Ajax vẫn đang trên con đường hoàn tất cú ăn ba của mình tại mùa giải 2018/2019. Họ đã vô địch KNVB Cup, đang đẫn đầu ở giải VĐQG và có lợi thế ở bán kết Champions League trước Tottenham. Đó là một sự thành công lớn, nếu so với những gì mà họ đang có trong đội hình và số tiền bỏ ra trong mùa hè.
Thế nhưng ít ai biết, từ ngôi Á quân Europa League 2017 đến hành trình cổ tích ở Champions League mùa giải, Ajax từng phải trải qua một khoảng lặng, thậm chí có những thời điểm sự thất vọng bao trùm cả thành Amsterdam.
Kể từ năm 2010, những Edgar Davids, Danny Blind, Louis van Gaal, Wim Jonk, Johan Cruyff, Theo van Duivenbode, Marcel Keizer và Bergkamp đều đã không còn ở Ajax. Dù vẫn đi trên con đường mà “thánh” Johan Cruyff đã vạch sẵn, đội bóng Hà Lan đôi khi trông thật mong manh, bởi hành trình lên tới đỉnh cao luôn xuất hiện những vực sâu.
Một buổi chiều mùa Đông của tháng 12/2017, Ajax đứng dưới hố sâu của sự tuyệt vọng khi để thua FC Twente tại đấu trường Cúp quốc gia KNVB. Họ dẫn trước trong hiệp 1 rồi để thủng lưới ở phút 90+1 và chung cuộc thua trên chấm phạt đền. Cộng với việc phải rời cuộc chơi ngay từ vòng loại Champions League và Europa League, cả thành Amsterdam khi đó trở nên u ám.
Trong một đêm lạnh giá ở Enschede, quyết định làm rúng động thượng tầng Ajax đã được đưa ra. Giám đốc bóng đá Marc Overmars và Giám đốc kỹ thuật Edwin van der Sar quyết định sa thải HLV trưởng Keizer và HLV phó Dennis Bergkamp – hai biểu tượng của Ajax một thời. Vụ việc đó sớm trở thành điều buồn nhất ở Amsterdam trong một thời gian dài.
Đó là dấu ấn đậm nét nhất mà Marc Overmars thực hiện trong vai trò của một giám đốc bóng đá. Ông nhận chức từ năm 2012, như một phần trong chiến dịch cải tổ của Johan Cruyff, nhưng chủ yếu chỉ hoạt động kinh doanh cá nhân với một nhà hàng ở vùng núi Epe, cách sân nhà của Ajax, Johan Cruyff Arena gần 100km. Thật đáng tiếc khi quyết định quan trọng bậc nhất của ông cùng với Edwin là phải chia tay với người đồng đội cũ.
HLV Marcel Keizer và các trợ lý bị sa thải vào năm 2017
Giống như van der Sar và Overmars, Bergkamp là một trong những nhân tố được chỉ định trong quá trình tái thiết Ajax-vốn được khởi xướng bởi huyền thoại Cruyff, bắt đầu từ năm 2010. Ba người họ, cùng với Wim Jonk, được giao trách nhiệm “biến Ajax trở thành Ajax một lần nữa”. Thứ bóng đá của đội bóng ấy là sự tấn công quyến rũ với hạt nhân là những cầu thủ bản địa và những khoản đầu tư khôn ngoan trên thị trường chuyển nhượng. Nhưng 8 năm sau ngày khởi nguồn, mọi sự vẫn chưa như ý muốn của người được cho là có ảnh hưởng lớn nhất đến bóng đá hiện đại.
Hành động đầu tiên của Marc Overmars sau vụ sa thải bộ đôi Keizer và Bergkamp là mời về HLV Erik ten Hag. Đó không phải là một thương vụ thành công ngay từ phút đầu. Cuối mùa giải 2018, Ajax để thua trước PSV và đánh rơi chức vô địch vào tay đối thủ đáng ghét nhất. Các CĐV nổi giận. Họ chặn xe buýt của CLB để chất vấn: Tại sao đội bóng giàu truyền thống nhất Hà Lan lại không thể giành bất cứ một danh hiệu nào kể từ năm 2014?
Áp lực đè nặng lên vai của Erik ten Hag. Ông bị cho là quá cứng đầu, đòi hỏi quá nhiều và quan trọng nhất là "không mang dòng máu Ajax". Với một người Hà Lan nói tiếng miền đông pha lẫn với chất giọng khàn, rõ ràng ông là một kẻ ngoại đạo ở đây.
Nhưng Overmars khi đó đã rất bận bịu. Ông đang làm mọi thứ để thay đổi đội bóng của mình trong mùa giải mới. Ngay từ tháng 11/2017, vị giám đốc bóng đá liên tục gọi cho Tadic, khi ấy còn chơi cho Southampton ở giải Ngoại hạng Anh và đang trong tầm ngắm của Liverpool.
Nhưng ở tuổi 29, chàng tiền vệ người Serbia đã đưa ra một quyết định đúng đắn. Giờ Tadic đang là cây săn bàn số 1 ở Ajax với 30 bàn thắng.
“Tôi muốn giành danh hiệu và được thi đấu ở Champions League. Khi còn trẻ bản thân đã luôn yêu thích Ajax và điều đó chưa bao giờ phai nhạt. Hơn nữa, việc thi đấu ở giải Ngoại hạng Anh thực sự quá quyết liệt và sẽ khiến cơ thể bạn phải chịu nhiều đau đớn. Marc đến và thuyết phục tôi rằng ông đang xây dựng một đội bóng tuyệt vời,” Tadic nói.
