các sạp thịt tại chợ Văn Giang (Hưng Yên)...

Có một điều lạ là, đối với mặt hàng rau, củ, quả… dù đã có đơn vị cung cấp nhưng người phụ trách là chị T. vẫn thường xuyên phải đi chợ cóc gần kho thực phẩm của Cty TNHH H.Đ. Nhiều lần theo chân người phụ nữ này, một số loại rau, nguyên liệu… đều được người này mua thêm từ các chợ để bổ sung vào kho hàng. Chị T là khách hàng thân thiết của các cửa hàng rau, củ, thực phẩm. Chỉ cần đi qua gọi tên mặt hàng, số lượng yêu cầu, sau đó quay lại một lượt, chị T đã gom đủ hàng đưa về kho để bổ sung cho nhân viên giao hàng.