Dusan Tadic
Sau Tadic, Overmars nhắm tới Daley Blind của Man Utd. Ajax đã tiêu tiền nhiều hơn bao giờ hết trong mùa hè 2018, nhưng đã có sự khác biệt kể từ thời điểm đó. “Thật tốt khi chỉ có một ông chủ ở đây,” – Marc Overmars nói, ám chỉ sự toàn quyền của ông trong vấn đề chuyên môn. Cũng trong buổi phỏng vấn đó, vị giám đốc thể thao chia sẻ về khó khăn của mình: “Chúng tôi là Ajax và đôi khi mọi thứ không suôn sẻ. Ở Barca, các cầu thủ sẽ thi đấu trong 5 năm. Nhưng Ajax đã lọt vào tới chung kết Europa League năm 2017 rồi các cầu thủ trụ cột đều ra đi. Và thế là đội hình nhanh chóng tan rã.”
Đội bóng Hà Lan có 5 cầu thủ dự World Cup 2018 và phải thi đấu tới 3 trận vòng loại mới được dự vòng bảng Champions League. Điều đó giúp những cầu thủ trẻ có cơ hội phát triển. Đó là Frenkie de Jong, Matthijs de Ligt, Hakim Ziyech, Nicolás Tagliafico và Andre Onana, những trụ cột hiện tại của Ajax. “Đó là lý do vì sao sự có mặt của những cầu thủ kinh nghiệm như Tadic và Blind là rất quan trọng, họ đã trả đủ số tiền mà chúng tôi chi ra để chiêu mộ,” – Overmars nói vào tháng 12 năm ngoái sau khi chỉ ra rằng, kinh nghiệm của bộ đôi kể trên là một sự giúp đỡ tuyệt vời.
Lò đào tạo Ajax luôn là một nơi khắc nghiệt. Ngay từ đầu vào, họ đã tuyển chọn cầu thủ có kỹ thuật tốt nhất, ở tiêu chuẩn cao nhất khi ứng viên mới chỉ các cậu bé 7 tuổi. Sẽ không ngạc nhiên khi những sản phẩm của lò đào tạo này sở hữu kỹ năng bóng đá ở cấp độ cao, nhưng những thành công của Ajax mùa này còn mang đậm dấu ấn chiến thuật. Người ta gọi Erik ten Hag là “Pep Guardiola của Hà Lan” sau khi ông biến HLV Allegri của Juventus trở thành kẻ thua cuộc tại Champions League. Còn ông thầy 49 tuổi lại ca ngợi các học trò: “Đó là sức mạnh của tập thể chúng tôi. Đừng đánh giá thấp sự thông minh của các cầu thủ ở khía cạnh chiến thuật. Một vài người thực sự xuất sắc và luôn biết mình phải làm gì.”
Để minh chứng cho điều đó, hãy xem những gì mà đội trưởng 19 tuổi của CLB, de Ligt đã chia sẻ: “Kể cả khi về nhà, tôi luôn tìm kiếm thông tin về tập luyện, về dinh dưỡng và cả sức mạnh tinh thần trong sách vở hoặc trên internet. Tôi đã đọc tự truyện của Ronaldo, thứ thực sự đã khơi nguồn cảm hứng trong tôi. Thật tốt khi biết anh ấy đã xử lý mọi thứ như thế nào ở độ tuổi của mình. Và vì thế bản thân muốn trở thành một tấm gương, một cầu thủ có thể lãnh đạo cả đội trở nên tốt hơn. Bạn phải chịu trách nhiệm với những công việc của mình và đảm bảo rằng những người đồng đội của bạn cũng làm tốt. Đó là trách nhiệm của một người đội trưởng.” Hơn 1 năm trước, De Ligt chính là người đá hỏng quả 11m quyết định khiến Ajax bị loại ở Cúp Quốc gia KNVB.
Còn Klaas-Jan Huntelaar, người đồng đội 34 tuổi chủ yếu xuất hiện với vai trò dự bị đã rất ấn tượng với những đồng đội trẻ: “Chất lượng của đội bóng là rất cao. Có lẽ chỉ có đội tuyển Hà Lan những năm 2010-2012 là một đội có chất lượng cao hơn mà tôi từng được thi đấu cùng. Và điều quan trọng là chúng tôi cần phải khát khao. Tôi luôn nói với các cầu thủ trẻ rằng hiện tại cả đội vẫn chưa giành được danh hiệu nào cả.” Và nếu bạn còn nhớ, Huntelaar từng thi đấu cho Real Madrid và AC Milan những năm 2009-2010.
Giờ đây, giá trị đội hình của Ajax đã lên tới con số hơn 300 triệu euro và sẽ còn tăng cao hơn nữa. Ajax cũng đang trên đường giành cú ăn ba với 2 giải đấu quốc nội và Champions League. Nhưng tiền bạc và thành công không phải là tất cả. Như Edwin van der Sar đã nói: “Chúng tôi muốn thi đấu thứ bóng đá đẹp mắt và quyến rũ. Tôi muốn cả đội phải thực sự chơi bóng, để Johan Cruyff, nếu có thể chứng kiến chúng tôi thi đấu, sẽ nở một nụ cười.”